“ช่อ” ร่วมประชุมที่เมียนมา อภิปรายบทบาทกองทัพต่อการเลือกตั้ง เผยตัวแทนพรรคเอ็นแอลดีพูดติดตลก “เมียนม่าเป็นตัวอย่างให้รัฐบาลทหารไทยได้” พร้อมย้ำ ใช้โซเชียลมีเดียต่อสู้ทางความคิด
เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน ผู้สื่อข่าวรายงานว่า น.ส.พรรณิการ์ วานิช โฆษกพรรคอนาคตใหม่ (อนค.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “Pannika Chor Wanich” ระบุหัวข้อ แคมเปญออนไลน์ อาวุธใหม่ในสมรภูมิเก่า โดยมีเนื้อหาดังนี้
สัปดาห์นี้ช่อได้รับเชิญจากมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ (Konrad-Adenauer-Stiftung) ให้เข้าร่วมการประชุม E-LECTION BRIDGE ASIA-PACIFIC 2019 ที่นครย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา และได้เป็นผู้อภิปรายในหัวข้อ “อิทธิพลของกองทัพต่อการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตย: บทเรียนจากไทยและเมียนมา” (The influence of military in democratic elections: Lessons from Thailand and Myanmar)
ตัวแทนจากพรรคการเมืองทั่วโลก รวมถึงเพื่อนชาวเมียนมาจากพรรค NLD ให้ความสนใจกับหัวข้อนี้กันมาก และส่วนใหญ่กังวลว่าสถานการณ์ในประเทศไทยยังไม่ได้ดีขึ้นอย่างที่ทุกฝ่ายคาดหวัง หลังการเลือกตั้ง 24 มีนาคม แต่กลับดูจะเลวร้ายลง เราคุยกันถึงปัญหาการใช้รัฐธรรมนูญเป็นกลไกสืบทอดอำนาจของทหาร ซึ่งเมียนมากับไทยมีความคล้ายคลึงกันมาก การใช้กฎหมาย องค์กรอิสระ ไปจนถึงการใช้กำลังในการโจมตีนักกิจกรรม ผู้เห็นต่าง และพรรคการเมืองฝ่ายต่อต้าน คสช.
ช่อได้ยกตัวอย่างทั้งกรณีการดำเนินคดีกับแกนนำพรรคอนาคตใหม่ และกรณีลอบทำร้าย คุณเอกชัย หงส์กังวาน รวมถึงจ่านิว เพื่อชี้ให้เห็นว่าในความเป็นจริงแล้วนักเคลื่อนไหวและพรรคฝ่ายประชาธิปไตยในไทยอยู่ในสถานการณ์เสี่ยงอันตรายขนาดไหน แม้รัฐบาลจะพร่ำบอกว่ากำลังเดินหน้าสู่ประชาธิปไตยเต็มใบก็ตาม
ตัวแทนจากพรรค NLD ของเมียนมาพูดติดตลกกับช่อว่า “เขาไม่เคยคิดเลยว่าจะได้พูดประโยคนี้ ประโยคที่ว่า ดูเหมือนเมียนมาจะเป็นแบบอย่างให้กับรัฐบาลทหารของไทยได้เป็นอย่างดี รัฐธรรมนูญเมียนมาให้พื้นที่ ส.ส. ที่มาจากการแต่งตั้งของกองทัพ 1 ใน 4 แต่ของไทย รัฐสภากลับให้พื้นที่สมาชิกรัฐสภาที่แต่งตั้งโดยทหารมากถึง 1 ใน 3″
แต่แน่นอนว่าช่อไม่ได้มาที่นี่ แค่เพื่อเล่าปัญหาให้ผู้เข้าร่วมประชุมจากประเทศต่างๆ ฟัง ในอีกหลายช่วงของการประชุมมีการแลกเปลี่ยนกันอย่างเข้มข้นถึงประสบการณ์การทำแคมเปญหาเสียงของพรรคการเมืองฝ่ายเสรีนิยมจากทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นแคมเปญเลือกตั้งของพรรค BJP ของ นเรนทรา โมดิ นายกรัฐมนตรีอินเดีย ที่ต้องเผชิญกับความหลากหลายของจำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 900 ล้านคน
แคมเปญของพรรคลิเบอรัลของออสเตรเลีย ที่ใช้วิดีโอเสียดสีล้อเลียนคู่แข่งเป็นเครื่องมือหลักในการสร้างคะแนนนิยม (หลายคน รวมถึงช่อ แย้งว่าวิธีหาเสียงแบบนี้ไม่ได้ผลในวัฒนธรรมการเมืองของเอเชีย) หรือพลังแห่งแฮชแท็ก # ในแคมเปญเลือกตั้งของฟิลิปปินส์ และการประท้วงในฮ่องกง
หนึ่งในปัญหาที่เราเห็นร่วมกันก็คือ การใช้โซเชียลมีเดียในการหาเสียงเป็นดาบสองคม และต้องมีวิธีการรับมือกับของแถมอันไม่น่าพิศมัยอย่าง ข่าวปลอม (fake news) และวาทะสร้างความเกลียดชัง (hate speech)
ที่สำคัญที่สุด โซเชียลมีเดียเป็นเครื่องมือใหม่ที่ทรงพลังก็จริง แต่อย่าลืมว่าเรายังคงต่อสู้ในสมรภูมิเดิม แก่นแท้ของสมรภูมิการเมืองในไทยยังคงเป็นการต่อสู้ทางความคิด การสร้างความเชื่อมั่นศรัทธาในรัฐสภา ประชาธิปไตย และพรรคการเมือง การต่อสู้กับวาทกรรมที่ว่าทหารและการรัฐประหารคือทางออกเมื่อเกิดวิกฤตทางการเมือง
เรามีโซเชียลมีเดียเป็นเครื่องมือ เขาก็มีเช่นกัน
แพ้ชนะตัดสินกันที่ว่าใครสามารถใช้เครื่องมือชนิดนี้สร้างการเปลี่ยนแปลงทางความคิดได้มากกว่ากัน
