“ธนาธร” ย้ำ รัฐรวมศูนย์ ทำประเทศไม่พัฒนา ลั่น ต้องแก้รัฐธรรมนูญ เปิดทางกระจายอำนาจ ค้านข้อเสนอ “กระทรวงท้องถิ่น” ระบุ ต้องการอิสระ ไม่ได้อยากขึ้นตรงราชการ
เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม ทีมประชาสัมพันธ์พรรคอนาคตใหม่ เปิดเผยว่า ที่ศูนย์ประชุมวายุภักษ์ นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่(อนค.) ร่วมวงเสวนา “Next Station ประชาธิปไตยไทย ปักหมุดเลือกตั้งท้องถิ่น” ซึ่งจัดขึ้นโดยสถาบันพระปกเกล้า โดยนายธนาธรกล่าวถึงความสำคัญของท้องถิ่นและการปฏิรูประบบราชการรวมศูนย์ รวมถึงเป้าหมายในการเลือกตั้งท้องถิ่นของพรรคอนาคตใหม่ที่จะเกิดขึ้นว่า ตนและพรรคอนาคตใหม่ให้ความสำคัญกับท้องถิ่นมาก เพราะเป็นรากฐานของการพัฒนาประเทศที่สำคัญที่สุด ซึ่งเราละเลยมานาน เชื่อว่าถ้ากลับมาพัฒนาอีกครั้งประเทศไทยจะไปได้ไกลมาก
“ ถ้าติดตามดูการประชุมสภาที่ผ่านมา สิ่งที่เห็นใน 1-2 ชั่วโมงแรก ก่อนเข้าสู่ระเบียบวาระคือการปรึกษาหารือ เฉพาะเมื่อวานมี ส.ส.จาก จ.กาญจนบุรีและ จ.จันทบุรี พูดเรื่องช้างป่า มี ส.ส.จาก จ.อุดรธานีพูดเรื่องภัยแล้ง ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ ส.ส.ทำไม่ได้ แต่ถ้าท้องถิ่นจะทำจะต้องแจ้งเรื่องไปที่นายอำเภอ ไปถึงผู้ว่าราชการจังหวัด แล้วค่อยไปถึงผู้มีอำนาจในส่วนกลาง แล้วจึงวกกลับลงมาที่ท้องถิ่น เรื่องค้างกองอยู่บนโต๊ะกว่าจะมีคำสั่งลงมาได้ ปัญหาหลายอย่างก็ผ่านไปแล้ว การตั้งข้อหารือในสภาจึงเป็นตัวอย่างที่ดีที่สุดของการออกแบบรัฐที่ไม่ตอบสนองประชาชน เรื่องทุกอย่างที่ผมพูดไปข้างต้น ไม่ควรเป็นอำนาจส่วนกลาง และเพราะอำนาจที่รวมศูนย์อยู่ที่ส่วนกลางแบบนี้เอง ที่ทำให้ปัญหาในประเทศไทยมีจำนวนมากมาย และไม่ได้รับการแก้ไข” นายธนาธรกล่าว
นายธนาธรกล่าวต่อว่า เหตุผลที่พรรคอนาคตใหม่จะลงการเมืองท้องถิ่น อย่างแรกคือ เราไม่ได้มาจากการต้องการฐานเสียง แต่มาจากความต้องการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงประเทศไทยให้ดีขึ้น ต้องการปฏิรูประบบราชการรวมศูนย์ อันดับสอง เราต้องการสร้างประชาธิปไตยจากพื้นฐาน ทำให้ประชาชนเห็นว่าอำนาจ งบประมาณ ประชาธิปไตย และความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนเป็นเรื่องเดียวกัน และสุดท้าย เราอยากสร้างเมืองดีๆ จังหวัดที่น่าอยู่ บ้านเกิดที่น่าอยู่ให้กับคนไทยทุกคน
นายธนาธร กล่าวว่า อีกตัวอย่างหนึ่งคือเรื่องการคมนาคม ทุกวันนี้คนที่มาจากต่างจังหวัดย่อมทราบดี การเดินทางจากสนามบินไปแหล่งท่องเที่ยวไม่มีการขนส่งสาธารณะ รถตู้โรงแรม รถทัวร์ รถแดงก็แพงมหาศาล ทั่วประเทศเป็นอย่างนี้ทั้งหมด คนต้องขี่มอเตอร์ไซค์ตั้งแต่อายุ 12-13 ปีซึ่งผิดกฎหมาย ทุกคนรู้หมด แต่ห้ามไม่ได้ เพราะถ้าไม่ให้ขี่มอเตอร์ไซค์จะให้ชาวบ้านเขาเดินทางอย่างไร ทั้งนี้ การคมนาคมคือการเข้าถึงโอกาส การคมนาคมที่ดีทำให้คนไม่ต้องกู้หนี้ยืมสินมาซื้อรถส่วนตัว ถ้ามีการคมนาคมสาธารณะที่ดี ค่าใช้จ่ายของประชาชนจะลดลงได้มาก แต่ท้องถิ่นจะทำขนส่งสาธารณะเองก็ไม่ได้ ต้องทำเรื่องขอไปที่กรมการขนส่งทางบก กลับไปที่ขนส่งจังหวัด ไปต่อที่กระทรวงคมนาคม แต่ถ้าเรื่องนี้กลับไปอยู่ที่ท้องถิ่น ปล่อยให้เขาออกแบบขนส่งสาธารณะของตัวเองได้ ค่าใช้จ่ายของพี่น้องประชาชนจะลดลงขนาดไหน
“ถ้าเราไม่ปฏิรูประบบรัฐราชการที่รวมศูนย์อำนาจจริงๆ ทรัพยากรไม่เคยให้ งบประมาณไม่เคยให้ ความไว้ใจไม่เคยให้ ประเทศเราเดินต่อไปไม่ได้ รูปแบบรัฐปัจจุบันที่รวมอำนาจไว้ที่ศูนย์กลางพาประเทศเราไปไกลกว่านี้ไม่ได้ ผมอยากให้เรากลับมาตรึกตรองว่าอะไรคือความสัมพันธ์ที่ควรจะเป็นระหว่างท้องถิ่นกับรัฐส่วนกลาง ความสัมพันธ์ที่ถูกต้องควรไม่มีใครสำคัญกว่าใคร ไม่มีใครอยู่เหนือใคร อะไรที่ไม่ได้เขียนห้ามไว้ ท้องถิ่นต้องมีอิสระที่จะทำได้ แต่ทุกวันนี้ ท้องถิ่นต่ำต้อยกว่า ต้องรายงานต่อราชการส่วนกลาง เราต้องต่อสู้ทางความคิดก่อน ว่าท้องถิ่นและส่วนกลางศักดิ์ศรีเท่ากัน เพียงแต่แบ่งงานกันทำ” หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่กล่าว
นายธนาธร กล่าวว่า ทุกวันนี้ ในสังคมจะมี 3 ข้อเสนอซึ่งมีปัญหาทั้งหมด คือ 1.ข้อเสนอเรื่องการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด ถ้าทำได้ก็จะยังคงเกิดความตึงเครียดและขัดแย้งกับองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) อยู่ดี แม้ผู้ว่าฯมาจากการเลือกตั้ง แต่ยังต้องขึ้นอยู่กับกฎกระทรวง ถ้าเลือกตั้งผู้ว่าฯอย่างเดียว แต่ไม่เอาอำนาจมาฝั่งนี้ด้วยจะไม่สามารถแก้ปัญหาได้ 2. ข้อเสนอการมีกระทรวงท้องถิ่นยิ่งมีปัญหา สิ่งที่ตนอยากให้คิด คือเราต้องการอิสระหรือเราต้องการการขึ้นตรงกันแน่ ทุกวันนี้ท้องถิ่นคิดจะทำอะไรต้องให้ส่วนกลางอนุมัติแผน ถามว่าส่วนกลางรู้ไหมว่าบ้านของท่านมีอะไรดี ไม่รู้หรอก ท่านไม่ได้ต้องการการขึ้นตรง แต่ต้องการอิสระ ในฐานะที่เท่ากัน ท่านมีฐานะที่ได้รับการแต่งตั้งจากประชาชน ไม่ควรต้องขึ้นตรงต่อใคร การมีกระทรวงจะทำให้ปัญหายิ่งแล้วใหญ่ ท้องถิ่นจึงไม่ควรต้องอยู่ในสายบังคับบัญชาการของหน่วยงานราชการ
และ 3. ข้อเสนอเรื่องจังหวัดจัดการตนเอง ซึ่งตนเชื่อว่าทุกที่มีศักยภาพ วิถีชีวิต ทรัพยากรธรรมชาติที่แตกต่างสวยงาม ดังนั้น ไม่มีจังหวัดไหนพิเศษกว่าจังหวัดไหน ปัญหาคือ การทำรายจังหวัดจะไม่สำเร็จ ต้องทำเรื่องเล็กและเรื่องใหญ่ไปพร้อมๆกัน เริ่มจากเรื่องง่ายที่สุดคือเปิดเผยฐานภาษี ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีรายได้บุคคลธรรมดา ภาษีรายได้นิติบุคคล ที่เก็บในแต่ละจังหวัดได้เท่าไหร่ แล้วต้องมาแบ่งกับส่วนกลางกันใหม่ ให้อำนาจให้ภาษีท้องถิ่นเป็นคนจัดการบริหารเอง ค่อยๆถ่ายเทอำนาจ งบประมาณและคนมาที่ท้องถิ่น
“ประเทศไทยจะก้าวหน้าไปไกลกว่านี้ไม่ได้เลยถ้าแข็งแต่หัวแล้วข้างล่างอ่อนแอ ประเทศจะเข้มแข็งก้าวหน้าไปได้ต้องเริ่มจากส่วนที่เล็กที่สุด ดังนั้น สิ่งที่พรรคอนาคตใหม่อยากเสนอคือการดึงภาษีให้ท้องถิ่นนำมาบริหารได้ด้วยตนเอง ไม่ต้องเอาไปรวมที่กรุงเทพฯแล้วค่อยแบ่ง ไม่ต้องเอาไปรวมแล้วแย่งกันในสภา เราต้องค่อยๆดึงอำนาจมาจากรัฐราชการทีละอำนาจทีละตัว เพื่อเปิดให้ท้องถิ่นค่อยๆเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพของตัวเอง และถ้าเราจะทำได้ ต้องไปแก้ที่รัฐธรรมนูญ ผมคงไม่ต้องบอกว่า 5 ปีที่ผ่านมาท่านถูกลิดรอนอำนาจไปขนาดไหน ท่านถูกควบคุมขนาดไหน การรัฐประหารตั้งแต่ปี 2549 ทำให้การกระจายอำนาจถูกแตะเบรก การรัฐประหารปี 2557 ทำให้การกระจายอำนาจถูกดึงถอยหลัง ดังนั้น จะกระจายอำนาจได้จริงๆ ต้องสร้างประชาธิปไตยในระดับชาติ ต้องหยุดการสืบทอดอำนาจของ คสช. ต้องแก้รัฐธรรมนูญ เพื่อยุติการรวมศูนย์อำนาจที่กรุงเทพ ดึงอำนาจกลับมาสู่ท้องถิ่น” นายธนาธรกล่าว