สุจิตต์ วงษ์เทศ : ทวารวดีศรีอยุธยา มาจากทวารวดีศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์

พระปรางค์วัดมหาธาตุ อยุธยา อายุก่อน พ.ศ.1800 ได้ต้นแบบจากปรางค์ศรีเทพ (เมืองศรีเทพ จ. เพชรบูรณ์) อายุเก่าแก่ก่อนสมัยอยุธยา (ภาพเก่าสมัย ร.5 ก่อนล้มพังทลาย)

พระปรางค์วัดมหาธาตุ อยุธยา สร้างก่อนสถาปนากรุงศรีอยุธยา (พ.ศ.1893) โดยได้ต้นแบบจากปรางค์ศรีเทพ เมืองศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ (และปราสาทพิมาย จ.นครราชสีมา)

เมืองศรีเทพ พบประติมากรรมสลักหินรูปพระกฤษณะ (มากกว่า 1 องค์) เป็นพยานว่าเมืองศรีเทพ คือเมืองทวารกา หรือทวารวดี ซึ่งเป็นราชธานีที่เนรมิตสถาปนาโดยพระกฤษณะ

ความเป็นทวารวดีของเมืองศรีเทพ แผ่ถึงเมืองละโว้ (ลพบุรี) ซึ่งเป็นเครือข่ายเครือญาติใกล้ชิด สอดคล้องกับเอกสารจีนเรียกบริเวณศรีเทพ-ละโว้ โดยถ่ายเสียงจากทวารวดีว่า โถโลโปตี

ต่อมาละโว้เปลี่ยนไปนับถือพระรามผู้สถาปนากรุงอโยธยาเป็นศูนย์กลางอำนาจ แล้วย้ายเมืองจากละโว้ไปอยู่ที่ใหม่ (บริเวณแม่น้ำป่าสักไหลบรรจบรวมแม่น้ำลพบุรี) ให้ชื่อว่าอโยธยาศรีรามเทพ

Advertisement

ครั้นเกิดกาฬโรคระบาด มีคนล้มตายมาก จึงแก้อาถรรพณ์ด้วยการสถาปนาใหม่อาศัยนามศักดิ์สิทธิ์สืบกันมาว่า “กรุงเทพทวารวดีศรีอยุธยา” หมายถึง กรุงเทวดานามทวารวดีของพระกฤษณะ สืบเนื่องถึงนามอยุธยาของพระราม

ไม่จำเป็นต้องเชื่อตามนี้ แต่ก็ไม่จำเป็นต้องเชื่อตามนิยามหรือคำอธิบายของทางการที่ถูกบังคับให้ท่องจำ ห้ามถาม ห้ามเถียง

ปรางค์ศรีเทพ สร้างหลัง พ.ศ.1500 เมืองศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ ต้นแบบปรางค์กรุงศรีอยุธยา (ภาพจากหนังสือศรีเทพฯ ของกรมศิลปากร พิมพ์ครั้งที่สอง พ.ศ.2561 หน้า 61)

[ความพินาศของภาพจำหลักในถ้ำเขาถมอรัตน์ เมืองศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ เมื่อ พ.ศ.2503 บันทึกหลักฐานทางการโดย นิคม มูสิกะคามะ (อดีตอธิบดีกรมศิลปากร) อ่านทั้งหมด 19 หน้า A4 ใน มติชนสุดสัปดาห์ออนไลน์]

Advertisement
QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image