สถานีคิดเลขที่ 12 : ‘จินตนาการบวก-ลบ’ ต่อ ‘ประชาธิปไตยไทย’

การชุมนุมที่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ซึ่งแกนนำบางคนขึ้นปราศรัยบนเวที โดยมีถ้อยคำเนื้อความบางส่วนที่ “เชิญชวน-เปิดทาง” ให้แก่การแก้ไขปัญหาทางการเมืองด้วยการใช้อำนาจนอกระบบหรือการทำรัฐประหารนั้น

แสดงถึง “จินตนาการด้านลบ” ที่มีต่อ “ระบอบประชาธิปไตยไทยในปัจจุบัน” อย่างชัดเจน

หรือแม้ว่าผู้ร่วมชุมนุมจำนวนมาก อาจมิได้มีท่าทีมุมมองที่ “ต่อต้านประชาธิปไตยอย่างถึงรากถึงโคน” เช่นนั้นแต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า พวกเขาออกมารวมตัวกันบนท้องถนน (อีกครั้ง) พร้อมความรู้สึก “ผิดหวัง” อันมีต่อรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งชุดปัจจุบัน

ทั้งหมดล้วนสะท้อนให้เห็นถึง “สุขภาวะที่อ่อนแอลง” ของ “ประชาธิปไตยไทย”

สังคมจะต้านทาน “พลังลบ” เช่นนั้นได้ ก็จำเป็นต้องมี “พลังบวก” หรือต้องมีคนการเมือง พรรคการเมือง กลุ่มการเมือง ที่สามารถปลุกพลังสร้างสรรค์ “จินตนาการด้านบวก” ที่มีต่อ “ระบอบประชาธิปไตยไทย” ให้พลิกฟื้นคืนมา

เพื่อทำให้ผู้คนจำนวนมากในสังคม ผู้คนที่ไม่ได้ออกมาชุมนุม ยังคงรู้สึก “มีความหวัง” กับการเมืองการปกครองระบอบประชาธิปไตย ยังคงเชื่อมั่นว่าพวกเขาสามารถ “ฝากความหวัง” ไว้กับนักการเมืองและพรรคการเมืองที่มาจากการเลือกตั้งได้

คำถามสำคัญคือนายกรัฐมนตรี “แพทองธาร ชินวัตร” และพรรคเพื่อไทย มีคุณสมบัติ มีศักยภาพเพียงพอ จะรับ “ภารกิจท้าทาย” ดังกล่าวหรือไม่?

เนื่องจากพอดูหน้าตาของโผการปรับคณะรัฐมนตรีแล้ว การเกลี่ยโควต้ารัฐมนตรีหลายตำแหน่งก็ดี การมีกระแสข่าวว่าจะเว้นว่าง รมว.กลาโหม ไว้ก่อนก็ดี กระทั่งการที่นายกรัฐมนตรีจะไปควบ รมว.วัฒนธรรม (เป็นนายกฯคนที่สองในประวัติศาสตร์ ซึ่งนั่งควบเก้าอี้นี้ถัดจาก “จอมพล ป. พิบูลสงคราม”) ก็ดี

ล้วนเป็นการแก้ไขปัญหาการเมืองเชิงปลีกย่อย การปรับสมดุลทางอำนาจระหว่างนักการเมืองก๊กต่างๆ หรือการแก้เกมกระบวนการนิติสงครามล่วงหน้า เท่านั้น

แต่มิได้สร้าง “จินตนาการ-พลังด้านบวก” หรือ “ความหวังใหม่ๆ” ให้แก่ประชาชนพลเมืองใน “ระบอบประชาธิปไตยไทย” เลย

ผลสำรวจของนิด้าโพลล่าสุด ยิ่งบ่งชี้ถึงสภาวการณ์หัวเลี้ยวหัวต่อข้างต้นได้อย่างชัดเจน

ชัดเจนว่า นายกฯ และพรรคเพื่อไทย อาจกำลัง “หลุด” ออกจากความรู้สึกนึกคิด ความคาดหวัง ความใฝ่ฝันของราษฎร

โดยผู้คนส่วนหนึ่งคิดว่า “ความหวังของประชาธิปไตยไทย” ยังอยู่ที่พรรคประชาชน

ส่วนผู้คนอีกฟากกำลังมีความเชื่อเพิ่มสูงมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า “คนที่อาจกลับเข้ามาช่วยระงับปัญหาประชาธิปไตยไทย” ได้ อาจเป็น “พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา” องคมนตรี และแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีจากพรรครวมไทยสร้างชาติ

นี่คือสองตัวแทนกลุ่มอุดมการณ์ ซึ่งจะมีบทบาทสำคัญในการสร้างสรรค์-กำหนด “จินตนาการของประชาชน” ว่า “ระบอบประชาธิปไตยไทย” ที่พวกเขาพึงปรารถนา นั้นควรมีรูปลักษณ์หน้าตาและความสัมพันธ์ทางอำนาจเช่นไร

ปราปต์ บุนปาน