คอลัมน์ โลกสองวัย : ช่วยกันช่วยชีวิตฉับพลัน 4 นาที

ข้าพเจ้า (ผู้เขียน) เคยพบผู้ป่วยหญิงที่เต้นสนุกบนเวทีในงานเลี้ยงรุ่น ล้มตึงขณะเต้น โชคดีมีหมอที่ร่วมอบรมอยู่ตรงนั้นด้วย รีบขึ้นไปบนเวทีตรวจอาการแล้วปั๊มหัวใจ ก่อนนำส่งโรงพยาบาลไม่ไกลจากนั้น

ไม่นาน หญิงสาวคนนั้นฟื้นจากอาการช็อก แต่ต้องนอนโรงพยาบาลดูอาการอีกสองสามวัน

ไม่กี่วันมานี้ นักร้องชาย โจ บอยสเก๊าท์ ล้มตึงบนเวทีขณะร้องเพลง เหตุจากหัวใจขาดเลือด หรือเลือดไปเลี้ยงสมองไม่ทันฉับพลัน เพื่อนบนเวทีไม่มีความรู้เรื่องปั๊มหัวใจ จึงยื้อชีวิตไว้ไม่ได้ น่าเสียดายและเสียใจ

นับวันคนไทยป่วยด้วยอาการหัวใจขาดเลือด หรือเลือดไปเลี้ยงสมองไม่ทัน มีอาการช็อก หากผู้ที่อยู่บริเวณนั้นมีความรู้เรื่องปั๊มหัวใจและปฏิบัติการได้ทันท่วงทีภายใน 4 นาที ผู้ป่วยมีโอกาสรอดชีวิตถึงมือแพทย์ได้หลังจากนั้น

Advertisement

วันนี้ มูลนิธิการแพทย์ฉุกเฉิน มี นายแพทย์พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ คุณหมอผู้แนะนำให้รับประทานกล้วยน้ำว้าวันละลูกสองลูกนั่นแหละ ร่วมมือกับร้านเซเว่นอีเลฟเว่น และทีโอที จัดโครงการรับบริจาคจัดหาเครื่อง AED ไว้ช่วยชีวิตผู้ป่วยฉุกเฉินติดตั้งในชุมชนและร้านเซเว่นอีเลฟเว่น

โครงการนี้เปิดให้ประชาชนและชาวชุมชนมีส่วนร่วมบริจาคเงินซื้อเครื่อง AED ติดตั้งในชุมชนนั้นๆ และให้ร้านสะดวกซื้อเซเว่นอีเลฟเว่นเป็นจุดรับบริจาคและติดตั้งเครื่อง เพื่อให้สะดวกใช้ตลอด 24 ชั่วโมง

สถานที่ติดตั้งเครื่องมีคนเฝ้าตลอด ป้องกันการสูญหาย ทั้งตู้ที่ใส่เครื่องนี้จะไม่ปิดล็อก มีพนักงานของร้านที่ผ่านการอบรมการทำ CPR ดูแลตลอด 24 ชั่วโมง

Advertisement

ทั้งบริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) สนับสนุนพัฒนาตู้สำหรับติดตั้งเครื่อง AED แบบอัจฉริยะมีระบบส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือไปยังศูนย์รับแจ้งเหตุ 1669 อันเป็นการบูรณาการความช่วยเหลือระหว่างชาวชุมชน รัฐ และเอกชน ที่จะช่วยเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของผู้ป่วยฉุกเฉินให้ทันท่วงที

ประชาชนในทุกชุมชนสามารถสนับสนุนให้มีเครื่อง AED ติดตั้งในชุมชนนั้นด้วยการบริจาคเงินเข้าโครงการที่เซเว่นอีเลฟเว่นใกล้บ้านตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป

เมื่อได้รับเงินตามจำนวนที่ต้องการแล้ว มูลนิธิการแพทย์ฉุกเฉินจะนำไปจัดซื้อเครื่องเพื่อนำไปติดตั้ง ณ ร้านสะดวกซื้อสาขานั้นทันที

เครื่อง AED เครื่องนั้นเป็นสมบัติของชุมชนนั้นจากการบริจาคเงินซื้อของชาวชุมชนนั้นโดยปริยาย

เครื่อง AED (Automated external defibrillator) คือเครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าชนิดอัตโนมัติในสภาพพร้อมพกพา เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ สามารถวินิจฉัยภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะที่เป็นอันตรายถึงชีวิตชนิดเวนทริคูลาร์ ฟิบริลเลชั่น (ภาวะหัวใจห้องล่างเต้นแผ่วระรัว) และเวนทริคูลาร์ แทคีคาร์เทีย (ภาวะหัวใจห้องล่างเต้นเร็วผิดปกติ) ได้โดยอัตโนมัติ สามารถให้การรักษาด้วยการช็อกไฟฟ้ากระตุกหัวใจได้โดยใช้กระแสไฟฟ้าหยุดรูปแบบการเต้นของหัวใจที่ผิดจังหวะเพื่อเปิดโอกาสให้หัวใจกลับมาเต้นใหม่ในจังหวะที่ถูกต้อง

นอกจากนั้นยังสามารถตรวจค่าทางไฟฟ้าของหัวใจ หากตรวจพบว่าผู้ป่วยนั้นมีคลื่นไฟฟ้าหัวใจผิดปกติเครื่องจะ (พูด) แนะนำให้ผู้ใช้งานกดปุ่ม shock เพื่อกระตุกหัวใจด้วยไฟฟ้า

การใช้งานเครื่องกระตุกหัวใจ ผู้ประสบเหตุไม่จำเป็นต้องมีความรู้ด้านการแพทย์ แต่ต้องทำตามขั้นตอนที่ออกแบบมาให้สั้น รัดกุม โดยการวางแผ่นโลหะไว้ที่ตำแหน่งทแยงกลางอกเพื่อให้กระแสไฟฟ้าเข้ากระตุกได้ถูกทิศทาง

ระบบไฟฟ้าหัวใจเต้นได้ด้วยการหดตัวของกล้ามเนื้อหัวใจซึ่งทำงานด้วยระบบไฟฟ้าที่ปล่อยจาก “ขั้วไฟฟ้า” ภายในหัวใจเอง ต้นกำเนิดไฟฟ้านี้มาจากกลุ่ม Cell ชื่อว่า pacemaker cells สามารถสร้างกระแสไฟฟ้าขึ้นมาเองได้และส่งกลับไปยังกล้ามเนื้อหัวใจทำให้หัวใจเต้นสม่ำเสมอ

ส่วนการทำ CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) มีประโยชน์มากที่สุดในการช่วยชีวิตผู้ป่วยที่หัวใจหยุดเต้นกะทันหัน คือการช่วยแก้ระบบไหลเวียนของเลือดและระบบหายใจ

การเสียชีวิตจะเกิดหลังจากผู้ป่วยหยุดหายใจ ทำให้ร่างกายขาดออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะที่สำคัญ โดยเฉพาะสมอง ซึ่งจะมีผลให้หัวใจหยุดเต้นและเสียชีวิตในที่สุด

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image