หมายเหตุ – รายละเอียดส่วนหนึ่งของร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ข้าว พ.ศ. … ที่มีจำนวน 37 มาตรา โดยมี พล.อ.มารุต ปัชโชตะสิงห์ ประธานคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ข้าวฯ สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) พิจารณาเสร็จสิ้นแล้ว มีตัดออกและแก้ไขบางข้อความออกไป เพื่อรอพิจารณาในวาระที่ 2 และ 3 ต่อที่ประชุม สนช.ต่อไป
ร่างพระราชบัญญัติข้าว พ.ศ. …
หมวด 4
การจัดทำฐานข้อมูลและการออกใบรับซื้อข้าวเปลือก
มาตรา 20 เพื่อประโยชน์ในการจัดทำฐานข้อมูลข้าวเปลือกของประเทศ รวมทั้งเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการตรวจสอบ ติดตาม และเฝ้าระวังการซื้อขายข้าวเปลือกโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ให้ผู้รับซื้อข้าวเปลือกออกใบรับซื้อข้าวเปลือกทุกครั้ง เพื่อเป็นหลักฐานในการรับซื้อข้าวเปลือกและให้ส่งสำเนาใบรับซื้อข้าวเปลือกให้กรมการข้าว โดยให้มุ่งเน้นการใช้วิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์
รายละเอียดใบรับซื้อข้าวเปลือก และการส่งสำเนาใบรับซื้อข้าวเปลือกตามวรรคหนึ่งให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กรมการข้าวประกาศกำหนดโดยความเห็นของคณะกรรมการ โดยจะกำหนดให้แตกต่างกันตามประเภทของผู้รับซื้อหรือลักษณะของการรับซื้อก็ได้
หมวด 5
การกำกับดูแลการผลิตข้าว
มาตรา 21 ให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จัดให้มีการทำเขตศักยภาพการผลิตข้าวของประเทศโดยมีเขตครอบคลุมพื้นที่ทั้งประเทศ และประกาศให้ทราบเป็นการทั่วไป
เขตศักยภาพการผลิตข้าวของประเทศตามวรรคหนึ่ง ให้จัดทำโดยการวิเคราะห์พื้นที่การผลิตข้าวทั่วประเทศ ทั้งพื้นที่ที่มีความเหมาะสมในการปลูกข้าวและพื้นที่ที่ไม่มีความเหมาะสม ทั้งด้านกายภาพและด้านการตลาด เพื่อประโยชน์ในการกำหนดให้มีการผลิตข้าวตามกลุ่มพันธุ์ข้าวที่มีความเหมาะสมในแต่ละพื้นที่ และเพื่อให้เกิดความคุ้มค่าสูงสุดทางเศรษฐกิจ ภูมิสังคม และสิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ โดยให้ดำเนินการตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ประกาศกำหนด
มาตรา 22-27 ตัดออก
มาตรา 27/1 เพื่อประโยชน์ในการให้มีพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพเหมาะสมแก่การแพร่พันธุ์ข้าวเพื่อนำไปผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวเพื่อจำหน่าย ให้กรมการข้าวมีหน้าที่และอำนาจในการตรวจสอบและรับรองพันธุ์ข้าว
พันธุ์ข้าวที่กรมการข้าวได้ตรวจสอบแล้วเห็นว่าเป็นพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพเหมาะสมแก่การนำไปผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์เพื่อจำหน่าย ให้กรมการข้าวประกาศให้เป็นพันธุ์ข้าวรับรองโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษาและประกาศให้ทราบเป็นการทั่วไป รวมทั้งเผยแพร่พันธุ์ข้าวดังกล่าวต่อประชาชน
ในกรณีที่มีความจำเป็นเร่งด่วนเพื่อป้องกันหรือแก้ไขปัญหาการแพร่กระจายของพันธุ์ข้าวที่ไม่ได้คุณภาพ อันจะสร้างความเสียหายต่อชาวนาหรือเศรษฐกิจของประเทศอย่างรุนแรง ให้อธิบดีกรมการข้าวโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการมีอำนาจประกาศว่าพันธุ์ข้าวใดเป็นพันธุ์ข้าวที่ไม่ได้คุณภาพ และเมื่อได้มีการประกาศแล้วให้สั่งให้ระงับการจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวจากพันธุ์ข้าวดังกล่าว ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่คณะกรรมการกำหนด และให้ถือว่าผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามคำสั่งนั้นมีความผิดฐานฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของพนักงาน
เจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัตินี้
การตรวจสอบและรับรองพันธุ์ข้าว การประกาศและการเผยแพร่พันธุ์ข้าว รวมทั้งการจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าว ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่อธิบดีกรมการข้าวประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
มาตรา 27/2 เพื่อเป็นการส่งเสริมให้ชาวนาใช้พันธุ์ข้าวที่ดีมีคุณภาพในการเพาะปลูก ให้ชาวนาซึ่งปลูกข้าวโดยใช้พันธุ์ข้าวที่กรมการข้าวประกาศรับรองพันธุ์ ซึ่งได้เพาะปลูกในเขตศักยภาพการผลิตข้าวที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ประกาศ หรือเพาะปลูกในพื้นที่ของตนเองหรือพื้นที่ที่ตนเองมีสิทธิตามกฎหมายได้รับความช่วยเหลือ ส่งเสริม หรือสนับสนุนตามมาตรการที่คณะกรรมการประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี
มาตรา 27/3 ในการตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว กรมการข้าวจะมอบหมายให้ผู้ซึ่งมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามเป็นผู้ตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวและจัดทำรายงานผลการตรวจสอบเสนอต่ออธิบดีกรมการข้าวก็ได้
คุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้ตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว รวมทั้งหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการตรวจสอบและจัดทำรายงาน ให้เป็นไปตามที่อธิบดีกรมการข้าวประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
มาตรา 27/4 เพื่อประโยชน์ในการบริหารจัดการเกี่ยวกับพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์ข้าว การตรวจสอบ กำกับ ควบคุม และรับรองพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์ข้าว รวมทั้งบทกำหนดโทษ ให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืช แต่อำนาจในการอนุญาต การสั่งการ และการดำเนินการต่างๆ ที่เกี่ยวกับพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์ข้าว รวมทั้งการดำเนินการกับผู้กระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืช ซึ่งเป็นหน้าที่และอำนาจของกรมวิชาการเกษตรหรืออธิบดีกรมวิชาการเกษตร ตามกฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืชนั้น ให้เป็นหน้าที่และอำนาจของกรมการข้าวหรืออธิบดีกรมการข้าว แล้วแต่กรณี ตามพระราชบัญญัตินี้
ในการดำเนินการตามวรรคหนึ่ง ให้ใช้บรรดากฎกระทรวง ประกาศ รวมทั้งหลักเกณฑ์ต่างๆ ที่เกี่ยวกับพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ออกโดยอาศัยอำนาจตามกฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืชที่ใช้บังคับอยู่ในวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ไปจนกว่าจะมีการออกกฎกระทรวง ประกาศ หรือหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวกับพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัตินี้ประกอบกับกฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืช
มาตรา 27/5 ในกรณีที่ปรากฏว่ากฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืชในส่วนที่เกี่ยวกับการตรวจสอบกำกับและการควบคุมการผลิตและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ใช้บังคับ ไม่สอดคล้องกับที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี้ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ อธิบดีกรมการข้าว และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หารือร่วมกันเพื่อหาแนวทางในการปรับปรุง แก้ไขเพิ่มเติม หรือยกเลิกกฎหมาย กฎกระทรวง ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ หรือคำสั่งที่เกี่ยวข้อง เสนอต่อคณะกรรมการเพื่อพิจารณาต่อไป
มาตรา 28 ตัดออก
มาตรา 28/1 ในกรณีที่มีการยึดข้าวเปลือกที่นำเข้ามาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายไม่ว่าตามกฎหมายใด ให้ดำเนินการดังต่อไปนี้
(1) ถ้าไม่ปรากฏเจ้าของหรือผู้ครอบครอง หรือพนักงานอัยการสั่งเด็ดขาดไม่ฟ้องคดี หรือศาลโดยคำพิพากษาถึงที่สุดไม่พิพากษาให้ริบ และผู้เป็นเจ้าของหรือผู้ครอบครองมิได้ร้องขอรับคืนภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ยึด หรือวันที่ทราบคำสั่งเด็ดขาดไม่ฟ้องคดี หรือวันที่ศาลพิพากษาถึงที่สุดไม่พิพากษาให้ริบ แล้วแต่กรณี ให้ข้าวเปลือกที่ยึดไว้ดังกล่าวตกเป็นของกรมการข้าวเพื่อจัดการตามที่เห็นสมควร
(2) ในกรณีที่มีการฟ้องคดีต่อศาล และศาลได้พิจารณาแล้วมีคำพิพากษาให้ริบ ให้ข้าวเปลือกที่ริบนั้นตกเป็นของกรมการข้าวเพื่อจัดการตามที่เห็นสมควร
ในกรณีจำเป็นเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลกระทบร้ายแรงต่อระบบผลิตข้าว ตลาดข้าวภายในประเทศ หรือเศรษฐกิจของประเทศ ให้กรมการข้าวดำเนินการทำลายข้าวเปลือกที่ตกเป็นของกรมการข้าวตาม (1) หรือ (2) ได้ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการประกาศกำหนด ในกรณีที่มีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการทำลาย ให้เจ้าของหรือผู้ครอบครองเป็นผู้ชำระค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นให้แก่ทางราชการ
หมวด 6
บทกำหนดโทษ
มาตรา 29-31 ตัดออก
มาตรา 32 มีแก้ไข
มาตรา 32 ผู้ใดไม่อำนวยความสะดวกแก่พนักงานเจ้าหน้าที่ หรือไม่ให้ถ้อยคำหรือส่งเอกสาร หรือวัตถุใดๆ ตามที่พนักงานเจ้าหน้าที่มีหนังสือเรียกตามมาตรา 16 ต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท
ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของพนักงานเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัตินี้ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปีหรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 33 มีแก้ไข
มาตรา 33 ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 20 ต้องระวางโทษปรับไม่เกินสองหมื่นบาท
มาตรา 33/1 ผู้ใดออกใบรับซื้อข้าวเปลือกอันเป็นเท็จหรือปกปิดข้อเท็จจริงที่ควรแจ้งให้ทราบเพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 33/2 ผู้ตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวผู้ใดจัดทำรายงานผลการตรวจสอบอันเป็นเท็จหรือปกปิดข้อเท็จจริงที่ควรแจ้งให้ทราบ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชนต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสามแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 33/3 ผู้ใดให้ ขอให้ หรือรับว่าจะให้เงินหรือทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดแก่ผู้ตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวเพื่อให้มีการตรวจสอบหรือรายงานผลการตรวจสอบโดยมิชอบ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินห้าแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ผู้ใดเรียก รับ หรือยอมจะรับเงินหรือทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดสำหรับตนเองหรือผู้อื่นเพื่อกระทำการหรือไม่กระทำตามวรรคหนึ่ง ต้องระวางโทษตามที่บัญญัติไว้ในวรรคหนึ่ง
มาตรา 33/4 ผู้ใดจัดทำรายงานผลการตรวจสอบขึ้นทั้งฉบับหรือแต่ส่วนหนึ่งส่วนใด เติมหรือตัดทอนข้อความ หรือแก้ไขด้วยประการใดในรายงานดังกล่าวอันเป็นเท็จ เพื่อให้ผู้หนึ่งผู้ใดหลงเชื่อว่าเป็นรายงานที่แท้จริง ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสามแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 33/5 ในกรณีที่ผู้กระทำความผิดเป็นนิติบุคคล ถ้าการกระทำความผิดของนิติบุคคลนั้นเกิดจาการสั่งการหรือการกระทำของกรรมการหรือผู้จัดการ หรือบุคคลใดซึ่งรับผิดชอบในการดำเนินงานของนิติบุคคลนั้น หรือในกรณีที่บุคคลดังกล่าวมีหน้าที่ต้องสั่งการหรือกระทำการและละเว้นไม่สั่งการหรือไม่กระทำการหรือไม่มีการกระทำจนเป็นเหตุให้นิติบุคคลนั้นกระทำความผิด ผู้นั้นต้องรับโทษตามที่บัญญัติไว้สำหรับความผิดนั้นๆ ด้วย
บทเฉพาะกาล
มาตรา 33/6 ในวาระเริ่มแรก ให้คณะกรรมการนโยบายและบริหารจัดการข้าวประกอบด้วย กรรมการตามมาตรา 6 (1) (1/1) และ (2) และให้ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เป็นกรรมการและเลขานุการและปลัดกระทรวงพาณิชย์เป็นกรรมการและเลขานุการร่วม โดยอธิบดีกรมการข้าวเป็นกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการและอธิบดีกรมการค้าภายในเป็นกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการร่วม และให้คณะกรรมการดังกล่าวปฏิบัติหน้าที่คณะกรรมการตามพระราชบัญญัตินี้ไปพลางก่อนจนกว่าจะมีการแต่งตั้งกรรมการตามมาตรา 6 (3) และ (4) ซึ่งต้องไม่เกินหนึ่งร้อยแปดสิบวันนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ
การได้มาซึ่งกรรมการตามมาตรา 6 (3) และ (4) ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่คณะกรรมการตามวรรคหนึ่งกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี ซึ่งต้องกำหนดและประกาศภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ
มาตรา 34 ในวาระเริ่มแรก ให้กรมการข้าวเป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินการตามมาตรา 21 วรรคสอง และเสนอต่อกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เพื่อให้มีการจัดทำเขตศักยภาพการผลิตข้าวของประเทศ ซึ่งต้องจัดทำให้แล้วเสร็จภายในสามปีนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ และประกาศให้ทราบเป็นการทั่วไป
ในกรณีที่จัดทำเขตศักยภาพการผลิตข้าวในพื้นที่ใดแล้วเสร็จก่อนกำหนดเวลาตามวรรคหนึ่งให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ทยอยประกาศเขตศักยภาพการผลิตข้าวนั้น ให้ประชาชนทราบเป็นการทั่วไป
ในกรณีที่ไม่อาจจัดทำเขตศักยภาพการผลิตข้าวตามวรรคหนึ่งให้แล้วเสร็จทั่วประเทศได้ภายในเวลาที่กำหนด ให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์รายงานพื้นที่ที่ยังไม่ได้ประกาศเขตศักยภาพการผลิตข้าว พร้อมทั้งให้ชี้แจงเหตุผลที่ไม่อาจดำเนินการให้ครบถ้วนตามวรรคหนึ่งได้ให้คณะรัฐมนตรีทราบ
มาตรา 34/1 ให้พันธุ์ข้าวที่ได้รับการรับรองพันธุ์ตามกฎหมายว่าด้วยพันธุ์พืชก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ เป็นพันธุ์ข้าวที่ได้รับการรับรองแล้วตามมาตรา 27/1 วรรคสอง
เพื่อประโยชน์ในการดำเนินการตามวรรคหนึ่ง ให้กรมการข้าวประกาศรายชื่อพันธุ์ข้าวตามวรรคหนึ่ง ในราชกิจจานุเบกษาและประกาศให้ทราบเป็นการทั่วไปภายในสามสิบวันนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ
มาตรา 35 ตัดออก
มาตรา 36 ให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรมการข้าว สำนักงบประมาณ สำนักงาน ก.พ. สำนักงาน ก.พ.ร. และหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันจัดทำโครงสร้างกรมการข้าว กรอบอัตรากำลัง ข้าราชการและพนักงานราชการ และกำหนดงบประมาณ รวมทั้งการดำเนินการอื่นใดอันจำเป็นเพื่อให้สามารถรองรับ การดำเนินการตามหน้าที่และอำนาจของกรมการข้าวตามพระราชบัญญัตินี้ ภายในสองปีนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ
มาตรา 37 ตัดออก
