รายงานหน้า2 : ‘อิทธิพล คุณปลื้ม’ ลุยขับเคลื่อนงานวัฒนธรรม ลดครหาส.ส.สอบตกสู่เก้าอี้รมต.

หมายเหตุนายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ให้สัมภาษณ์พิเศษ “มติชน” ถึงทิศทางและนโยบายการพัฒนาวัฒนธรรม รวมทั้งเบื้องลึกเบื้องหลังก่อนเข้ามารับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการ วธ. และเสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่างๆ

⦁เดือนกว่าที่ได้มาอยู่ วธ. เป็นอย่างไรบ้าง ?
ทำงานไม่ทันได้นับเวลา ผมเองคุ้นเคยกับงานด้านวัฒนธรรม สังคม เคยทำงานในจังหวัดชลบุรี ซึ่งเป็นเมืองท่องเที่ยว เป็นที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ทำให้เห็นความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่มาจากพื้นฐานทางวัฒนธรรม ขณะเดียวกันก่อนเข้ามาทำงานส่วนนี้ ผมได้ศึกษาศิลปะแต่ละแขนงในเชิงลึกมาบ้าง ดังนั้นการทำงานจึงไม่ค่อยเปลี่ยน เพราะผมเองเคยทำงานด้านบริหารมาบ้าง

⦁ย้ำนโยบายสำคัญอะไรกับข้าราชการบ้าง ?
งานด้านวัฒนธรรม ถือว่ามีผลเกี่ยวพันเกี่ยวกับความภูมิใจในเอกลักษณ์ไทย ประวัติศาสตร์ เป็นกระทรวงของการทำงานระหว่าง 3 ห้วงเวลา อดีต ปัจจุบัน และอนาคต ดังนั้นในมุมของวัฒนธรรมจึงมีความสำคัญกับคนไทยทุกคน ในมุมของชาวต่างชาติ จะนึกถึงประเทศไทยในแง่ที่มีความงดงาม อัตลักษณ์ ยิ้มแย้มแจ่มใส มีความเป็นมิตรสูง รวมถึงวิถีชีวิตของคนไทย ที่เกี่ยวพันกับสายน้ำ อยู่กันแบบเรียบง่าย ส่งผลให้วัฒนธรรมมีความละเอียดเชิงวัฒนธรรมค่อนข้างสูง มีบันทึกไว้ตั้งแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหง
หลายคนอาจมองว่างานวัฒนธรรม เป็นสิ่งที่จับต้องได้ยาก แต่หากชี้ไปให้ตรงจุด ไม่ว่าจะเป็นตำรับอาหารไทย ภาษาไทย การทักทาย ไหว้แบบไทย หรือการระลึกถึงใจเขาใจเรา ก็จะสามารถเห็นความเป็นวัฒนธรรมได้ชัดเจน เห็นได้จากชาวตะวันตกจะมีรายละเอียดเรื่องวัฒนธรรมน้อยกว่าไทย

⦁ชูนโยบายเศรษฐกิจวัฒนธรรม ?
นโยบายของรัฐบาลเน้นเรื่องความเป็นเอกลักษณ์ไทย การสร้างมูลค่าเพิ่ม ต่อยอดอุตสาหกรรม ไปสู่เศรษฐกิจวัฒนธรรมสร้างสรรค์ บนพื้นฐานของทุนทางวัฒนธรรมที่มี โดยจะมองถึงความยั่งยืนในการสร้างรายได้จากวัฒนธรรมให้ประเทศ ทั้งนี้ คำว่าวัฒนธรรม กับท่องเที่ยว มีความใกล้เคียงในส่วนของจุดขาย แต่ความหลากหลายวัฒนธรรมจะมีข้อจำกัดมากกว่า เพราะวัฒนธรรม ต่อยอดเศรษฐกิจ เป็นเรื่องของการค้นพบ แล้วนำมาพัฒนาต่อยอดทำให้คนทั่วโลกรับรู้ความโดดเด่นของวัฒนธรรมในแต่ละท้องถิ่น ซึ่งจะเห็นว่าการสร้างมูลค่าเพิ่มทางวัฒนธรรม ต่อยอดไปสู่การท่องเที่ยวทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ต่างๆ ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก
นโยบายนี้มุ่งให้คนในวัฒนธรรมมองถึงการสร้างรายได้ให้ประเทศมากขึ้น จากเดิมมองว่า เป็นเอกลักษณ์ไทย แม้จะมีข้อจำกัด ตรงที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงจากของเก่าที่มี ได้อย่างเป็นนัยสำคัญมากนัก แต่ขอให้ไปช่วยกันพัฒนา ให้สังคมไทยร่วมกันคิดว่าวัฒนธรรมไม่ใช่สิ่งที่ไกลตัว เพราะวัฒนธรรมไทยเป็นคุณค่าที่ไม่สามารถประเมินคุณค่าได้ พัฒนามาเป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ทั้งวัดวาอาราม วัฒนธรรมความเป็นอยู่ของคนไทยในแต่ละท้องถิ่น ฯลฯ

Advertisement

⦁มองส่วนอื่นที่จะมาเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจด้วยหรือไม่ ?
พื้นฐานของหลักคิดมาจากพระปฐมบรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทั้งในเรื่องของสืบสาน รักษา และต่อยอด รวมถึงความมีธรรมาภิบาล ภูมิคุ้มกันตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยจะส่งเสริมให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการรักษา ถ่ายทอดให้คนรุ่นหลัง เผยแพร่ให้ต่างชาติได้ซึมซับเข้าใจ วัฒนธรรมไทย วธ. เป็นหน่วยงานส่วนกลาง จะไม่ใช่เจ้าภาพในเรื่องนี้ แต่จะเป็นองค์กรหนึ่งในสายงานวัฒนธรรมที่เข้ามาช่วยส่งเสริมในเรื่องนี้ นำเรื่องความเชื่อแปรเปลี่ยนมาเป็นวัฒนธรรมที่ดีของคนไทย ซึ่งกลมกลืนไปอยู่ในทุกส่วนของสังคม อยากให้ทุกคนช่วยกันสนับสนุน รักษาไม่ให้สิ่งเหล่านี้หายไป พร้อมกับความพร้อมแปลงทางเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว

⦁เน้นรักษาวัฒนธรรมเก่า ไม่สร้างใหม่?
เราไม่ปฏิเสธที่จะเป็นกระทรวงอนุรักษ์ แต่เราเป็นกระทรวงที่ทำอดีตให้เหมาะสมกับปัจจุบัน พร้อมจะต่อยอดไปสู่อนาคต โดยเฉพาะยุคปัจจุบันที่ผมได้รับโอกาสให้มาบริหาร ซึ่งถือว่าอยู่ในรุ่นกลาง ห้วงอายุของวัยทำงาน เชื่อว่าจะสามารถสานต่อเชื่อมโยงกับผู้ใหญ่ ผู้เชี่ยวชาญทางวัฒนธรรม ในแต่ละแขนงได้ ขณะเดียวกันก็ไม่ห่างกันน้องๆ ในสถานศึกษาหรือเด็กในชุมชน ดึงประเพณีในท้องถิ่น อย่างผีตาโขน ซึ่งเกิดจากอำเภอเล็กๆ ในจังหวัดเลย ให้มาเป็นจุดขายทางวัฒนธรรม รวมถึงเปิดรับความร่วมสมัยให้มากขึ้น

⦁การแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการ วธ. ?
ยังเป็นโครงสร้างเดิม ยังไม่มีการตั้งเป้า ปรับเปลี่ยนบุคลากร เนื่องจากบุคลากรด้านวัฒนธรรมค่อนข้างมีเอกภาพ และมีความพร้อมสูง โดยเบื้องต้นขอดูเฉพาะตำแหน่งทดแทนอัตราเกษียณก่อน เพื่อให้การทำงานไม่สะดุด การพิจารณาจะอยู่ที่ผลงานเป็นหลัก โดยจากการที่ได้เข้ามาเป็นรัฐมนตรีว่าการ วธ. กว่า 1 เดือน ได้ศึกษาการทำงานของแต่ละคน ดูผลงานในอดีต ประกอบกับปัจจุบันจะต้องมีการประสานงานระหว่างกลุ่มนโยบายมากขึ้น โดยเฉพาะ วธ. เป็นกระทรวงที่อยู่ในกลุ่มนโยบาย ที่ทำงานในภาคเศรษฐกิจและสังคมมากขึ้น จะดูความคล่องตัวของบุคคลเป็นหลัก ซึ่งปีนี้นายอนันต์
ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร จะเกษียณ การพิจารณาจะเป็นไปตามหลักการบริหารงานบุคคล ยึดหลักธรรมาภิบาล ความรู้ความสามารถ ความเชี่ยวชาญ แต่ตอนนี้ยังไม่ได้มีใครในใจ มีการดูในส่วนของผู้ที่มีสิทธิเข้ารับตำแหน่งไว้บ้าง แต่ยังไม่ได้ดูใครเป็นพิเศษ เบื้องต้นจะพิจารณาจากผู้ที่ทำงานในกรมศิลปากรก่อน

⦁งบปี2563 ขอเพิ่ม 14,500 ล้านบาท จากเดิมได้กว่า 9,000 ล้านบาท?
“มีภารกิจงานเกี่ยวกับพิธีศพในพระราชานุเคราะห์ วธ. ได้รับการโอนภารกิจจากสำนักพระราชวัง งบในส่วนนี้จะเป็นงานที่มีบุคลากรจำนวนมาก แบ่งออกเป็น 16 ศูนย์ทั่วประเทศ รวมถึงยังมีการจัดซื้อวัสดุอุปกรณ์ จัดหาเจ้าหน้าที่ ซึ่งรับสมัครเข้ามาใหม่จำนวนมาก ดังนั้นตัวเลขคำของบจึงเติบโตขึ้นจากปีที่ผ่านมา ขณะเดียวกันยังมีงบลงทุน ไม่ว่าจะเป็นการจัดสร้างหอศิลป์ร่วมสมัยให้แล้วเสร็จ การจัดหาวัสดุอุปกรณ์ตกแต่ง การจัดระบบงาน รวมถึงเรื่องที่เป็นแผนงานกิจกรรมต่างๆ ของหน่วยงานในกำกับ ทั้งนี้ การจัดทำคำขอจะต้องมีตัวชี้วัด มีการประเมินที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาระดับชาติ จนถึงแผนพัฒนาระดับกระทรวง เน้นให้งบมีการเติบโตขึ้นตามภารกิจที่ได้รับมอบหมาย แม้ปัจจุบัน วธ.จะยังไม่ได้อยู่ในกลุ่มด้านเศรษฐกิจ แต่ก็ได้ย้ำทุกหน่วยงานให้คิดในเชิงกระตุ้นเศรษฐกิจมากขึ้น
การปฏิบัติหน้าที่ในฐานะรัฐมนตรีว่าการ วธ. เป็นภารกิจที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย งานใดก็ตามจะไม่สำเร็จลุล่วง หากขาดความร่วมมือ เพราะฉะนั้นผมถือคติมาโดยตลอด ว่าการทำงานต้องมีความมุ่งมั่น เสมอต้นเสมอปลาย ให้โอกาสบุคลากรศึกษาความถนัดเฉพาะทาง มีความเข้าใจการทำงานซึ่งกันและกัน เพราะระบบราชการจะมีขั้นตอน”

⦁นายกฯฝากงานอะไรเป็นพิเศษ ?
ฝากส่งเสริมความเป็นเอกลักษณ์ให้เยาวชนไทยได้คำนึงถึงความดีงาม ใช้ภาษาไทยให้ถูกต้อง ดึงวัฒนธรรมที่เป็นจุดแข็งมาต่อยอดเศรษฐกิจ ดูแลกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับงานสำคัญของชาติ

⦁นายกฯโทรหาขอให้มาเป็นรัฐมนตรีว่าการวธ.ด้วยตัวเอง ?
ผมทำงานเป็นคณะกรรมการบริหารพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) แสดงความจำนงกับนายกฯ หากมีภารกิจใดที่นายกฯเห็นความเหมาะสม ก็พร้อมทำงาน ซึ่งไม่ได้จำกัดว่าจะต้องเป็น วธ.เท่านั้น ทุกอย่างขึ้นอยู่กับการพิจารณาของนายกฯ เมื่อได้รับมอบหมายให้มาอยู่ วธ. พร้อมทำงานอย่างเต็มศักยภาพ ผลสำเร็จการทำงานต่อไป ขึ้นอยู่กับทีมงานที่ดี ทางพรรคได้คัดสรรบุคลากร ที่ผ่านการเลือกตั้งเป็น ส.ส. และทำงานร่วมกับพรรคมาเป็นทีมงานใน วธ. ทั้งเลขานุการรัฐมนตรี ที่ปรึกษารัฐมนตรี รวมถึงผู้ช่วยรัฐมนตรี ผมเองก็เปิดกว้างที่จะมีทีมงานมาทำงานร่วมกัน เพราะปริมาณงานที่ค่อนข้างมาก ทำให้รัฐมนตรีอาจไม่สามารถทำได้อย่างครอบคลุม เพื่อให้ผลประโยชน์สุดท้ายกลับไปสู่พี่น้องประชาชน ขณะเดียวกันจะเชิญศิลปิน ผู้เชี่ยวชาญในแขนงต่างๆ เข้ามาร่วมเป็นที่ปรึกษาด้วย

⦁กับคำวิจารณ์เป็น ส.ส.สอบตก มือไม่ถึง ขาดประสบการณ์ แต่ได้เป็นรัฐมนตรี ?
มองว่าเป็นการวิจารณ์ของผู้ที่มีความกังวล เกี่ยวกับการทำงานด้านวัฒนธรรม แต่ตัวผมได้ตรวจสอบแล้ว ก่อนเสนอตัวกับนายกฯ ว่ามีคุณสมบัติครบถ้วน การได้รับมอบหมายให้มาทำงานในตำแหน่งใด เป็นสิ่งที่ผมพร้อมจะเข้ามาทำงาน การได้รับมอบหมายให้มาทำงานที่ วธ. ก็ต้องปรับตัวให้เข้ากับองค์กร และงานด้านวัฒนธรรม
การที่มีความคิดเห็นที่มีความกังวล เป็นการคิดในเชิงบวก กังวลในเรื่องการพัฒนาวัฒนธรรมมากกว่า ผมเองเป็นคนชนบทมาก่อน พอเข้ามาเรียนในสังคมเมือง เข้าใจความแตกต่างทางวัฒนธรรม เพราะฉะนั้นความแตกต่างทางความคิดเห็นที่หลายคนห่วงใย ก็พร้อมทำงานให้เต็มที่ ดีที่สุด คำวิจารณ์ต่างๆ จะนำมาเป็นกำลังใจ ทำให้เกิดความรอบคอบในการทำงาน ที่จะรับฟังความคิดเห็นให้มาก มีทีมงานที่เชี่ยวชาญในแขนงต่างๆ มาเป็นที่ปรึกษา เพื่อให้การทำงานตามนโยบายรัฐบาลประสบความสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม
ส่วนผลการเลือกตั้ง ที่จังหวัดชลบุรีนั้น ผมเองพร้อมรับผลการเลือกตั้ง แต่การทำงานบริหาร ทางพรรคมองในเรื่องของความเหมาะสม ที่จะขับเคลื่อนนโยบายรัฐบาล ไม่ได้ดูผลการเลือกตั้ง และการเลือกตั้งจบไปแล้วตั้งแต่วันที่ 24 มีนาคม 2562 หลังการเลือกตั้งทางพรรค มองในส่วนของโครงสร้างการทำงาน ผมเองเป็นรองหัวหน้าพรรค ดังนั้นการที่พรรคจะมองว่าให้มารับตำแหน่งรัฐมนตรี ถือว่ามีความเหมาะสม ส่วนตัวไม่ได้เรียกร้องหรือไปออกเงื่อนไขการพิจารณาใดๆ ผมเคารพในความคิดเห็นของคนอื่น แต่ในเมื่อการเข้ามารับตำแหน่งนี้ผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการบริหารพรรค ถือว่าผมเข้ามารับตำแหน่งอย่างถูกต้อง

⦁โกรธไหมกับคำวิจารณ์ บางคนเลยเถิดไปถึงครอบครัว ?
เป็นสิทธิของแต่ละคนที่จะให้ความคิดเห็น ผมเองเมื่อได้ทราบเก็บมาเป็นกำลังใจด้วยซ้ำในสิ่งที่คนเห็นต่าง และเกิดความกังวล ไม่เคยรู้สึกโกรธในเรื่องนี้ เพราะการเป็นนักการเมือง เป็นอาชีพหลังจากเรียนจบการศึกษามา ทำให้รู้ว่าการวิพากษ์วิจารณ์ เป็นเรื่องปกติ มองว่าเป็นสิ่งที่ดี ที่มีผู้ติดตามการทำงาน ไม่ได้มาบั่นทอนกำลังใจหรือทำให้ความตั้งใจลดลง โดยจะทำสิ่งเหล่านี้ให้ดีที่สุด

⦁จุดอ่อนเพราะอายุน้อย คนมองมือไม่ถึงเป็นรัฐมนตรี วธ.?
งานด้านวัฒนธรรม ไม่ได้จำกัดอายุ โดยเฉพาะคุณสมบัติที่มาของรัฐมนตรี กำหนดไว้ที่ 35 ปีขึ้นไป ผมเองมีคุณสมบัติตามรัฐธรรมนูญครบถ้วน ผมมองเป็นข้อดีมากกว่า เพราะเราเป็นคนรุ่นกลาง เจเนอเรชั่นเอ็กซ์ ทำงานได้กระฉับกระเฉง ประสานได้กับคนทุกช่วยวัย รัฐบาลไม่ได้มองที่อายุเป็นหลัก มองเรื่องความเหมาะสมการทำงานในแต่ละตำแหน่ง

⦁นายสนธยา คุณปลื้ม อดีตรัฐมนตรีว่าการ วธ. และครอบครัวให้คำแนะนำอะไรบ้าง ?
คำแนะนำจากครอบครัวเป็นสิ่งที่ดี ผมได้รับคำแนะนำมาตั้งแต่เรียนหนังสือ จนถึงการทำงาน เป็นกำลังใจ เป็นส่วนสำคัญในการให้แนวคิดการทำงาน ซึ่งครอบครัวผมมี 2 คนเป็นอดีตรัฐมนตรีว่าการ วธ. คือ นายสนธยา และนางสุกุมล คุณปลื้ม ถือเป็นโอกาสที่ดี ที่จะให้คำแนะนำ เล่าสู่กันฟัง เพื่อนำมาพัฒนา แต่ในการทำงานอยู่บนพื้นฐานที่มีความเป็นอิสระ ไม่ได้หมายความว่าจะเข้ามาก้าวก่ายการทำงาน หรือไปยึดติดกับโครงการเก่าๆ ของคนในครอบครัวเท่านั้น เพราะการทำงานในปัจจุบันจะเน้นเชิงเศรษฐกิจมากขึ้น

⦁จะนำพาวัฒนธรรมลดความขัดแย้งได้อย่างไร โดยเฉพาะเรื่องการเมือง ?
อยากให้มองว่าเราเป็นคนไทยเหมือนกัน เรามีประวัติศาสตร์ชาติไทยมาด้วยกัน ควรศึกษาสิ่งดีงาม ที่ทำให้เราธำรงความเป็นไทยอยู่ได้ในปัจจุบัน ให้เป็นจุดที่ทำให้เกิดความปรองดอง ความสามัคคี วธ. คงเป็นงานส่งเสริม ทำให้ความรุนแรงลดน้อยลง

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image