ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
---|---|
ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
เผยแพร่ |
ผู้ได้เปรียบไม่ปรารถนาการเปลี่ยนแปลง เพราะถ้าเปลี่ยนแปลงแล้วไม่มีหลักประกันตนว่าจะยังได้เปรียบหรือไม่?
เพื่อนกันหลายคนรู้ดีว่าไม่มีอะไรตื่นเต้น เพราะ “มันเป็นเช่นนั้นเอง” เวลาเปลี่ยน อะไรๆ ก็เปลี่ยนได้ สมัยเป็นผู้เสียเปรียบอยู่ด้วยกัน ได้ร่วมเรียกร้องการเปลี่ยนแปลง แต่ครั้นเติบใหญ่เป็นผู้ได้เปรียบก็ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง
“ของนอก” เป็นของดีก็มี ของไม่ดีก็ไม่น้อย แต่ไม่ว่าแบบไหนเมื่อท้าทายอำนาจของผู้ได้เปรียบ บรรดา “ของนอก” นั้นต้องถูกกำจัดไม่วันนี้ก็วันหน้า ไม่วันใดก็วันหนึ่ง ถึงแม้ไม่ “ของนอก” ก็ไม่เว้น ถ้าเล่นงานอำนาจของผู้ได้เปรียบ
เมื่อสยามพลิกผัน ของ ธงชัย วินิจจะกูล หนังสือเล่มใหม่ล่าสุด [ฟ้าเดียวกัน 2562 หน้า 17] ผมตื่นเต้นเมื่ออ่านตอนหนึ่งมีว่า ความคิดท้าทาย หรือสิ่งใหม่ๆ ที่ไม่อยู่ในกรอบอนุรักษนิยม ถูกถือว่าเป็นสิ่งแปลกปลอม เป็น “ของนอก” ที่ไปกันไม่ได้ หรือ “แสลง” กับสังคมไทย
“อันที่จริง ของนอก เมืองนอก นักเรียนนอก เคยถูกจัดว่าเป็นสิ่งที่พึงประสงค์ ชนชั้นนำไทยต้นศตวรรษที่ 20 ก็เป็นนักเรียนนอกกันมากมาย และชนชั้นนำก็นิยมของนอกกันทั่วไป
แต่เราจะพบว่าความคิดใดที่ท้าทายอำนาจและ status quo จะถูกเยาะเย้ยถากถาง หาว่าเป็นฝรั่ง เพี้ยน ฟั่นเฝือ นอกรีตนอกรอย เป็นลัทธิเอาอย่าง เป็นข้าวสาลีซึ่งไม่เหมาะสมกับดินในสยามที่เหมาะกับข้าวจ้าวเท่านั้น หรือถูกเบียดขับออกไปเลย
การเบียดขับดำเนินคู่ขนานไปกับความเห่อฝรั่งมาตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 แล้ว ไม่ว่าจะเป็นเจ้าอย่างพระองค์เจ้าปฤษฎางค์ฯ หรือสามัญชนอย่างเทียนวรรณ หรือ ก.ศ.ร. กุหลาบ
ครั้นมาในช่วงชีวิตของเรา 50 ปีที่ผ่านมา ที่วาทกรรมความเป็นไทยแพร่หลายอย่างบ้าคลั่ง ความคิดที่ถือว่าเป็นอันตรายทั้งหลายจึงถูกจัดให้เป็นคู่ตรงข้าม เรียกอย่างสนุกปาก มักง่าย แต่มีพลังอันตรายอย่างยิ่งว่าเป็นของนอก นักเรียนนอก เป็นฝรั่ง ซ้ายจัด ในความหมายว่านอกรีตนอกรอยเป็นอันตราย จึงลงมือจัดการอย่างรุนแรงก็ได้ อย่างที่ทำกับ ‘นิติราษฎร์’ เป็นต้น—-“
คนชั้นนำ, ทุน, ขุนศึก มีผู้ชำนาญการเมืองบอกว่าเป็น กลุ่มที่มีความคิดหยุดนิ่งอยู่ในยุคสงครามเย็น คนพวกนี้กลัวการเปลี่ยนแปลงว่าวิถีจะต่างจากที่ตนคุ้นเคย เลยร่วมกันต่อต้านการเปลี่ยนแปลง
ยิ่งน่าวิตกมากขึ้นจนต้องร่วมกันเร่งกอบกู้ เพราะคนพวกนี้มักมีอนาจครอบงำระบบการศึกษาไทย ควบคุมครูอาจารย์ยอมจำนน จนการศึกษายไทยถอหลังเข้าคลองเป็นกองขยะในโลกอาณานิคม