มาตรการการชะลอการสั่งฟ้อง – แช่แข็งคดี ถูกกล่าวถึงหลังพฤษภาเลือดเมื่อปี 2553
ทันทีที่รัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ตั้งคณะกรรมการอิสระตรวจสอบและค้นหาความจริง เพื่อการปรองดองแห่งชาติ (คอป.) มี “ดร.คณิต ณ นคร” เป็นประธาน ซึ่งในอดีต “ดร.คณิต” เคยนั่งเก้าอี้เป็นอัยการสูงสุด มีความคิดที่จะ “แช่แข็ง” คดีอาญาที่เกี่ยวกับการชุมนุม เพื่อช่วยเหลือผู้ชุมนุมที่ถูกจับข้อหาละเมิด พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ไม่แตะต้องตัวการสำคัญ
เมื่อรัฐบาลเปลี่ยนขั้วจากพรรคประชาธิปัตย์มาเป็นพรรคเพื่อไทย ได้ส่ง “วัฒนา เมืองสุข” อดีต ส.ส.บัญชีรายชื่อ มือเดินแผนใต้ดิน ประสานงานกับ คอป.อย่างลับ ๆ ถึงการแช่แข็งคดีทางการเมืองของผู้ชุมนุม แต่ก็ไม่สำเร็จเป็นมรรคผล
ความพยายามในการแช่แข็งคดีอาญา เพื่อสร้างความปรองดอง กลับมาอีกครั้งในการประชุมของ “คณะอนุกรรมการศึกษาประเด็นปัญหาการสร้างความปรองดอง” ที่มี นายภุมรัตน์ ทักษาติพงศ์ เป็นประธาน ซึ่งตั้งโดยคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ของมีชัย ฤชุพันธุ์ เพื่อศึกษามาตรการปรองดองมาบรรจุไว้ในรัฐธรรมนูญใหม่
ล่าสุดเมื่อ 1 มี.ค. ที่ผ่านมา มาตรการดังกล่าวก็ชัดเจนเป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น เมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นชอบหลักการของร่างพระราชบัญญัติมาตรการแทนการฟ้องคดีอาญา พ.ศ. …
“วิษณุ เครืองาม” รองนายกรัฐมนตรี หัวหน้าฝ่ายกฎหมายรัฐบาล ขยายความว่า “กฎหมายดังกล่าวถือเป็นกฎหมายชะลอการลงโทษ โดยจะให้โอกาสผู้กระทำความผิดได้ไกล่เกลี่ยในชั้นสอบสวนของตำรวจ แล้วส่งสำนวนให้อัยการพิจารณา เมื่อได้ข้อสรุปว่าผู้กระทำความผิดสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และกลับตัวกลับใจได้ก็ไม่ต้องส่งฟ้อง และให้รอดูพฤติกรรมแทนการรอลงอาญาซึ่งเป็นการลงโทษ ทั้งนี้ ความผิดที่กระทำต้องไม่เป็นความผิดอุกฉกรรจ์ และต้องเป็นความผิดที่กระทำโดยประมาท มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี และไม่ว่าคดีอะไรก็สามารถชะลอการฟ้องได้”
“ซึ่งคดีที่เกิดจากการชุมนุมในอดีต ถ้ามีโทษไม่มากตามหลักเกณฑ์ก็สามารถเข้าหลักเกณฑ์ได้ ทั้งนี้ไม่ว่าใครที่อยู่ในข่ายก็ได้รับอานิสงส์ทั้งหมด” วิษณุกล่าว
สาระสำคัญของกฎหมาย อาทิ กำหนดเกี่ยวกับผลของคำสั่งชะลอการฟ้อง เช่น ให้ปล่อยตัวผู้ต้องหาในกรณีที่ถูกคุมขังอยู่ ผู้เสียหายจะฟ้องคดีมิได้จนกว่าพนักงานอัยการจะมีคำสั่งให้ดำเนินคดีต่อไป
ขณะที่ข้อกำหนดมาตรการแทนการฟ้องคดีอาญากินรวมถึงคดีที่อยู่ในศาลทหารด้วย
เมื่อยังมีผู้ต้องหาที่เกี่ยวเนื่องกับการชุมนุมทั้งเหลือง แดง กปปส. รวมถึงคนที่ถูกจับดำเนินคดีในศาลทหารหลังการรัฐประหาร กฎหมายชะลอการฟ้องอาจเป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการปรองดองก็เป็นได้
