มรดกเซเปียนส์ คอลัมน์ แท็งก์ความคิด

ยูวัล โนอารห์ แฮรารี ผู้เขียน เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ หรือ Sapiens A Brief History of Humankind แปลโดย ดร.นำชัย ชีววรรธน์ ได้ตอกย้ำให้มองเห็นความมหัศจรรย์ของ “จินตนาการ”

จากสัตว์โลกสปีชีส์หนึ่งที่เรียกว่า “เซเปียนส์” ซึ่งเพิ่งกำเนิดขึ้นมาบนโลกใบนี้เมื่อแสนปีก่อน

บัดนี้ได้กลายเป็นผู้ควบคุมโลกไปแล้ว

หนังสือเล่มดังกล่าวบอกเล่าการเข้าควบคุมโลกของ “เซเปียนส์” ที่น่าสนใจ

Advertisement

เพราะอาวุธของบรรพบุรุษของเราที่ใช้ในการต่อสู้กับคู่แข่ง เอาชนะธรรมชาติ พัฒนาการตัวเอง นั่นคือ “จินตนาการ”

จินตนาการที่สันนิษฐานว่าเกิดขึ้นจากการปฏิวัติการรับรู้ของ “เซเปียนส์” แล้วสร้างสิ่งต่างๆ ให้เกิดขึ้น

สร้างภาษาการสื่อสาร สร้างตัวอักษร สร้างตัวเลข

สร้างความเชื่อ สร้างลัทธิ สร้างศาสนา

สร้างรูปแบบการปกครองในระบอบต่างๆ รวมทั้งสร้างระบบการค้า

จากเซเปียนส์ที่อยู่กันเป็นกลุ่มเล็กๆ ได้ถักทอเครือข่ายกระทั่งกลายเป็นกลุ่มใหญ่

กลายเป็นรัฐชาติ กลายเป็นจักรวรรดิ กลายเป็นโลก

จวบจนปัจจุบันนี้ลูกหลานของ “เซเปียนส์” ก็ยังใช้จินตนาการในการต่อยอด

คิดค้นเทคโนโลยี เพื่อเพิ่มความสะดวกแก่ทุกชีวิต

ค้นหาตัวยาและวิธีการรักษาโรค เพื่อยืดอายุให้ยาวขึ้น

คิดค้นหาสิ่งต่างๆ ให้เกิดขึ้นเพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติ

มองจากมุมนี้ “จินตนาการ” นี้ดีหนักหนา

แต่ขณะเดียวกัน “จินตนาการ” ของเซเปียนส์ก็มีอันตรายต่อทุกสิ่งที่อยู่บนโลกใบนี้

รวมทั้งกลุ่มเซเปียนส์ด้วยกันเอง

ในขณะที่เซเปียนส์กำลังต่อสู้กับธรรมชาติ แข่งขันกันสัตว์ชนิดอื่นบนโลกใบนี้

เซเปียนส์ก็ทำลายสัตว์คู่แข่งให้สูญพันธุ์ไปเรื่อยๆ

แม้แต่สัตว์ในสกุล “โฮโม” ซึ่งเป็นสกุลเดียวกัน โดยเฉพาะ โฮโม นีแอนเดอทัล ทยอยหายไปจากโลกใบนี้เมื่อประมาณ 7.5 หมื่นปีที่แล้ว

ส่วน โฮโม เซเปียนส์ กลับอยู่ยั้งยืนยงมาถึงปัจจุบัน

นอกจากนี้ เซเปียนส์ยังรู้จักที่จะเลี้ยงสิ่งมีชีวิตที่ไม่เป็นอันตรายแก่ตัว และเชื่อฟังตัวเอง

ส่วนสัตว์สปีชีส์อื่นที่เป็นอริก็ค่อยๆ กำจัดไป

และถ้าได้ติดตาม “จินตนาการ” ที่กลายเป็นความเชื่อของเซเปียส์ จะพบว่าหลายเหตุการณ์ เซเปียนส์ได้ทำร้ายและเข่นฆ่าเซเปียนส์ด้วย “จินตนาการ” เช่นกัน

การเหยียดผิว การเหยียดเพศ การแบ่งฝักฝ่ายเป็นพวก “เลือดบริสุทธิ์” และพวกที่ไม่ใช่

การสร้างความเกลียดชัง และมุ่งหมายจะกำจัดผู้ที่มีความแตกต่างจากกลุ่มตัวเอง

หลายเหตุการณ์กลายเป็นโศกนาฏกรรมที่ปรากฏให้ได้ยินมาจนปัจจุบัน

บางเหตุการณ์ ตอกย้ำให้เห็นการใช้ “จินตนาการ” ไปคร่าชีวิตคนนับล้านให้ตายไปในพริบตา

บางเหตุการณ์ สะท้อนภาพ “จินตนาการ” ที่สร้างความปั่นป่วนให้เกิดขึ้นในระบบเศรษฐกิจ

ผลกระทบจากความปั่นป่วนทางเศรษฐกิจ ส่งไปถึงชีวิตของเซเปียนส์ที่ตกเป็นเหยื่อ

“จินตนาการ” เหล่านี้ส่งผลร้ายกับผู้อื่น

อ่านหนังสือเล่มนี้แล้ว จำแนกจินตนาการของมนุษย์ออกเป็นทั้งดีและร้าย

ศาสนาพุทธเองก็แบ่งการคิด พูด ทำออกเป็นดีและร้าย

ดีคือกุศล ร้ายคืออกุศล

แต่ไม่ว่าจะดีหรือร้ายก็ยังคงเป็น “จินตนาการ” อยู่นั่นเอง

แสดงว่าพวกเราทุกคนล้วนมีสิ่งมหัศจรรย์อยู่กับตัวมาตั้งแต่เกิด

นั่นคือ จินตนาการ

ดังนั้น หากเราสามารถรู้จักวิธีท่องไปในจินตนาการ เราก็สามารถทำได้ทั้งเรื่องดีและเรื่องไม่ดี

คนที่มีจินตนาการไม่ดี มักจะสำแดงจินตนาการนั้นออกมาเป็นคำพูด

คนที่มองคนอื่นไม่ดี แสดงว่าในจินตนาการของเขาหรือเธอนั้นไม่ดี

คือ มองโลกในแง่ร้าย

คนที่ชอบใส่ร้ายคนอื่นว่ามีเล่ห์กล แสดงว่าในจินตนาการของเขานั่นแหละที่กำลังคิด

คิดในแง่ร้าย

ขณะที่คนที่เห็นคนอื่นดีไปหมด แสดงว่าในจินตนาการของเขาและเธอมีแต่เรื่องดี

คือ มองโลกในแง่ดี

คราวนี้ก็เชิญเลือกตามอัธยาศัยว่าชีวิตนี้จะท่องไปในจินตนาการแบบใด

บางคนอาจเห็นว่าท่องไปในจินตนาการแบบร้ายๆ จะได้ทันเกม ทันคน ไม่ตกเป็นเหยื่อใคร

บางคนอาจเห็นว่าท่องไปในจินตนาการแบบดีๆ จะทำให้จิตใจผ่องแผ้ว เหมือนดั่งพระสั่งสอน

ทุกอย่างสุดแล้วแต่ว่าแต่ละคนซึ่งเป็นลูกหลานของเซเปียนส์จะมีจินตนาการเช่นไร

จะเลือกคิดดี หรือเลือกคิดชั่ว 

ทุกอย่างขึ้นอยู่กับเราท่านแต่ละคนที่สามารถเริ่มต้นได้ทันที

เพราะจินตนาการไม่ต้องใช้เงินล้านไปซื้อหา จินตนาการไม่ต้องใช้อำนาจไปแย่งยึด

จินตนาการมีอยู่ในตัวของคนทุกคน

ถือเป็นมรดกตกทอดที่ได้รับจากเซเปียนส์ซึ่งเป็นบรรพบรุษของเรานั่นเอง

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image