ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
---|---|
ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
เผยแพร่ |
“อยุธยา เมืองมรดกโลก” ด้านทิศตะวันออก มีทางรถไฟและถนนสายเอเชีย ซึ่งนับเป็นฝั่งซ้าย หรือฟากตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นพื้นที่ราบลุ่มอุดมสมบูรณ์ คนแต่ก่อนเคยเรียกทุ่งหลวง มีคุณค่าดังนี้
1.แหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ได้แก่ พืชพันธุ์ว่านยาข้าวปลาอาหาร โดยเฉพาะข้าว ซึ่งเป็นพันธุ์ข้าวพิเศษ มีรากยาวเป็นวา [2เมตร] เพื่อหนีพ้นน้ำท่วมยอดข้าว เรียก “ข้าวหนีน้ำ”
2.แหล่งรับน้ำมหาศาล [“แก้มลิง”] ในฤดูน้ำหลาก มีลำคลองหนองบึงเต็มไปหมด เพื่อบรรเทาความรุนแรงและลดน้ำท่วมบ้านเมือง เฉพาะลำคลองหลายสายเหมือนใยแมงมุม เคยเชื่อมโยงเป็นเส้นทางคมนาคมกว้างขวาง
ทุ่งหลวง แปลว่า ทุ่งกว้างใหญ่ราบเรียบ [เหมือนแผ่นกระดาน] สุดลูกหูลูกตา
หมายถึงพื้นที่ราบลุ่มน้ำเจ้าพระยา ฝั่งซ้าย [หรือฝั่งตะวันออก] ตั้งแต่ฟากทิศใต้และตะวันออกของแม่น้ำป่าสัก ไปจนฝั่งเหนือแม่น้ำบางปะกง เขตติดต่อของ จ.พระนครศรีอยุธยา, จ.สระบุรี และ จ.นครนายก
ด้วยความสำคัญของทุ่งหลวง ทำให้พื้นที่ทางตะวันออกของอยุธยาสมัยก่อนถูกกำหนดเป็นพื้นที่สีเขียว ใช้ทำเกษตรกรรม
พื้นที่สีเขียวของอยุธยาถูกรัฐบาลต่อมายกเลิก ราว 32 ปีมาแล้ว เมื่อ พ.ศ.2530
บริเวณที่สงวนไว้สำหรับการทำเกษตรกรรม ยกให้เป็นพื้นที่อุตสาหกรรม แล้วจัดตั้ง “นิคมอุตสาหกรรม” หลายแห่ง ในเขตหลายอำเภอของ จ.พระนครศรีอยุธยา ได้แก่ อ.เมืองฯ, อ.อุทัย, อ.วังน้อย, อ.บางปะอิน
ส่งผลให้มีชุมชนขนาดใหญ่กระจายเต็มทุ่งหลวงรองรับธุรกิจการค้าและผู้ใช้แรงงาน สิ่งที่ตามมาคือปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อมเสียหายใหญ่หลวงจนทุกวันนี้ยังแก้ไม่ได้
พ.ศ.2554 น้ำท่วมใหญ่เพราะธรรมชาติแปรปรวน บรรดาโรงงานอุตสาหกรรมนับร้อยถูกน้ำท่วมเสียหายมหาศาล โรงงานบางส่วนย้ายหนีไปที่อื่น แต่ส่วนมากยังอยู่โดยลงทุนเพิ่มเพื่อป้องกันน้ำหลากท่วมใหม่ซ้ำอีก
อำนาจรัฐหวังรวยเฉพาะหน้าจากโรงงานอุตสาหกรรมทุนข้ามชาติ โดยยอมทำลายตนเอง ดังนี้
[1.] ทำลายความร่มเย็นธรรมชาติที่มีประวัติศาสตร์แน่นนับคับคั่ง [2.] ทำลาย “แก้มลิง” พื้นที่รับน้ำธรรมชาติขนาดมหึมา [3.] ทำลายทรัพยากรท่องเที่ยว มีทั้ง “คุณค่า” อันประมาณมิได้ และ “มูลค่า” คือรายได้จากการท่องเที่ยวไม่รู้จบ
สุนทรภู่เคยเดินทางนั่งเรือผ่านทุ่งหลวงอันทรงคุณค่า ราว 180 ปีมาแล้ว เมื่อ พ.ศ. 2381 พรรณนาไว้ในนิราศวัดเจ้าฟ้า [เป็นวัดในลายแทง อยู่เขาพนมยงค์ หินกอง อ. หนองแค จ. สระบุรี]
ทุ่งหลวง อยุธยา ไม่มีวันเหมือนเดิม แต่น่าจะมีหนทางเยียวยาส่วนที่รอดเหลือจากการทำลายให้มีชีวิตยืนยาวต่อไปได้บ้าง
แต่อำนาจหวังรวยเฉพาะหน้า มีพลังเหนือกว่าสิ่งอื่นใด “คุณค่า” อะไรๆ ไม่มีความหมายเมื่อทำลายแล้วได้ “มูลค่า” ส่วนตนจนเกินประมาณ