| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
คูน้ำกำแพงเมืองราชบุรีโบราณ นักวิชาการประวัติศาสตร์โบราณคดีแต่ไหนแต่ไรบอกว่ามีฝั่งเดียว คือฝั่งตะวันตกของแม่น้ำแม่กลอง โดยมีวัดมหาธาตุเป็นศรีเมือง
ขรรค์ชัย บุนปาน ชวนไปทอดน่องท่องเที่ยวเมืองราชบุรี ผมขอแรง ทนงศักดิ์ หาญวงษ์ (นักโบราณคดีเอกเทศ) ผู้ชำนาญการขุดค้นขุดแต่งโบราณสถาน (ร่วมกับกรมศิลปากร) มากมายหลายแห่งเกือบทั่วประเทศ ให้ช่วยทำแผนที่แผนผังเมืองคูบัว, เมืองเพชรบุรี และแม่น้ำแม่กลอง
คุณทนงศักดิ์ ทำแผนผังเมืองราชบุรี แล้วยืนยันว่ามีคูน้ำกำแพงคร่อมแม่กลองสองฟาก
ผู้สื่อข่าวมติชน พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร ได้รับคำยืนยันว่าเมืองราชบุรีน่าจะมีคูน้ำคันดินสองฟาก จากคุณดุสิต ทุมมากรณ์ ผอ. สำนักศิลปากรที่ราชบุรี
ผมไม่มีความเห็นสนับสนุนหรือคัดค้านขณะนี้ แต่ถือเป็นความก้าวหน้าวิชาการประวัติศาสตร์โบราณคดี ที่ใครเห็นต่างก็ได้ ไม่ขัดข้อง เลยขอบันทึกไว้ดังต่อไปนี้
คูน้ำกำแพงแม่กลองสองฟาก
เมืองราชบุรี ที่เดิมเชื่อว่าไม่มีแนวกำแพงฝั่งตะวันออก นาย ดุสิต ทุมมากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักศิลปากรที่ 1 ราชบุรีเปิดเผยว่าแม้แต่ฐานข้อมูลที่สำนักศิลปากรที่ 1 ราชบุรีก็ระบุว่าไม่มีเช่นกัน แต่จากการตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติม มีแนวโน้มว่าเดิมเมืองราชบุรีเคยมีกำแพงฝั่งตะวันออก เนื่องจากเหตุผล 2 ประการ ได้แก่
“หนึ่ง ภาพถ่ายทางอากาศเมืองราชบุรี ยังมองเห็นกำแพงเป็นแนว แม้ไม่ชัดเจน แต่มีความเป็นไปได้ ทั้งนี้ ต้องลงพื้นที่สำรวจเพิ่มเติมหากพบหลักฐานว่าสอดคล้องกับภาพถ่ายทางอากาศจะยิ่งมีน้ำหนัก และ สอง เมื่อนำภาพถ่ายทางอากาศของเมืองราชบุรี เปรียบเทียบกับภาพถ่ายทางอากาศของเมืองสุพรรณบุรีซึ่งเป็นเมืองร่วมสมัยกัน พบว่าทั้ง 2 เมืองมีองค์ประกอบเหมือนกัน เช่น มีวัดมหาธาตุ มีกำแพงเมืองฝั่งตะวันตก ทำให้เกิดความสงสัยว่าหากเมืองสุพรรณบุรีมีกำแพงฝั่งตะวันออก แล้วเหตุใดราชบุรีจึงไม่มี” นายดุสิตสรุป
นาย ทนงศักดิ์ หาญวงษ์ นักวิชาการอิสระ กล่าวว่า กำแพงเมืองเดิมของเมืองราชบุรีฝั่งตะวันตกมองเห็นชัดเจนมากจากภาพถ่ายทางอากาศ มีถนนเพชรเกษมผ่ากลาง แต่ฝั่งตะวันออกมองเห็นไม่ชัดเจน มีบันทึกว่าในสมัยรัชกาลที่ 2 ระบุถึงการสร้างกำแพงเมืองเพิ่มเติมหรือปรับปรุงใหม่ แสดงว่าแนวกำแพงเมืองเดิมมีอยู่ โดยมีลักษณะเป็นกำแพงดิน
“กำแพงเมืองราชบุรีนั้น เหมือนกับเมืองสุพรรณบุรี อายุสมัยไล่เลี่ยกันตั้งแต่ยุคอยุธยา มีแม่น้ำผ่ากลาง เป็นเมืองด่านคุมเส้นทางการค้า ลักษณะการสร้างกำแพงเมืองเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าเหมือนกัน” นายทนงศักดิ์อธิบาย
