กรณี รศ.ดร.สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ นักวิชาการภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้จากไปอย่างสงบเมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ.2560 เวลา 08.33 น. ขณะรักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ขณะอายุได้ 61 ปื โดย รศ.ดร.สุธาชัย ถือเป็นคนเดือนตุลาเข้าร่วมเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 และเข้าป่าเขตจังหวัดสุราษฎร์ธานี มีชื่อจัดตั้งว่า “สหายสมพร” เป็นนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ชื่อดัง มีหนังสือเกี่ยวกับการเมืองไทย และประวัติศาสตร์การเมืองยุโรปและเอเชียจำนวนมาก นอกจากนี้ รศ.ดร.สุธาชัย ยังมีบทบาทการเคลื่อนไหวทางการเมือง ในช่วงความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองรอบทศวรรษที่ผ่านมา
โดยนักการเมืองหลายคน ทั้งจากพรรคเพื่อไทยและประชาธิปัตย์ ที่รู้จัก รศ.ดร.สุธาชัย ต่างแสดงความรู้สึกเสียใจ และได้กล่าวอาลัยการจากไปดังกล่าว
เริ่มจากนายจาตุรนต์ ฉายแสง อดีตรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ โพสต์ข้อความทางเฟซบุ๊กเป็นบทประพันธ์ ความว่า
แม้รู้ว่าในไม่ช้าต้องลาจาก
ถึงคราวพรากจากไปก็ใจหาย
มาสูญเสียคนล้ำค่าน่าเสียดาย
จวบจนวันสุดท้ายได้สู้มา
สุธาชัยไปแล้วไม่หวนกลับ
แต่ผลงานยังประดับบรรเจิดจ้า
ประวัติศาสตร์ประชาไทยได้นำพา
ทั้งบันทึกศึกษาร่วมสร้างไว้
หลับให้อิ่มยิ้มประเสริฐเถิดอาจารย์
เพื่อนพี่น้องลูกหลานทั้งไกลใกล้
จะสืบทอดปณิธานสานต่อไป
ทุกดวงใจจะจดจำเป็นตำนาน…
ขณะที่ นายณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ โพสต์ข้อความแสดงความอาลัยในการจากไปดังกล่าวเมื่อวันที่ 27 ก.ย. ระบุว่า เช้านี้ตื่นมาพบข่าวร้าย รศ.ดร.สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ “อาจารย์ยิ้ม” ของเพื่อนมิตรและประชาชนผู้รักประชาธิปไตย “สหายสมพร” นักสู้ในประวัติศาสตร์เดือนตุลาคม จากไปอย่างสงบในวัย 61 ปี 1 ในนักวิชาการผู้ยืนหยัดมั่นคงในหลักการประชาธิปไตย สร้างงานหนังสืออันทรงคุณค่า ย้อนเวลาให้คนรุ่นใหม่เข้าใจประวัติศาสตร์การเมืองไทย นักต่อสู้ผู้ซื่อสัตย์ต่อประชาชน จนถึงวาระสุดท้าย ผมเป็นนักศึกษาคนหนึ่งของ”อาจารย์ยิ้ม”ผ่านหนังสือทุกเล่ม หนังสือ”น้ำป่า” ที่ “สหายสมพร” ส่งมาให้ ยังเด่นงามอยู่ในห้องทำงาน หลับให้สบายครับอาจารย์ ผู้ใช้ปัญญารับใช้ประชาชน จะคงทนสง่างามชั่วนิรันดร์
ด้าน นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โพสต์ข้อความ ระบุว่า เมื่อวาน…ทราบข่าวแล้วใจหาย…
เห็นสื่อรายงานว่า…อาจารย์”สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ” นักวิชาการ”เสื้อแดง “เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งแล้ว…. พร้อมรายงานประวัติสรุปความได้ว่า…อาจารย์สุธาชัย เข้าป่าขณะเรียนอยู่ปี 3 ธรรมศาสตร์ช่วงเหตุการณ์ 6 ตุลา 19 ออกจากป่ามาศึกษาต่อจนจบ ป.ตรี ด้านประวัติศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว) ได้ ป.โท อักษรศาสตรมหาบัณฑิต เอกประวัติศาสตร์ จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แล้วก็ไปเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ที่นั่น จนสุดท้ายได้ทุนจุฬาไปเรียนต่อจนจบ ป.เอก สาขา Portuguese History จาก UNIVERSITY OF BRISTOL
นายจุรินทร์ระบุว่า หลายคนในแวดวงสื่อและผู้สนใจการเมือง…ล้วนเรียกอาจารย์สุธาชัยว่า “อาจารย์ยิ้ม”….แต่สำหรับผม…ผมเรียกอาจารย์สุธาชัยว่า “ยิ้ม” เฉยๆ
เพราะ “ยิ้ม” กับผม ไม่ใช่ “ยิ้ม” แค่คนรู้จักกันผิวเผินทั่วไป แต่รู้จักกันมาตั้งแต่เรียนมัธยมด้วยกันที่ “สวนกุหลาบ”…! และพบเจอ..กอดคอ..ตั้งวง…สนทนา..ด้วยรอยยิ้มฉัน”เพื่อน”กันมาสม่ำเสมอ….โดยเฉพาะในงาน “เลี้ยงรุ่น”…เกือบจะเรียกได้ว่า แทบไม่มีครั้งไหนที่ไม่ได้เจอกัน!….”ยิ้ม” จะใส่เสื้อสีอะไรไม่สำคัญ เพราะในสายตาผม…!”ยิ้ม” คือเพื่อนคนหนึ่งที่มีความปรารถนาดีต่อบ้านเมือง “ยิ้ม” ไม่จำเป็นต้องคิดเหมือนผม และผมก็ไม่จำเป็นต้องคิดเหมือน “ยิ้ม” แต่ผมกับ “ยิ้ม” รักกัน! และเป็นเพื่อนกันได้…เพราะเราไม่ได้เอาความคิดต่างมาเป็นอุปสรรคกีดกันความผูกพันของความเป็นเพื่อน….! วันที่ 29 กรกฎาคม 2560…หลังงานมุทิตาจิตท่านอาจารย์สวนกุหลาบที่โรงแรมเอเชีย…ผมจึงชักชวนเพื่อนสวนกุหลาบรุ่นเดียวกับ “ยิ้ม” ได้สองสามคน ถือโอกาสแวะไปเยี่ยม “ยิ้ม” ที่โรงพยาบาลจุฬา ด้วยความเป็นห่วง เพราะทราบข่าวว่ายิ้มป่วย…!!!เห็นหน้าผมกับเพื่อนๆ วันนั้น…รู้เลยว่า”ยิ้ม”ดีใจมาก….! เรานั่งสนทนากันนาน….”ยิ้ม”ทวนความหลังกับผมหลายเรื่อง…ตั้งแต่สมัยเรียนสวนกุหลาบด้วยกัน จนจากไปเรียนที่โปรตุเกส และบอกว่า..ตั้งใจจะเขียนหนังสือทางวิชาการให้จบอีกสักเล่ม คือ…”ประวัติศาสตร์การเมืองการปกครองโปรตุเกส” ซึ่งหาคนรู้ลึกเรื่องนี้ได้น้อยมากในประเทศไทย! วันนั้น…เราสัญญากันไว้ 2 เรื่อง…เรื่องที่หนึ่ง..หากเขียนจบแล้วตีพิมพ์ ก็จะมอบหนังสือเป็นของขวัญให้ผมกับเพื่อนที่ไปเยี่ยมคนละเล่ม
รูปที่ถ่ายกันไว้วันนั้นขออย่าให้เอาไปเผยแพร่…เพราะไม่อยากให้ใครเห็น ..!ด้วยไม่อยากกวนใครให้ต้องมาเยี่ยม…จากกันวันนั้น…..ผมสัญญากับ”ยิ้ม”ว่าจะกลับไปเยี่ยม”ยิ้ม”อีก….แต่สุดท้าย..ก็ยังไม่ได้ทำตามสัญญา ด้วยภารกิจและเพราะคิดไม่ถึงว่า…วันนี้จะมาเร็ว!!!! ผมและเพื่อนๆหลายคน…แสดงความเสียใจไปกับครอบครัวของ”ยิ้ม”…วันนี้…ก็ตั้งใจว่าจะไปทำบุญและร่วมพิธีสวดพระอภิธรรมให้”ยิ้ม”ที่วัดหัวลำโพง…เพียงแต่มีหนึ่งข้อที่จะขอจาก”ยิ้ม”…คือ…ขอละเมิดคำสัญญาที่เอา”ภาพ”นี้มาลง แม้ไม่เคยได้รับอนุญาต…! แต่ด้วยเชื่อว่า..มาถึงวันนี้…แม้”ยิ้ม”ยังมีชีวิตอยู่ก็คงไม่ว่ากระไร…เพราะ”ยิ้ม”คงไม่อาจกวนใครไปเยี่ยมที่โรงพยาบาลได้อีกแล้ว…แต่”ภาพ”นี้….อย่างน้อย…จะเป็นภาพเดียวที่เหลืออยู่…ที่จารึก “รอยยิ้ม..มิตรภาพ..และความผูกพันของความเป็นเพื่อน” ระหว่างผมกับ”ยิ้ม”
ก่อนวาระสุดท้ายที่ไม่มี”เพื่อน”คนไหนอยากให้มาถึง…!!!
ด้านนาย วัฒนา เมืองสุข อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ และแกนนำพรรคเพื่อไทย โพสต์ข้อความ ระบุว่า “อีกกลีบที่ร่วงหล่น”ผมขอแสดงความเสียใจกับครอบครัวและมิตรร่วมอุดมการณ์ ต่อการจากไปของอาจารย์สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ ซึ่งผมเรียกท่านว่า “พี่ยิ้ม” ผมกับพี่ยิ้มไม่ค่อยสนิทกันนักทั้งที่พี่ยิ้มเป็นนักเรียนเก่าสวนกุหลาบรุ่นพี่ผม อาจจะเป็นเพราะพี่ยิ้มเป็นคนเดือนตุลาส่วนผมเป็นคนเดือนพฤษภา เพราะเป็นทั้งเดือนเกิดและเป็นเดือนที่มีการยึดอำนาจจนทำให้ผมต้องออกมาสู้กับเผด็จการ คสช. ผมมีโอกาสพูดคุยทักทายพี่ยิ้มครั้งแรกและครั้งเดียวในงานแต่งงานของอาจารย์ปิยะบุตร แสงกนกกุล แต่เป็นการทักทายที่อบอุ่นเพราะเรารักประชาธิปไตยเหมือนกัน ผมทราบข่าวการป่วยของพี่ยิ้มและตั้งใจจะหาโอกาสไปเยี่ยมแต่ไม่ทันได้ไปก็มาทราบข่าวการเสียชีวิตแทน ถึงแม้พี่ยิ้มจะเสียชีวิตแต่ภารกิจการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยยังคงอยู่ วันหนึ่งคงมีโอกาสได้ไปทักทายพี่ยิ้มอีก ถึงวันนั้นผมจะเล่าให้ฟังถึงการต่อสู้กับบรรดาเหล่าคนดีทั้งหลายเพื่อให้ได้มาซึ่งความเป็นประชาธิปไตย พี่ยิ้มอย่าหนีไปเกิดก่อนก็แล้วกัน เหนื่อยมามากแล้วหลับให้สบายครับ
