เมื่อวันที่ 12 มีนาคม นพ.ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) เปิดเผยความคืบหน้าการปรับปรุงสัญญาณอินเตอร์เน็ตในสถานศึกษา และการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับ MOEnet ว่า กรณีที่ ศธ.ได้ยกเลิกการใช้เครือข่าย MOEnet ไปเมื่อเดือนมกราคม ที่ผ่านมา จากการสำรวจล่าสุดพบว่า การดำเนินการดังกล่าวประหยัดงบประมาณในการเช่าสัญญาณอินเตอร์เน็ตได้ถึงปีละประมาณ 3,000 ล้านบาท โดยพบว่าโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กว่า 30,000 โรงเรียน เหลืออีกเพียง 300 กว่าโรงเรียน หรือไม่ถึง 1% ที่มีปัญหาเรื่องการใช้อินเตอร์เน็ต ซึ่งกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) ได้ให้ความร่วมมือช่วยวางสายไฟเบอร์ออฟติกขยายไปถึงโรงเรียนที่ยังไม่มีอินเตอร์เน็ตใช้ คิดว่าภายในปี 2561 โรงเรียนทั่วประเทศจะได้ใช้อินเตอร์เน็ตความเร็วสูงอย่างแน่นอน
“ทั้งนี้ ในส่วนของกระบวนการตรวจสอบการเช่าสัญญาณอินเตอร์เน็ตที่ผ่านนั้น ตนได้แต่งตั้งนายสมศักดิ์ มิตะถา ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อพัฒนาการศึกษา หรือ UniNet สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) เป็นประธานคณะกรรมการสืบสวนข้อเท็จจริง โดยมีคนนอกที่เชี่ยวชาญเทคโนโลยีสารสนเทศมาเป็นกรรมการสืบข้อเท็จจริง ซึ่งมีข้อสงสัยหลายประเด็น เช่น ไม่มีสัญญาจัดซื้อจัดจ้าง เมื่อไม่มีสัญญาจะส่งมอบ และจะตรวจรับกันอย่างไร นอกจากนี้ ยังพบว่าผู้ที่มีอำนาจในการเจรจาต่อรองราคา ยังไม่ใช่หัวหน้าส่วนราชการ ขณะเดียวกันมีกระบวนการตรวจสอบภายใน ทั้งการตรวจสอบสัญญา ใบเสร็จ และรายละเอียดต่างๆ ควบคู่ไปด้วย” นพ.ธีระเกียรติ กล่าว
นพ.ธีระเกียรติกล่าวต่อว่า ส่วนกรณีที่มีบริษัทแห่งหนึ่งทวงเงินค่าใช้บริการอินเตอร์เน็ตระบบ MOEnet จำนวน 60 ล้านบาทนั้น ได้มอบหมายให้นายการุณ สกุลประดิษฐ์ ปลัด ศธ.ไปตรวจสอบ ซึ่ง ศธ.คงจ่ายเงินจำนวนดังกล่าวไม่ได้ หากบริษัทเอกชนต้องการให้จ่าย ก็ให้ไปฟ้องร้อง เพราะถ้าปลัด ศธ.จ่ายเงินก็อาจจะมีความผิด เรื่องนี้ต้องรอผลสอบข้อเท็จจริง รวมถึง ให้ตรวจสอบย้อนไปในอดีตด้วยว่าใครจ่ายอะไร อย่างไร และด้วยเงื่อนไขอะไร
“เรื่องนี้ต้องสอบย้อนไปในอดีตว่าใครจ่ายอะไร อย่างไร ด้วยเงื่อนไขใด ซึ่งผมยังไม่มีรายละเอียด แต่ได้สั่งให้เรียกใบเสร็จ และรายละเอียดการจัดซื้อจัดจ้างต่างๆ มาดู ตรงนี้เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้สัญญาอินเตอร์เน็ตที่ผ่านมาไม่มีประสิทธิภาพ เพราะเมื่อไม่มีสัญญา ก็ไม่ได้มีการให้บริการต่างๆ เช่น การซ่อมแซม การเปลี่ยนเราเตอร์ตามไปด้วย เรื่องนี้เกิดขึ้นมาเป็น 10 ปี น่าสงสัยว่าทำไมเราจ่ายแพงขึ้น แต่อินเตอร์เน็ตใช้ไม่ได้” นพ.ธีระเกียรติ กล่าว
นายพีระ รัตนวิจิตร รองปลัด ศธ.กล่าวว่า หลังแก้ปัญหาเรื่องนี้แล้ว เราสามารถประหยัดงบประมาณได้กว่า 3,000 ล้านบาท ทั้งนี้ MOEnet เป็นโครงการที่ ศธ.ไม่ใช่ผู้ให้บริการที่แท้จริง แต่เช่าบริการจากเอกชน ทั้งบริษัท ทีโอที จำกัด บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) (CAT Telecom Public Company Limited)และ Samart ซึ่งมีทั้งจานดาวเทียม และการเช่าสายสัญญาณ ภายใต้ชื่อ MOEnet ต่อมา ศธ.มีนโยบายให้โรงเรียนเลือกใช้เครือข่ายที่ดีที่สุด ลดความซ้ำซ้อน เป็นผลให้ขณะนี้แต่ละหน่วยงานประหยัดงบได้จำนวนมาก เช่น สพฐ.ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ลดงบได้มากที่สุด จากเดิมที่ใช้งบค่าอินเตอร์เน็ต 2,000 กว่าล้านบาทต่อปี เหลือเพียง 300 กว่าล้านบาทต่อปี ส่วนสำนักงานปลัด ศธ.ได้ยกเลิกการใช้เครือข่ายที่ซ้ำซ้อน ทำให้ประหยัดงบได้ถึงปีละประมาณ 200-300 ล้านบาทต่อปี จากเดิมที่ใช้งบกว่า 1,000 ล้านบาท ส่วนสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) ยังไม่ได้รายงานตัวเลขเข้ามา แต่คิดว่า ลดได้จำนวนมากเช่นกัน เพราะขณะนี้สถานศึกษาสังกัด สอศ.ส่วนใหญ่ใช้ UniNet ของ สกอ.แล้ว
