ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
---|---|
ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
เผยแพร่ |
“นอกจากมีชื่อเสียงด้านสมุนไพรแล้ว ปราจีนบุรียังมีสิ่งดีๆ มากมายเป็นที่สุดของประเทศ…” ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรี พิบูลย์ หัตถกิจโกศล บอกไว้ในอนุสาร อสท. [ฉบับตุลาคม 2562 หน้า 75]
สิ่งดีๆ “เป็นที่สุดของประเทศ” ในปราจีนบุรี ที่ผู้ว่าฯ แนะนำ คือ เมืองศรีมโหสถ, โบราณสถานและปูชนียสถาน อยู่ใน อ.ศรีมโหสถ กับ พระคเณศ อยู่ในพิพิธภัณฑ์ปราจีนบุรี รวมทั้ง “เมืองโบราณยุคทวารวดี, รอยพระพุทธบาทคู่, ต้นศรีมหาโพธิ์, สระแก้ว-สระขวัญ และกแพงเมือง-คูเมืองศรีมโหสถในอำเภอศรีมโหสถ”
เมืองศรีมโหสถ (เมืองมโหสถ) ยุคเผด็จการ คสช. ก่อนผู้ว่าฯ พิบูลย์ไปอยู่ปราจีนบุรี มีสภาพเหมือนป่าดงลี้ลับน่าสะพรึงกลัวจนไม่มีคนกล้าพูดถึง
หลังผู้ว่าฯ พิบูลย์ไปอยู่ปราจีนบุรี มองเห็น “รูปทองในร่างเจ้าเงาะ” เลยระดมศักยภาพของคนท้องถิ่น แล้วสนับสนุนด้วยงบประมาณจังหวัด ร่วมกันจัดการ “ถอดรูปเงาะ” ให้เห็นความงามของรูปทอง
คูลูกศร เป็นคูน้ำที่มนุษย์ขุดขึ้นเป็นเส้นตรงเกือบหมดให้ผ่ากลางเมืองศรีมโหสถ เพื่อชักน้ำเลี้ยงชุมชนกลางเมือง ราว 1,500 ปีมาแล้ว แต่สมัยนี้ไม่มีใครรู้อยู่ตรงไหน? กรมศิลปากรทำป้ายปักไว้ แต่ป้ายนั้นถูกปกคลุมด้วยต้นไม้ใบหนาหาป้ายแทบไม่เห็น ถึงเห็นป้ายก็ไม่เห็นคูลูกศร เพราะธรรมชาติถมเต็มหมดแล้ว
ผู้ว่าฯ พิบูลย์ ร่วมกับท้องถิ่นศรีมโหสถ ใช้เครื่องมือทันสมัยขุดหลายวันจนได้เห็นคูลูกศรคืนมาตามแนวเดิม แล้วต่อไปจะให้มีน้ำ สร้างความร่มเย็นในคูลูกศรและในคูเมือง
“พระคเณศ หรือพระพิฆเนศ องค์แรกที่ขุดพบ จัดแสดงไว้ให้เข้าชมในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี” ผู้ว่าฯ บอก
พระคเณศ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี ถูกจัดวางอย่างทันสมัยด้วยเทคโนโลยีราคาแพง แต่ไม่ได้แสดงความสำคัญของพระคเณศ ซ้ำมิหนำยังทำให้คนเข้าชมอึดอัด ไม่รู้สึกอิ่ม
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี มีข้อความใน อสท. กล่าวว่า “จัดวางโบราณวัตถุให้บอกเล่าเรื่องราวตามลำดับยุคสมัย เข้าใจง่าย”
แต่ลำดับยุคสมัยเหล่านี้ไม่มีจริง ได้แก่ ทวารวดี, ศรีวิชัย, ลพบุรี ฯลฯ เพราะเป็น “มโน” ของคนชั้นนำ สยามในสมัยอาณานิคม เท่ากับกำลังแสดงเรื่องไม่จริง แล้วจะมีประโยชน์อะไร?
โบราณวัตถุชิ้นเอกและชิ้นสำคัญเกือบทั้งหมดขนย้ายจากเมืองศรีมโหสถจัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี ไม่ว่าพระพุทธรูปหรือพระเทวรูป เช่น พระวิษณุ, ศิวลึงค์, พระคเณศ ล้วนเต็มไปด้วย “สตอรี่” เกี่ยวข้องกับโบราณสถานเมืองศรีมโหสถและความเป็นเมืองศรีมโหสถ ในแนวทางสากลควรจัดแสดงอยู่ที่เมืองศรีมโหสถ โดยการสร้าง “พิพิธภัณฑ์เมืองศรีมโหสถ” ไว้ที่ อ.ศรีมโหสถ จ.ปราจีนบุรี
แต่ข้าราชการไทยมีอำนาจในกิจการพิพิธภัณฑ์ ถูกหล่อหลอมครอบงด้วยสำนึก “อาณานิคมภายใน” ทางประวัติศาสตร์ศิลปะและโบราณคดี ดังนั้นจึงยากมากที่จะเกิดมี “พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ” ท้องถิ่นที่บริหารจัดการโดยคนท้องถิ่น