| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“ทำความจริงให้ปรากฏ” คือสิ่งที่คุณขรรค์ชัย บุนปาน เคยบอกกับทุกคน เพื่อนร่วมงานทำหนังสือพิมพ์ ตั้งแต่ครั้งเริ่มแรกประชาชาติรายวัน เมื่อ พ.ศ.2518 สืบเนื่องถึงมติชนรายวันทุกวันนี้
“ทอดน่องท่องเที่ยว” รายการไลฟ์สดมติชน ก็จัดอยู่ในแนวทำความจริงให้ปรากฏ ทางประวัติศาสตร์โบราณคดี เพื่ออนาคตโดยไม่ฟูมฟายงมงายอดีตอย่างงุ่มง่าม
ทอดน่องเพื่อทำความจริงให้ปรากฏ เป็นผลพวงจากสันดานซุกซนสั่งสมประสบการณ์เมื่อเป็นนักเรียนน้อยในมหาวิทยาลัย “มินิ” ขนาดเล็กที่สุดสมัยโน้นในประเทศไทย
อ.ศรีศักร วัลลิโภดม เป็นอาจารย์ประจำสอนวิชาประวัติศาสตร์ไทย (ไม่ได้สอนวิชาโบราณคดี แต่สถาบันการศึกษานานาชาติในสากลโลกยอมรับงานวิชาการทางมานุษยวิทยาโบราณคดี) ในคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นผู้แนะแนวแล้วนำทางนักศึกษาเมื่อ 50 ปีมาแล้ว เดินทางทั่วทุกหัวระแหง สำรวจศึกษาแหล่งโบราณวัตถุสถานทางประวัติศาสตร์โบราณคดี รวมถึงภูมิประเทศและภูมิสังคม อันมีทิวเขาและแม่น้ำลำคลองหนองบึงบุ่งทาม
ทั้งนี้ โดยไม่มีงบสนับสนุนจากมหาวิทยาลัย เพราะสมัยนั้นผู้บริหารไม่มีนโยบายสนับสนุนกิจกรรมนักศึกษาอย่างนี้ ทุกคนต้องหาเงินส่วนตัวเฉลี่ยจ่ายกันเองตามมีตามเกิด ซึ่งมียาจก 2 คนห้อยท้ายอาศัยไปด้วย คือ ขรรค์ชัย บุนปาน กับผมเอง
ข้อมูลความรู้ความคิดและประสบการณ์ที่เริ่มจาก อ.ศรีศักร วัลลิโภดม นั่นแหละกระตุ้นให้มีไลฟ์สดมติชนทอดน่องท่องเที่ยว
การสำรวจคราวหนึ่งตามคำแนะแนวของ อ.ศรีศักร วิลลิโภดม ทำให้ขรรค์ชัย บุนปาน พาเพื่อนๆ และผมด้วยไปนอนพักค้างในโบสถ์ของวัดกลางเมือง จ.พะเยา ที่ทุกเช้าเจ้าอาวาสเอาของก้นบาตรวางไว้ให้กินหน้าโบสถ์
หลังสถาปนาหนังสือพิมพ์มติชนสำเร็จตามที่คิดไว้ ขรรค์ชัยจึงกลับไปสนองข้าวก้นบาตรของเจ้าพระคุณ แล้วสร้างโบสถ์ริมกว๊านพะเยาถวายวัดศรีโคมคำ กับสร้างมิวเซียม (ในชื่อหอวัฒนธรรมนิทัศน์ฯ) ถวายไล่เลี่ยกัน
ทอดน่องท่องเที่ยว ถ้าจะอนุโลมเข้ากับวัฒนธรรมท่องเที่ยวก็เป็นท่องเที่ยวทางเลือกทั้งในเมืองหลักและเมืองรองที่ถูกมองข้าม (ได้แก่ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น เป็นต้น)
จะไม่ทิ้งอะไรไว้ นอกจากรอยเท้าและลมหายใจ
จะไม่เอาอะไรไป นอกจากภาพถ่ายและความทรงจำ
