| ที่มา | มติชนออนไลน์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
รับมือน้ำท่วม พัฒนาจากยุคไทยรบพม่า
การบริหารจัดการเพื่อรับมือน้ำท่วม บริเวณที่ราบลุ่มรอบๆ อยุธยา ต่างจากยุคไทยรบพม่า จากตั้งค่ายบนโคก เป็นตั้งเต๊นท์บนถนน
ตลอดวันหยุดศุกร์, เสาร์, อาทิตย์ ผมตระเวนเข้าทุ่งนาริมแม่น้ำลำคลองรอบๆ อยุธยาต่อเนื่องถึงอ่างทอง, สุพรรณบุรี ชาวบ้านส่วนหนึ่งหนีน้ำท่วมขึ้นถนน บ้างตั้งเต๊นท์อยู่รวมกันหลายครอบครัว แต่มีไม่น้อยตั้งเพิงหมาแหงนหลบแดดฝนหุงหาอาหาร
บางแห่งมีส้วมสำเร็จรูปตั้งข้างถนนบนน้ำท่วม แต่หลายแห่งไม่มี
ทุ่งรับน้ำ
ทุ่งผักไห่กว้างใหญ่ไพศาล ระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยาทางตะวันออก กับ แม่น้ำน้อยทางตะวันตก (มีคลอง 2 สายพาดขวาง คือ คลองบางหลวงกับคลองบางบาล)
มีถนนสายบางบาล-ผักไห่ ตัดผ่ากลางทุ่ง เห็นน้ำนองขาวสุดลูกหูลูกตาทั้งสองฟาก คั่นด้วยบ่อทรายเป็นกลุ่มๆ
ทั้งทุ่งเป็น “แก้มลิง” แหล่งรับน้ำที่ล้นทั้งจากตะวันออกและตะวันตก แต่เห็นแล้วเสมือนน้ำล้นอย่างเกรงใจบ่อทรายของพ่อค้าทราย
อยุธยามีทุ่งรอบเกาะ
อยุธยามีทุ่งรอบเกาะ เป็นแหล่งรับน้ำทุกทิศทาง เช่น
ทางเหนือ มีทุ่งภูเขาทอง, ทุ่งลุมพลี, ทุ่งแก้ว, ทุ่งขวัญ, ทุ่งมะขามหย่อง ฯลฯ
ทางตะวันออก มีทุ่งหันตรา, ทุ่งอุทัย, ทุ่งหลวง ฯลฯ
รัฐบาลสมัยก่อนเคยออกกฎหมายสำคัญมากให้เป็นพื้นที่สีเขียวเพื่อรักษาสภาพแวดล้อม
ต่อมารัฐบาลสมัยหลังยกเลิกกฎหมายนั้น เพื่อเอาใจญี่ปุ่นสร้างโรงงานอุตสาหกรรมเต็มทุ่งรับน้ำทางตะวันออก
พ.ศ. 2540 เกิดอุทกภัยน้ำท่วมใหญ่ ส่งผลเสียหายมหาศาล ท่วมโรงงานอุตสาหกรรมเหล่านั้น
ชาวบ้านรับเคราะห์
หลังน้ำลด โรงงานอุตสาหกรรมจำนวนหนึ่งย้ายหนีไปอยู่ที่อื่น เช่น ฉะเชิงเทรา, ปราจีนบุรี ฯลฯ
แต่อีกไม่น้อยอยู่ที่เดิม แล้วสร้างคันดินกับทำนบคอนกรีตล้อมรอบโรงงานทั้งย่านอุตสาหกรรม
มวลน้ำไหลลงมาจากเหนือไม่มีทางไป ก็นองท่วมบ้านเรือนชาวบ้านหนักข้อขึ้น เพราะรัฐราชการไม่เร่งรัดทำฟลัดเวย์ไล่น้ำออกอ่าวไทยตามแผนจัดการน้ำของรัฐบาลก่อน
ดีแต่พูด
รัฐอยุธยา มีแม่น้ำล้อมรอบเกาะเมือง ประชาชนส่วนมากตั้งบ้านเรือนริมแม่น้ำลำคลอง แล้วเป็นหลักในการคมนาคมทั้งใกล้และไกล
เหล่านี้นักวิชาการทางประวัติศาสตร์โบราณคดี พูดเป็นท่องจำเหมือนกันทุกคน และทุกปี เกือบร้อยปีมาแล้ว
แต่เอาเข้าจริงยังไม่พบงานวิจัยจริงจังเกี่ยวกับ (1.) ระบบลำน้ำ (2.) ลักษณะชุมชนบ้านเรือนที่อยู่อาศัยและพาหนะใช้คมนาคมทางน้ำ
ดีแต่พูด จนรัฐราชการเลยแก้ปัญหาน้ำท่วมไม่ได้อย่างเป็นระบบ ที่รับมือน้ำท่วมทุกวันนี้ พัฒนาจากยุคไทยรบพม่า (อย่างน่าภาคภูมิ?) ตามนักปราชญ์ยุคก่อนๆ บอกไว้
