เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม ที่วัดพระประโทณเจดีย์ อ.เมือง จ.นครปฐม มีการจัดงานฌาปนกิจศพ นายธง แจ่มศรี เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์คนสุดท้ายซึ่งเสียชีวิตลงด้วยโรคทางเดินหายใจที่โรงพยาบาลนครปฐม เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคมที่ผ่านมาในวัย 98 ปี
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อเวลาประมาณ 12.00 น. บรรยากาศภายในงานมีผู้เดินทางเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก ส่วนหนึ่งสวมใส่เสื้อยืดสีดำมีลวดลายและข้อความเกี่ยวข้องกับการต่อสู้ทางการเมือง และรำลึกถึงการต่อสู้ในสมรภูมิต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการนำแผ่นป้ายแสดงความอาลัยจาก ‘หวีซือตง’ เลขาธิการสมาคมมิตรภาพซาราวัคเขตกลาง และสมาคมมิตรภาพเพื่อนเก่าเซลองกัวลาลัมเปอร์ มาเลเซียมาติดตั้งร่วมกับพวงหรีดจำนวนมากจากบุคคลและหน่วยงานต่างๆ อาทิ สหายชัย-จรัล ดิษฐาอภิชัย ประธานสมาคมนักประชาธิปไตยชาวไทยไร้พรมแดน, สหายพิธาน-โสพล จริงจิตร เลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ, สหายอีสานใต้, ชมรมสันติภาพประเทศไทย, นางธิดา ถาวรเศรษฐ, นายแพทย์เหวง โตจิราการและครอบครัว, ชมรมมิตรสัมพันธ์ เป็นต้น
ทั้งนี้ในบริเวณงานยังมีการตั้งกล่องรับบริจาค และเปิดให้ลงชื่อสั่งจองหนังสืองานศพซึ่งคาดว่าจะมีความยาวราว 300 หน้า ประกอบด้วยชีวประวัติและถ้อยคำอาลัยจากบุคคลต่างๆ ใช้เวลาการจัดพิมพ์ราว 45 วันจัดส่งถึงบ้าน โดยเงินบริจาคที่ได้รับจะนำไปเป็นทุนจัดพิมพ์ต่อไป โดยในส่วนของขีวประวัติ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ก่อนถึงพิธีทางศาสนา มีกลุ่มผู้เคยมีส่วนร่วมเคลื่อนไหวทางการเมืองในอดีตเดินทางมาร่วมเป็นจำนวนมาก โดยเอ่ยทักทายกันด้วยคำนำหน้าว่า ‘สหาย’ และมีการจับมือ อีกทั้งพูดคุยเรื่องราวเก่าๆครั้งเคยร่วมต่อสู้ หนึ่งในนั้นคือ ‘ป้าใหญ่’ อายุ 95 ปี ผู้ร่วมขบวนการต่อสู้กับพคท. มีบทบาทเป็นฝ่ายดูแลสตรี ให้การอยรวมศึกษา โดยประจำอยู่ที่เขตจังหวัดน่าน
นายแสง นามปากดี หรือ ‘สหายตรง’ กล่าวว่า ตนตั้งใจเดินทางมาร่วมงานศพนายธงเพื่อร่วมอาลัยเป็นครั้งสุดท้าย เพราะเคยทำงานใกล้ชิดกันมาตลอด โดยตนเข้าป่าใน พ.ศ.2508 แล้วออกจากป่าในยุคที่พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ออกคำสั่ง 66/2523 เคยอยู่ในฝ่ายบังคับบัญชา ประจำการที่ภูพยัคฆ์ จังหวัดน่าน มีโอกาสได้ไปศึกษายังประเทศเวียดนาม และจีน ซึ่งนายธงได้สอนให้ตนเรียนรู้ในการต่อสู้เพื่อผู้อื่น ให้การศึกษาเกี่ยวกับลัทธิมาร์กซ์ ปัจจุบันหากมีกิจกรรมต่างๆที่เกี่ยวข้อง เช่นงานรำลึกตามอนุสรณ์สถาน ตนก็ยังเดินทางเข้าร่วมแม้อายุมากแล้ว
นายจังยู้ แซ่อุ่น หนึ่งในผู้ร่วมเคลื่อนไหวทางการเมืองโดยถูกจำคุกในข้อหากบฏที่เรือนจำบางขวางเมื่อ พ.ศ.2510 กล่าวว่า นายธงเป็นผู้อาวุโสที่สุดในกลุ่มที่ถูกจำคุกด้วยกัน นอกจากจิตใจที่กล้าหาญ และมุ่งมั่นในการต่อสู้เพื่อส่วนรวมแล้ว ข้อสำคัญคือเป็นผู้มีความรู้ ศึกษาเรื่องราวต่างๆ ทั้งแนวคิด ทฤษฎีอย่างลึกซึ้ง ในขณะที่จำคุกอยู่ด้วยกัน ไม่แสดงออกถึงความเครียด โดยต่างก็เชื่อว่า หากจิตใจดี แม้อยู่ในที่ไม่ดี ก็อยู่ได้ ไม่ลำบาก นอกจากนี้ยังเป็นคน ‘จัดตั้ง’ เก่ง สามารถทำให้คนมีความสามัคคี รวมตัว
ต่อมา เวลาประมาณ 14.30 น. นายสิรวิชญ์ เสรีธิวัฒน์ เดินทางมาถึงถึงสถานที่จัดงาน โดยยังมีอุปกรณ์ปิดตาข้างที่บาดเจ็บ สีหน้าแจ่มใสขึ้น แต่ยังมีแววอิดโรย
จากนั้นเวลา 15.45 น. กองทัพปลดแอกประชาชนแห่งประเทศไทยคารวะศพ โดยการเชิญธงพรรคและเชิญชุด ทปท. จากนั้นตัวแทน เขตงานพคท. วางพวงหรีด ได้แก่ เขตงานภูซาง, โดยนายสมนึก จาตุศรีพิทักษ์, เขตงาน 3 จังหวัด,เขตงานอีสานใต้, ผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์มลายา, เขตงานตะนาวศรี, เขต 7 ผาจิ ผาช้าง, ภาคใต้ เขต 33 นครศรีธรรมราช , เขตตาก, ตัวแทนนิตยสารไฟลามทุ่ง, เขตงานภาคใต้ตอนบน , เขตงานภูพยัคฆ์ ภูแว จังหวัดน่าน, สำนัก 708, กลุ่มเพื่อนสุราษฎร์ , เขตพัทลุง ตรัง และชมรมมิตรสัมพันธ์
เวลา 16.00 น. ตัวแทนสหายสงขลาและ ‘จ่านิว’ อ่านบทกวีไว้อาลัยมีเนื้อหายกย่องการต่อสู้ของนายธง แจ่มศรี ในตอนหนึ่งว่า ตนเกิดไม่ทันการต่อสู้ของหลายๆท่าน แต่ทราบว่านายธง เป็นผู้ต่อสู้เพื่อประชาชนอย่างแท้จริงไม่ว่าประวัติศาสตร์จะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรโดยตนได้แต่งบทกวีเป็น ‘กลอนเปล่า’ เพื่อไว้อาลัย มีเนื้อหาโดยสังเขปว่า
“แม้ธงไม่ใช่นักปฏิวัติที่ประสบชัยชนะ แม้ธงจะจากไปโดยไม่มีงานศพยิ่งใหญ่ แต่ธงคือนักปฏิวัติคนจริงและเที่ยงตรง ไม่โอนอ่อน บิดเบือน แต่ยืนหยัดอย่างทรนง ขอสดุดีและคารวะแด่ลุงธงที่ไม่เคยแปรเปลี่ยน ผันแปร แม้ว่าชีวิตและโลกจะผันแปรไปอย่างไร ขอแสดงความนับถืออย่างแท้จริง” นายสิรวิชญ์กล่าว
จากนั้นทอดผ้าบังสุกุล โดยมีนายสัมผัส พึ่งประดิษฐ์ เป็นประธาน ร่วมด้วยบุคคลต่างๆ อาทิ นายแพทย์เหวง โตจิราการ และนางธิดา ถาวรเศรษฐ์ รวมถึงสหายร่วมอุดมการณ์ในอดีต อาทิ สหายขาบ
ต่อมา เวลา 16.30 น. มีการยืนไว้อาลัย และอ่านประวัตินายธง แจ่มศรี และนายสัมผัส พึ่งประดิษฐ์ ขึ้นทอดผ้ามหาบังสุกุล โดยมีเจ้าอาวาสวัดพระประโทนเจดีย์ขึ้นพิจารณาผ้ามหาบังสุกุล
จากนั้นผู้เข้าร่วมงานวางดอกไม้จันทน์ และมีการประชุมเพลิง โดยมีการมอบของที่ระลึกเป็นภาพวาดขนาดโปสการ์ดรูปวาดนายธง แจ่มศรี มีข้อความว่า นักปฏิวัติชนชั้นกรรมาชีพ ผู้ยึดมั่นแนวทางที่ถูกต้องจนสิ้นใจ
ทั้งนี้ ระหว่างการประชุมเพลิง กลุ่มคนอยากเลือกตั้งได้ร่วมกันถ่ายภาพโดยยืนชู 3 นิ้วบริเวณบันไดด้านข้างเมรุอีกด้วย
