| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | บางกอกเกี้ยน [email protected] |
| เผยแพร่ |
เมื่อวันอาทิตย์ก่อนสิ้นเดือนสิงหาคม หนังสือพิมพ์ข่าวสด หน้า 1 ในคอลัมน์ “มงคลข่าวสด” ลงพิมพ์ประวัติสมเด็จพระมหามุนีวงศ์ วัดโสมนัสราชวรวิหาร ที่ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสถาปนา เลื่อนอิสริยฐานันดรจากพระสาสนโสภณ เป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ “สมเด็จพระมหามุนีวงศ์”
ทั้งนี้ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 28 กรกฎาคม 2562
แม้เวลาจะล่วงเลยมาเดือนเศษ ในฐานะที่ข้าพเจ้า (ผู้เขียน) เป็นศิษย์วัดโสมนัสราชวรวิหารยาวนาน 7 เดือน เมื่อปี 2519 – 2520 ทั้งเป็นศิษย์ของพระคุณเจ้าในการไปเรียนวิชาวิปัสสนากรรมฐาน และมีโอกาสติดตามท่านขึ้นไปบนเขาสุกิม ที่วัดเขาสุกิม เพื่อบำเพ็ญสมาธิชั่วเวลา 1 คืน จึงขอถือโอกาสนี้บันทึกถึงพระเดชพระคุณผู้กรุณาสอนวิชาสมาธิด้วยการปฏิบัติอย่างน้อย 1 คืน ทำให้ข้าพเจ้า (ผู้เขียน) ได้ทราบถึงการเรียนวิปัสนากรรมฐานและสมาธิจากการปฏิบัติชั่ว 1 คืนนั้นเป็นอย่างไร
สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (นามเดิม พิจิตร ถาวรสุวรรณ) เกิดเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2479 ที่อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา เมื่ออายุ 17 ปี พระอุดมศีลคุณ (เริ่ม) ซึ่งเป็นหลวงอาบรรพชาให้ที่วัดบูรณศิริมาตุยาราม และนำไปฝากถวายตัวเป็นศิษย์พระวินัยวงศ์เทวี วัดโสมนัสราชวรวิหาร
เมื่อครั้งเป็นสามเณรมุ่งศึกษาพระปริยัติธรรม สอบเป็นนักธรรมได้ถึงชั้นเอก และสอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยค จากสำนักเรียนวัดโสมนัสราชวรวิหาร (เรียกว่าเป็น “ท่านมหา” ตั้งแต่สามเณร)
อายุ 20 ปี เข้าพิธีอุปสมบทเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2499 ที่วัดโสมนัสราชวรวิหาร มีสมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธัมโม) เจ้าอาวาสวัดโสมนัสราชวรวิหารเป็นพระอุปัชฌาย์ พระราชกวี ผู้ช่วยเจ้าอาวาส เป็นพระกรรมวาจาจารย์
จากนั้นได้ศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัยและภาษาบาลี พ.ศ.2501 สอบได้เปรียญธรรม 5 ประโยค พ.ศ.2509 สอบได้เปรียญธรรม 8 ประโยค จบปริญญาตรีศาสนศาสตรบัณฑิต (ศน.บ.) เกียรตินิยมอันดับ 2 จากมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
พ.ศ.2511 ได้รับประกาศนียบัตรชั้นสูง จากสำนักฝึกอบรมพระธรรมทูตไปต่างประเทศ (พ.ธ.ต.)
พระมหาพิจิตร เป็นผู้แสวงหาความรู้โดยตลอด พ.ศ.2512 สอบชิงทุนการศึกษาของสภามหามกุฏราชวิทยาลัยไปศึกษาปริญญาโทที่ประเทศอินเดีย ได้ทุนศึกษาปริญญาโท สาขาวรรณคดีสันสกฤต (B.H.U.) จากเมืองพาราณสี รัฐอุตรประเทศ ประเทศอินเดีย 2 ปี และศึกษาภาษาฮินดีจนพูดได้
พ.ศ.2514 สอบได้ปริญญาโททางวรรณคดีสันสกฤต และอนุปริญญาทางภาษาฮินดี จากมหาวิทยาลัยพาราณสี อินเดีย
พ.ศ.2517 สอบได้เปรียญ 9 ประโยค เป็นเปรียญธรรมสูงสุด
สมณศักดิ์ที่ได้รับจาก พ.ศ.2519 เลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระศรีวิสุทธิกวี พ.ศ.2531 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชวิสุทธิกวี พ.ศ.2536 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพวิสุทธิกวี และ พ.ศ.2543 เป็นพระราชาคณะที่ชั้นธรรม ที่พระธรรมวิสุทธิกวี
พ.ศ.2552 ได้รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัตรที่ พระสาสนโสภณ
ปัจจุบัน พ.ศ.2562 ได้รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระราชาคณะชั้นสุพรรณบัตรในราชทินนามที่ สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (เรียกว่าเป็นชั้นสมเด็จเท่ากับพระอุปัชฌาย์)
นับว่าสมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (พิจิตร ฐิตวัณโณ) เป็นผู้ศึกษาเล่าเรียนและปฏิบัติศาสนกิจเผยแผ่พระพุทธศาสนามากมาย เขียนหนังสือเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาแล้ว 63 เรื่อง มอบให้มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยพิมพ์เผยแพร่ และเป็นอาจารย์สอนกัมมัฏฐานประจำวัดโสมนัสราชวรวิหาร เป็นอาจารย์บรรยายวิชาการทางพุทธศาสนาทั้งระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก
