| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
ระบบการศึกษาไทยลอกเลียนทุกอย่างจากระบบการศึกษามวลชนแบบตะวันตก แต่เนื้อหาข้างในของระบบการศึกษาไทยด้านการเรียนการสอนย้อนยุคกลับไปเป็นเหมือนเดิมอย่างเดียวกับการศึกษาไทยสมัยโบราณที่แสดงออกด้วยอำนาจนิยม
นั่นคือถอดแบบจากการศึกษาในวัดของพระสงฆ์เรียนบาลี-นักธรรมตามคติเถรวาทไทย “ทุกถ้อยคำท่องจำตามครู” ห้ามถามและห้ามถือตามตำราอื่นที่แตกต่าง (เป็นอำนาจนิยมอย่างสำคัญนัก)
อำนาจนิยมในระบบการศึกษาไทยสมัยโบราณ มีเพียบพร้อมอย่างแข็งแรงในมหาวิทยาลัยไทยเกือบทุกแห่ง ทั้งในแง่การเรียนการสอน และในกิจกรรมที่เรียกรับน้องใหม่
ผมเขียนข้างต้นโดยสรุปไว้เมื่อเดือนก่อน (วันพุธที่ 31 กรกฎาคม 2562)
ต่อมามีผู้ทักท้วงเชิงตำหนิติเตียนว่าขณะนี้รับน้องใหม่เปลี่ยนไปไม่เหมือนก่อนแล้ว หลายแห่งสถาบันการศึกษาห้ามจัดรับน้องใหม่ในมหาวิทยาลัย แต่บางแห่งอาจตกค้างและผิดคิว แต่ส่วนมากปรับเปลี่ยนเป็นอย่างอื่น แสดงความเป็นไทยในวัฒนธรรมไทย เช่น รับขวัญ, รับเพื่อน ฯลฯ โดยมีอาจารย์ที่ปรึกษากำกับดูแลแนะนำใกล้ชิด
ถ้าจริงตามนี้ ผมเห็นว่าผักชีโรยหน้า เนื้อหา “โซตัส”
1.ชื่อเปลี่ยน, สถานที่เปลี่ยน, รูปแบบเปลี่ยน แต่เนื้อหาเหมือนเดิมคือ SOTUS อำนาจนิยม แสดงความเหลื่อมล้ำต่ำสูง รุ่นพี่-รุ่นน้อง ฯลฯ ไม่ต่างจากการศึกษาไทยภายนอกลอกแบบความทันสมัย แต่เนื้อในโบราณคร่ำครึ ยิ่งหลบหลีกบิดบังซ่อนเร้นก็ยิ่งเป็นศรีธนญชัย
2.อาจารย์ที่ปรึกษากำกับดูแลใกล้ชิด เท่ากับปลูกฝังควบคุมให้นักศึกษาอยู่ในโอวาทอำนาจนิยม ไม่ให้ออกนอกกรอบ SOTUS เหมือนเดิม
ต้นตอความเหลื่อมล้ำมาจากความเป็นไทยไม่เท่าเทียม ซึ่งพบทั่วไปในคำสอนเรื่องที่สูง-ที่ต่ำ, ผู้ใหญ่-ผู้น้อย, รุ่นพี่-รุ่นน้อง, นาย-บ่าว ฯลฯ ตกทอดเป็นระบบอุปถัมภ์เจ้าขุนมูลนายในรัฐราชการ หรือเจ้าพ่อกับลูกน้องในชุมนุมหมู่บ้านชายขอบ
ความเป็นไทยในวัฒนธรรมไทยเหล่านั้น ไม่มีมาแต่ดั้งเดิมดึกดำบรรพ์ หากถูกเสกสรรปั้นแต่งขึ้นใหม่โดยคนชั้นนำเพื่อผดุงอำนาจของพวกตนเมื่อไม่นานมานี้ เป็นส่วนหนึ่งของพลังหนุนรัฐประหาร
ระบบโซตัสกับระบบราชการกลมกลืนกันได้ดีอย่างยิ่ง เพราะได้รับการสนับสนุนอย่างเคร่งครัดของอาจารย์มหาวิทยาลัยและวัฒนธรรมของรัฐราชการที่มาจากเผด็จการทหาร
เหล่านี้เป็นพื้นฐานความคิดและการกระทำต่อต้านคนเท่ากันในระบบประชาธิปไตย
