เมื่อเวลา 09.12 น. วันที่ 14 กันยายน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานในพิธีไหว้ครูนาฏดุริยางคศิลป์ก่อนการแสดงมหรสพ เนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งมี พล.อ.ธนะศักดิ์ ปฏิมาประกร รองนายกรัฐมนตรี นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) นายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร ตลอดจนผู้บริหาร วธ. ศิลปิน เฝ้าฯ รับเสด็จ ณ โรงละครแห่งชาติ
การนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการบูชาพระรัตนตรัย ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงจุดธูปเทียนท้ายที่นั่งบูชาครู ทรงพระสุหร่าย ทรงโปรยข้าวตอกดอกไม้ที่เครื่องดนตรีไทย ทรงวางพวงมาลัยที่หน้าตะโพน ต่อมาทรงจุดธูปหางปักที่เครื่องสังเวย แล้วเริ่มพิธีไหว้ครู โดยมี นายสมบัติ แก้วสุจริต อดีตผู้ตรวจราชการวธ. ซึ่งได้รับพระราชทานครอบจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2527 และประกอบพิธีจนถึงปัจจุบัน เป็นผู้ประกอบพิธีไหว้ครู จนจบพิธี ทรงคมหน้าเครื่องนมัสการ ก่อนเสด็จกลับ
พล.อ.ธนะศักดิ์ ปฏิมาประกร รองนายกรัฐมนตรี และประธานคณะกรรมการฝ่ายจัดสร้างพระเมรุมาศ สิ่งปลูกสร้างประกอบพระเมรุมาศ และบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถและพระยานมาศ งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ กล่าวว่า พิธีไหว้ครูนาฏดุริยางคศิลป์ ถือเป็นพิธีสำคัญยิ่งของศิลปินที่จัดขึ้นเพื่อความเป็นสิริมงคล สร้างขวัญกำลังใจ รวมทั้งขจัดปัดเป่าอุปสรรคทั้งปวง แก่บรรดาศิลปินและผู้ปฏิบัติงาน ให้สามารถดำเนินงานสำเร็จลุล่วงด้วยดี อีกทั้งเป็นการแสดงถึงความกตัญญูของศิษย์ที่มีต่อครูผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้สืบทอดกันมาแต่โบราณ ทั้งนี้ ในการแสดงมหรสพสมโภชเนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ โดยมีผู้แสดง ผู้บรรเลง และผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งสิ้นประมาณ 2,000 คน จากสำนักการสังคีต กรมศิลปากร วิทยาลัยนาฏศิลป สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ สถาบันมูลนิธิกัลยาณิวัฒนา วงดนตรี อ.ส.วันศุกร์ วงสหายพัฒนา โรงเรียนราชินีกรมดุริยางค์ทหารบก กองดุริยางค์ทหารเรือ กองดุริยางค์ทหารอากาศ กองสวัสดิการ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กรมประชาสัมพันธ์ C.U. Band แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ด้าน นายสุธีศักดิ์ ภักดีเทวา หรือที่รู้จักในนามครูโจ้ จากเวทีประกวดเดอะสตาร์ ซึ่งรับผิดชอบการออกแบบท่าเต้นและกำกับการแสดง ‘มโนห์ราบัลเลต์’ ของเวทีที่ 2 ซึ่งเป็นเวทีแสดงละคร ในการแสดงมหรสพสมโภชเนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ กล่าวว่า มโนห์ราบัลเลต์เป็นบทพระราชนิพนธ์ของในหลวง ร.9 ซึ่งทรงพระราชนิพนธ์บทเพลงตั้งแต่เริ่มต้นที่พรานบุญจับมโนราห์มาถวายพระสุธน รวมถึงฉากเต้นรำที่ใช้เพลงพระราชนิพนธ์ อาทิ พระอาทิตย์อับแสง กินรีสวีท ทั้งนี้ ขณะนี้ฝึกซ้อมไป 90 เปอร์เซ็นต์แล้ว เหลือเพียงฉากสุดท้ายคือ ฉากฟินนาเล่ที่จะรวมตอนที่พระสุธนเริ่มรักมโนราห์และมีสิงห์สาราสัตว์มาร่วมแสดงความยินดี ทั้งนี้ เรื่องดัดแปลงมาจากละครวรรณคดีไทย แต่เรามีปรับให้เรื่องถ่ายทอดถึงความรัก โดยที่ไม่มีการบูชายันต์ และจบแบบแฮปปี้เอ็นดิ้งแบบฝรั่งเลย
“ในหลวง ร.9 ทอดพระเนตรมโนราห์ของใต้ แล้วทรงอยากถ่ายทอดศิลปวัฒนธรรมตรงนี้ให้ออกไปทางตะวันตก ซึ่งถือเป็นพระอัจฉริยภาพมาก เพราะทรงคิดที่จะรวมตะวันออกกับตะวันตกผ่านการถ่ายทำละครด้วยพระองค์เองในสมัย 2505 ซึ่งตอนนั้นฮือฮามาก ทรงเอาบัลเลต์กับมโนราห์มาพระราชนิพนธ์เป็นเรื่องและบทเพลง ส่วนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงให้ศิลปินต่างประเทศมาออกแบบเครื่องแต่งกายให้ ทุกอย่างเป็นผ้าไหมหมด มีความสวยงาม อย่างนกยูงและงูตัวละ 1 แสน ซึ่งสมัยนั้นราคาทองคำยังบาทยังไม่ถึง 400 บาท ขณะที่การแสดงครั้งนี้จัดทำเครื่องแต่งกายใหม่ทั้งหมด โดยใช้ดีไซเนอร์ชาวไทย” นายสุธีศักดิ์กล่าว
นายสุธีศักดิ์กล่าวอีกว่า การจัดแสดงในครั้งนี้จะทำใหม่ พัฒนาให้เป็นอีกเวอร์ชั่นหนึ่งของพระองค์ โดยเน้นว่าพระองค์ทรงเน้นตัวละครไหน แล้วอยากให้ภาพเป็นอย่างไร เพื่อจะมาทำเทคนิคตัวแสดง อาทิ นกยูงจะต้องกระตุกแล้วรำแพนหางได้ งูจะต้องเลื้อยอย่างเป็นธรรมชาติ ตัวกินรีจะเป็นสีทอง โดยใช้ขนนกจริงๆ ย้อม 7 สี ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากจิตรกรรมบนพระระเบียงคต วัดพระศรีรัตนศาสดาราม รวมถึงการใช้ผ้าแทนสายน้ำ แต่มีความพิเศษกว่า ตลอดจนการแสดงหนังใหญ่มาร่วมแสดง ก็ถือว่าเป็นการแสดงที่ใหญ่โตมากดั่งพระราชประสงค์ที่พระราชนิพนธ์ไว้ ขณะที่ท่าเต้นก็คิดใหม่หมด แต่นำเอกลักษณ์ท่าเต้นเก่ามาร่วมพิจารณา อย่างไรก็ตาม การแสดงเรื่องนี้ใช้นักแสดงทั้งหมด 99 คน ซึ่งออดิชั่นจากทั่วประเทศ ได้ตัวเอกๆ จากสถาบันบัลเล่ต์ดีๆมาเล่น
