ฅนรักษ์บ้านเกิดด่านขุนทด ยื่น กมธ.ที่ดินฯ สางปัญหาเหมืองโปแตซ จี้ ก.พ.ร.ยุติการอนุญาตเจาะอุโมงค์แนวดิ่งเพิ่ม ฟื้นฟูระบบนิเวศ-ชดเชยชาวบ้าน พร้อมตรวจสอบบางจากฯซื้อหุ้นเหมืองโปแตซสวนทางธุรกิจสีเขียว
เมื่อวันที่ 31 มกราคม ที่รัฐสภา นักปกป้องสิทธิมนุษยชนกลุ่มฅนรักษ์บ้านเกิดด่านขุนทด จ.นครราชสีมา เข้ายื่นหนังสือถึงนายพูนศักดิ์ จันทร์จำปี ประธานคณะกรรมาธิการที่ดินทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สภาผู้แทนราษฎร กรณีปัญหาและผลกระทบจากการทำเหมืองแร่โปแตซด่านขุนทดของบริษัทไทยคาลิ จำกัด ในพื้นที่ ต.หนองไทร และ ต.หนองบัวตะเกียด อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา
โดย น.ส.จุฑามาศ ศรีหัตถผดุงกิจ ที่ปรึกษากลุ่มฅนรักษ์บ้านเกิดด่านขุนทด กล่าวว่า เหตุการณ์หายนะอันนับเป็นปฐมบทของผลกระทบต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ก็คือ บริษัทเอก ได้ทำการสูบน้ำที่ปนเปื้อนเกลือออกจากอุโมงค์ใต้ดินขึ้นมาบนผิวดิน เอามาพักไว้ที่บ่อในเขตเหมืองแร่ที่ไม่ได้ปูแผ่นพลาสติกทนความเค็มเอาไว้ ซึ่งเป็นบ่อสำหรับการพักน้ำเค็มในกระบวนการแต่งแร่โปแตช ไม่ใช่บ่อสำหรับรองรับน้ำปนเปื้อนเกลือจากอุโมงค์ใต้ดิน และอยู่ติดกับหนองน้ำสาธารณประโยชน์ชื่อว่าหนองมะค่าในและหนองมะค่านอก โดยสูบตลอด 24 ชั่วโมงในช่วงเวลาสามปีตั้งแต่ปี 2562 – 2564 เพราะปริมาณน้ำปนเปื้อนเกลือท่วมทะลักในอุโมงค์ใต้ดินมากขึ้นเรื่อย ๆ จนควบคุมไม่ได้ ทำให้เอ่อล้นจากบ่อในเขตเหมืองแร่รั่วไหลลงสู่นาข้าว หนองน้ำสาธารณประโยชน์ – หนองมะค่านอกและหนองมะค่าใน คลองลำมะหลอด ที่ดินและบ่อน้ำของวัดหนองไทร และที่ดินทำกินและใช้ประโยชน์อื่น ๆ รวมแล้วไม่ต่ำกว่า 2,638,596 ลูกบาศก์เมตร ซึ่งไทยคาลิยังไม่รับผิดชอบและชดใช้ค่าเสียหายต่อระบบนิเวศและต่อความสูญเสียในการดำเนินชีวิตของผู้คนที่นี่มาจนกระทั่งทุกวันนี้
น.ส.จุฑามาศ กลาวต่อว่า นอกจากจะไม่ตระหนักรับผิดชอบและพยายามที่จะแก้ไขปัญหาผลกระทบและปัญหาทางวิศวกรรมที่เกิดจากการขุดเจาะอุโมงค์ใต้ดินซึ่งเป็นอุโมงค์แนวเอียง ตั้งอยู่ในเขตบ้านหนองไทร ต.หนองไทร ตามที่กล่าวแล้ว เพื่อให้กลับไปใช้อุโมงค์ใต้ดินแนวเอียงได้ตามเดิม มีการเลือกที่จะเปลี่ยนแปลงแผนผังโครงการด้วยการขออนุญาตเจาะอุโมงค์ใต้ดินแห่งใหม่ซึ่งเป็นอุโมงค์แนวดิ่ง ตั้งอยู่ในเขตบ้านสระขี้ตุ่น ต.หนองบัวตะเกียด อำเภอและจังหวัดเดียวกัน เพื่อทดแทนอุโมงค์แนวเอียงที่น้ำปนเปื้อนเกลือยังท่วมขังอยู่จนกระทั่งทุกวันนี้
น.ส.จุฑามาศ กล่าวว่า ดังนั้นทางกลุ่มจึงมีข้อร้องเรียนต่อกรรมาธิการที่ดินฯ คือ 1.ขอให้กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่และกระทรวงอุตสาหกรรม (ก.พ.ร.) ยุติการอนุญาตให้ขุดเจาะอุโมงค์แห่งใหม่ซึ่งเป็นอุโมงค์แนวดิ่ง 3 อุโมงค์ โดยให้กลับไปแก้ไขปัญหาและผลกระทบจากการขุดเจาะอุโมงค์แนวเอียงเดิม ตรวจสอบว่าก่อผลกระทบต่อระบบนิเวศและชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนที่นั่นอย่างไรบ้าง และทำการฟื้นฟูระบบนิเวศและชดใช้ค่าเสียหายต่อทรัพย์สินและพืชผลที่เสียหาย แล้วกลับไปใช้อุโมงค์แนวเอียงเดิม 2.ขอให้ตรวจสอบการซื้อหุ้นเพื่อครอบครองกิจการเหมืองโปแตชด่านขุนทดของบริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ที่มีภาพลักษณ์ธุรกิจสีเขียวที่ต้องดำเนินธุรกิจด้วยการคำนึงถึงธรรมาภิบาล ความรับผิดชอบและการละเมิดสิทธิมนุษยชน โดยหวังว่าบางจากจะถอนหุ้นเหมืองโปแตชด่านขุนทดทั้งหมด
ด้านนายพูนศักดิ์ กล่าวว่า หลังได้รับข้อร้องเรียนจากชาวบ้านในวันนี้ กมธ.ได้จัดการประชุมเป็นกรณีเร่งด่วน เพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น โดยมองเห็นความไม่ปกติของโครงการนี้ในหลายๆ เรื่อง ตั้งแต่การปล่อยน้ำเกลือที่มีความเค็มลงสู่พื้นที่ การตั้งคณะกรรมการตรวจสอบที่ตั้งขึ้นโดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องก็ไม่มีภาคประชาชนเข้าร่วม ทั้งนี้จากการตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับรายงานผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม(อีไอเอ) พบว่าบริษัทยังไม่มีการปฏิบัติอย่างครบถ้วน โดยเฉพาะการรองแผ่นพลาสติกที่บ่อพักน้ำภายในเหมือง จนมีน้ำเกลือทะลักท่วมที่ดิน รวมถึงแหล่งน้ำสาธารณะของชาวบ้าน โดยทางกมธ.เชิญหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาชี้แจงและจะลงพื้นที่ตรวจสอบเพื่อหาข้อเท็จจริงต่อไปให้เร็วที่สุด เนื่องจากชาวบ้านประสบกับปัญหานี้มา 9 ปีแล้วและยังไม่ได้รับการแก้ไข
ตัวแทนกลุ่มฅนรักษ์บ้านเกิดด่านขุนทด เปิดเผยว่า ก่อนหน้านี้ทางกลุ่ม ได้จัดกิจกรรมปักหลักชุมนุมที่บริเวณหน้ากระทรวงอุตสาหกรรมตั้งแต่วันที่ 27 มกราคม เพื่อเรียกร้องให้นายเอกนัฏ พร้อมพันธุ์ รมว.อุตสาหกรรม แก้ปัญหาให้ชาวบ้านที่ได้รับความเดือดร้อน แต่ก็ไม่ได้รับความสนใจ นายเอกนัฏ ไม่ยอมลงมาพบปะพูดคุยกับชาวบ้าน หนำซ้ำยังให้เจ้าหน้าที่ขับไล่ออกจากบริเวณที่ชุมนุมทั้งที่ได้มีการขออนุญาตชุมนุมตามกฎหมาย รวมทั้งมีการขู่ดำเนินคดีกับชาวบ้านด้วย
ทั้งนี้ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในช่วงสาย กลุ่มฅนรักษ์บ้านเกิดด่านขุนทด ประกาศปิดหมู่บ้านต้านเหมืองโปแตชที่กระทรวงอุตสาหกรรมชั่วคราว เพื่อกลับไปเลือกตั้งนายกฯ อบจ. ในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ นี้ พร้อมนำผ้าดำไปผูกคล้องประตูทางเข้ากระทรวงอุตสาหกรรมเพื่อแสดงออกทางสัญลักษณ์การประเมินความพึงพอใจต่อการตอบรับข้อเสนอของกลุ่มที่ไม่มีวี่แววหาทางออกในการแก้ไขปัญหาให้ประชาชน และจะกลับมาชุมนุมใหม่ภายในเดือน กุมภาพันธ์ นี้
