| ที่มา | คอลัมน์ประสานักดูนก มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | นสพ.ไชยยันต์ เกษรดอกบัว |
| เผยแพร่ |
เมื่อเสร็จสิ้นงานประชุมวิชาการ นำเสนอผลงานวิจัย ในวันที่ 19 ตุลาคมแล้ว ทาง ARRCN หรือเครือข่ายอนุรักษ์อนุรักษ์และวิจัยนกนักล่าทวีปเอเชีย ก็จัดสัมมนาเรื่อง กิจกรรมดูนกในฐานะการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ในวันที่ 20 ตุลาคม ที่ศูนย์ฟื้นฟูนกอินทรีฟิลิปปินส์ ของมูลนิธินกอินทรีฯ ซึ่งตั้งอยู่เชิงเขาในชุมชนมาลากอส ห่างจากเมืองดาบาวออกไป ประมาณ 1 ชั่วโมง
เมืองดาบาวเป็นเมืองใหญ่ เป็นเมืองหลวงของเกาะมินดาเนา การจราจรคับคั่งไม่แพ้กรุงเทพฯ หากแต่จำนวนรถส่วนใหญ่กลับเป็นตุ๊กๆ ตากาล็อก ที่เรียกว่าสกายแล็บ และจิ๊บนี่ ที่ดัดแปลงจากหัวรถจิ๊บต่อท้ายด้วยรถสองแถวยาวกว่ารถสองแถวในบ้านเรา สภาพอากาศร้อนอบอ้าว ทั้งที่เป็นเมืองติดทะเล เมื่อคณะนักวิจัยย้ายจากเมืองดาบาวไปศูนย์ฟื้นฟูนกอินทรี เสมือนไปสวรรค์เพราะอากาศเย็นสบาย เพราะเป็นป่าดิบชื้นเชิงเขา
ในศูนย์ฟื้นฟูฯ มีนกอินทรีมากกว่า 10 ตัว บางตัวบาดเจ็บแม้สัตวแพทย์จะรักษาให้สุขภาพดีแล้วแต่พิการ จึงต้องเรียกไว้เป็นครู ให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว และใช้เป็นพ่อแม่พันธุ์ในการผสมพันธุ์ในกรงเลี้ยง ซึ่งเป็นการอนุรักษ์นอกถิ่นอาศัยที่สำคัญในแง่รักษาแหล่งพันธุกรรมของชนิดใกล้สูญพันธุ์ขั้นวิกฤติเช่น พญานกชนิดนี้เอาไว้ นกบางตัวเกิดในกรงเลี้ยงและติดคน จนลืมความเป็นสัตว์ป่าก็มี พฤติกรรมเช่นนี้ก็ไม่พร้อมจะใช้ชีวิตด้วยตนเองในป่าดิบ จึงปล่อยไม่ได้ ทางศูนย์ฯ จะเลี้ยงไว้และมีโครงการอุปการะนกอินทรีเป็นรายตัว
เช่น เดียวกับ โครงการ adopt a raptor ของหน่วยฟื้นฟูนกล่าเหยื่อเพื่อปล่อยคืนธรรมชาติ คณะสัตวแพทยศาสตร์ ม.เกษตรศาสตร์ เปิดโอกาสให้ประชาชน ห้างร้านบริษัทที่เห็นความสำคัญ อุปการะด้วยเงินบริจาคเป็นค่าอาหาร ค่ารักษาพยาบาลเป็นรายปี หรือตลอดชีพแล้วผู้อุปการะก็มีสิทธิ์ตั้งชื่อให้นกอินทรีตัวนั้น มีประกาศชัดเจนตามผนังกรง ให้เห็นถึงความปราณีต่อสัตว์หายาก และช่วยสนับสนุนกิจการของศูนย์ที่ดำเนินงานด้วยเงินบริจาคเป็นหลัก หาได้รอรับแต่เงินงบประมาณจากรัฐบาลไม่
นอกจากนกอินทรีแล้ว ที่ศูนย์ยังมีนกนักล่าอีกหลายชนิด ไว้ให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยวทั่วไป ที่มาเยี่ยมชม อาทิ นกออก เหยี่ยวแดง เหยี่ยวรุ้งฟิลิปปินส์ เหยี่ยวปลาใหญ่หัวเทา และเหยี่ยวดงฟิลิปปินส์ ชนิดที่มีชื่อต่อท้ายว่าฟิลิปปินส์ บ่งบอกกลายๆ ว่าเป็นนกเฉพาะถิ่นของตากาล็อกเท่านั้น ทำให้บรรดานักวิจัยที่เป็นคนดูนกหลายคน รวมทั้งคนเขียน ตาเป็นประกายแวววาว เพราะนกพวกนี้คือเป้าหมายถ้าตะลอนดูนกไปบนเกาะ และบางชนิดใช่ว่าจะได้เห็นง่ายๆ
จะอย่างไรก็ตาม ประสานักดูนกแล้ว จะไม่นับเมื่อเห็นนกในกรง ต้องเห็นในธรรมชาติเท่านั้น! เป็นกฎเหล็กที่นักดูนกทั่วโลก โดยเฉพาะ twitcher หรือ lister ถือปฏิบัติเป็นเสมือนสัญญาใจด้วยเกียรติเฉพาะตน หากได้เห็นใกล้ๆ แม้มีซี่กรงกางกั้น ก็ช่วยให้ได้ศึกษาชุดขนของนกนักล่าหายากเหล่านี้ได้อย่างละเอียด เป็นประโยชน์เมื่อต้องส่องหาในป่าได้อีกด้วย
ที่ศูนย์ฟื้นฟูนกอินทรี ยังเป็นแหล่งดูนกป่าอีกด้วยเพราะตั้งอยู่บนเชิงเขา มีนกป่ามากกว่า 50 ชนิด บินไปบินมา นอกกรง ทำเอาพวกเราหลายคน เวลาเดินชมนกนักล่าในกรง ก็สอดส่ายสายตาไปมา
เพราะมีนกป่าดึงดูดความสนใจ พลอยลดความสงสารบรรดานกนักล่าที่คงไม่มีอิสรภาพไปชั่วชีวิตข้างหลังกรงเหล่านั้น…..
