| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|
เมืองเชียงแสน อ. เชียงแสน จ. เชียงราย อยู่ริมแม่น้ำโขง เป็นรัฐสำคัญมากแห่งหนึ่งในกลุ่มโยนก และน่าเชื่อว่าแต่เดิมมีอำนาจควบคุมสองฟากแม่น้ำโขง
เมื่อวันจันทร์ 16 ตุลาคม 2560 มีกิจกรรมอนุรักษ์กำแพงเมืองและคูเมือง โดยกรมธนารักษ์, อำเภอเชียงแสน, เทศบาลตำบลเวียง, เทศบาลตำบลเวียงเชียงแสน ดังมีข่าวลงในมติชนรายวัน
นายพชร อนันตศิลป์ อธิบดีกรมธนารักษ์กล่าวว่า
“กำแพงเมือง คูเมือง ของเชียงแสน มีอายุหลายร้อยปี จึงมีความทรุดโทรมเกิดขึ้น และยังมีการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์เป็นอย่างอื่น ก่อให้เกิดความเสียหายต่อทรัพย์สินอันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ”
“ดังนั้น จึงได้จัดกิจกรรมดังกล่าวขึ้น เพื่อสร้างความเข้าใจให้กับประชาชนในพื้นที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์ เน้นให้ส่วนราชการ ท้องถิ่น มีบทบาทเป็นผู้นำในการพัฒนาการอนุรักษ์ปรับปรุงฟื้นฟูสภาพแวดล้อมด้านต่างๆ และเพื่อป้องกันยับยั้งการบุกรุกทำลายสภาพกำแพงเมือง คูเมือง”
[มติชน ฉบับวันอังคาร 17 ตุลาคม พ.ศ. 2560 หน้า 9]
คันดิน กำแพงอิฐ
เมืองเชียงแสนเป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่ มีพัฒนาการเป็นบ้านเป็นเมืองตั้งแต่ยุคที่การค้าโลกขยายตัวกว้างขวาง ราวหลัง พ.ศ. 1500
กำแพงเมืองเชียงแสนมีอย่างน้อย 2 ช่วงเวลา ได้แก่
- คันดิน มีแล้วตั้งแต่หลัง พ.ศ. 1500
- กำแพงอิฐ มีหลังคันดินตั้งแต่หลัง พ.ศ. 1700 ส่วนกำแพงอิฐที่เห็นแก่ตาทุกวันนี้น่าจะมีหลัง พ.ศ. 1900
ใครทำลาย?
- กาลเวลาทำลายตามธรรมชาติ ตั้งแต่เมืองเชียงแสนถูกลดความสำคัญหลัง ร.4 กรุงรัตนโกสินทร์ 2. รัฐราชการทำลาย เริ่มจากตัดถนนผ่ากลางเมือง โดยไม่หลีกเลี่ยงความสูญเสีย
ครั้งล่าสุดรัฐราชการทำลายเมืองเชียงแสนเพื่อเป็นเมืองท่าขนส่งสินค้าจากจีน ชาวบ้านมีส่วนน้อยมากในการทำลายโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ซึ่งไม่เป็นส่วนสำคัญ
แต่ที่ทำลายโบราณสถานสำคัญๆ เป็นอาชีพด้วยเทคโนโลยีล้ำยุคคือรัฐราชการ ไม่ใช่ฝีมือประชาชนชาวบ้านที่ไหนเลย
