สุจิตต์ วงษ์เทศ : ป้ายแสดงอำนาจรัฐราชการ บ้านด่าน ต.โคกปีบ อ.ศรีมโหสถ

คลิปขอให้รื้อป้ายโลหะชำรุดมีข้อความผิดพลาด ติดตั้งอยู่ริมถนนสายหนึ่งในอำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี บริเวณที่รู้จักกันในชื่อบ้านด่าน เผยแพร่ผ่านเฟซบุ๊กมติชนออนไลน์ในช่วงค่ำของวันที่ 2 กันยายน 2562 มีเนื้อหาดังนี้

เมื่อวันที่ 3 กันยายน นางสาวจิรภา ทองศิริ นายอำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี เปิดเผยว่า ได้ชมคลิปดังกล่าวแล้ว โดยเบื้องต้นได้ประสานไปยังวัฒนธรรมจังหวัดซึ่งคาดว่าเป็นหน่วยงานที่จัดทำป้ายขึ้น พบว่าเป็นผู้ดำเนินการทำป้ายจริง จากการสอบถามชาวบ้านได้ข้อมูลว่าเป็นป้ายที่ติดตั้งมานานกว่า 10 ปีแล้ว

ที่ผ่านมาไม่ได้นิ่งนอนใจ เมื่อได้รับการแจ้งผ่านคนท้องถิ่นก็ได้พยายามหาคำตอบว่าหน่วยงานใดเป็นเจ้าของ โดยอยู่ระหว่างดำเนินการตามขั้นตอน แต่ก็มีคลิปออกมาก่อน นอกจากนี้ตนไม่เคยได้รับหนังสือร้องเรียนแต่อย่างใด ทั้งจากผู้ทำคลิปและจากชาวบ้านซึ่งไม่ได้เดือดร้อนจากป้ายดังกล่าว

อย่างไรก็ตาม ในกรณีนี้ได้มีการพูดคุยหารือกันได้ข้อตกลงว่าจะมีการรื้อป้ายออกในวันพรุ่งนี้ 4 กันยายน เวลา 10.00 น.

[จาก มติชนออนไลน์ วันที่ 3 กันยายน 2562]

เจ้าขุนมูลนาย เรื่องง่ายๆ ทำให้ยาก

รัฐราชการที่ริบอำนาจท้องถิ่นย่อมวางตนเป็นนายเหนือชาวบ้านในท้องถิ่น ซึ่งพบทั่วประเทศในรัฐบาล สืบทอดอำนาจ

ดังนั้นจึงไม่ประหลาดที่ข้าราชการจะอ้างถึง หนังสือร้องเรียน เพื่อปกป้องตนเองพ้นผิด และเป็นเครื่องมือกดทับราษฎร โดยเฉพาะคนอ่านไม่ได้ เขียนไม่ออก หรือ อ่านไม่เนียน เขียนไม่แน่น

เมื่อไม่มีหนังสือร้องเรียน ก็ใช้เป็นข้ออ้างว่าชาวบ้านไม่เดือดร้อน โดยไม่พูดถึงเหตุที่ชาวบ้านไม่มีหนังสือร้องเรียน เพราะเบื่อหน่ายและรังเกียจระบบเจ้าขุนมูลนายที่ร้องเรียนไปก็เท่านั้น ถ้าไม่ดองเรื่องไว้จนเน่า ก็เงียบหายเฉยๆ ชาวบ้านเดือดร้อนเหมือนเดิม รู้กันทั่วโลก

กรณีป้ายโลหะที่บ้านด่าน ผมทำหน้าที่ผู้สื่อข่าวธรรมดาๆ เมื่อผ่านไปเห็นป้ายโค้งงอผิด ปกติ เลยปรารภกับ คนท้องถิ่นผู้มีจิตอาสา ให้บอกกล่าวข่าวสารถึงผู้มีอำนาจหน้าที่แก้ไขได้เพื่อลดปัญหาท้องถิ่น ช่วยจัดการรื้อถอนซึ่งไม่น่าจะยาก เพราะไม่น่าจะเกี่ยวข้องความมั่นคงของรัฐบาล (สืบทอดอำนาจ) จะได้จบง่ายๆ ไม่ต้องลงข่าวในสื่อ

จากนั้นกลับกรุงเทพฯ แล้วโทรศัพท์ติดตามทวงถามทุกสัปดาห์นานราว 1 เดือน คำตอบคือทางการที่เกี่ยวข้องไม่ทำอะไรเลย ได้แต่อ้างระเบียบราชการโน่นนี่นั่น แปดหมื่นสี่พันพระธรรมขันธ์

ในที่สุดเลยต้องมีคลิป ร้องเรียนสาธารณะ อยู่ในมติชนออนไลน์ ทุกอย่างรื้อถอนได้ในพริบตา

คำบอกเล่าตามที่เห็นด้วยตาใส่แว่น

เพื่อมิให้ค้างคาในหัวใจ ขอบันทึกคำให้การตามที่พบและรู้มาด้วยตนเองดังต่อไปนี้

แผ่นป้ายโลหะ ชำรุดนานแล้วจนสนิมขึ้นบางแห่ง เพราะถูกรถใหญ่เบียดหรือชนจนพับโค้งงอปลายแผงด้านหนึ่งกระทบถึงบางข้อความบิดเบี้ยว แต่หน่วยงานที่ติดตั้งไม่ดูแล ไม่ซ่อมแซม ไม่รื้อถอน โดยปล่อยทิ้งไว้แสดงอำนาจใครแตะต้องมิได้

ข้อความบนแผ่นป้าย ผิดพลาดคลาดเคลื่อนเรื่องประวัติความเป็นมาของหมู่บ้านโดยเฉพาะระบุว่าบ้านด่านเป็น ถิ่นไทยพวน ซึ่งไม่ใช่ เพราะชาวบ้านเกือบทั้งหมดในหมู่บ้านนี้ไม่เป็นคนพวน ถ้าจะมีคนพวนอยู่บ้างไม่กี่คนก็เป็นเขยเป็นสะใภ้โยกย้ายจากชุมชนพวนบ้านอื่นมาอยู่บ้านนี้

หมู่บ้านขนาดเล็ก ชื่อ บ้านด่าน ก็บอกแล้วว่าไม่ใช่หมู่บ้านหลัก เพราะเดิมเป็นชุมชนริมทางเกวียนก่อนถึงวัดสำคัญ คือวัดต้นโพธิ์ฯ จึงมีตลาดและต่อมามีโรงสีข้าวขนาดย่อม แล้วมีคนเดินผ่านขวักไขว่ไปมา

ต่อมามีถนนสายหลักตัดใหม่ [ปราจีนบุรี-พนมสารคาม-ฉะเชิงเทรา] คนเริ่มทยอยย้ายออกไปอยู่ที่อื่นซึ่งทำมาหากินดีกว่าจนเกือบหมดหมู่บ้านมากกว่า 30 ปีมาแล้ว คนที่ยังอยู่เป็นผู้สูงอายุและเด็ก แทบไม่มีคนเดินถนนเหมือนแต่ก่อน

ถามว่าแผ่นป้ายที่ติดตั้งไว้จะหาคนอ่านจากไหน? ต้องการบอกอะไร? ใครอ่าน?

ถนนรถซิ่ง ถนนที่มีแผ่นป้ายชำรุดปักอยู่นี้ เป็นถนนสายย่อยแคบๆ ในหมู่บ้านเล็กๆ เพราะมาจากทางเกวียนดั้งเดิมดึกดำบรรพ์คดเคี้ยวตามขอบชายทุ่งที่เคยเป็นทะเลโคลนตมเมื่อหลายพันปีมาแล้ว

เมื่อไม่มีตลาด ไม่มีคนเดินขวักไขว่เหมือนแต่ก่อน จึงเป็นถนนซิ่งของมอเตอร์ไซค์และรถยนต์ทุกชนิดที่ผ่านไปขึ้นทางหลักถนนใหญ่

เท่ากับไม่มีคนจอดอ่านป้าย และไม่สังเกตก็ไม่รู้ว่าตรงนั้นมีป้าย แล้วจะมีป้ายบอกประวัติหมู่บ้านไว้เพื่ออะไร?

เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่