| ที่มา | อาทิตย์สุขสรรค์ มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | ติสตู [email protected] |
| เผยแพร่ |
“บ็อบบี้ เลน” อดีตทหารผ่านศึกสู้รบในอิรัก ตัดสินใจในวันหนึ่งว่าหลังทำกิจวัตรประจำวันเสร็จสิ้น รวมทั้งวางแผนว่าจะไปร่วมกิจกรรมโต้คลื่นที่จัดขึ้นเพื่อทหารผ่านศึกเสร็จภารกิจก็จะกลับบ้าน จากนั้นตรวจดูให้แน่ใจว่าทุกอย่างปกติ แล้วเขาก็จะไปหยิบปืนเตรียมจะฆ่าตัวตาย แต่แล้วการได้ไปร่วมกิจกรรมโต้คลื่นครั้งแรกกลับเปลี่ยนมุมมองใหม่ให้ชีวิต
นั่นคือคำบอกเล่าของอดีตนาวิกโยธินผู้ผ่านความเจ็บปวดทั้งทางกายและใจจากการผ่านสมรภูมิสู้รบ และอยู่ในภาวะ Post-traumatic stress disorder (PTSD) หรือ อาการเครียดหลังประสบเหตุการณ์สะเทือนใจจนทำให้เกิดความผิดปกติทางอารมณ์ และยังส่งผลกระทบอย่างหนักต่อการใช้ชีวิต ซึ่งทหารผ่านศึกบางรายหาทางออกด้วยการฆ่าตัวตาย “บ็อบบี้ เลน” เกือบจะเข้าไปอยู่ในทำเนียบสถิติทหารผ่านศึกที่มีภาวะพีทีเอสดีจนตัดสินใจปลิดชีพตัวเอง แต่แล้วการได้ลองฝึกฝนเล่นเซิร์ฟทำให้เขาพลิกชีวิตและจิตใจกลับขึ้นมามีความหวังในชีวิตต่อไปได้
ในภาพยนตร์สารคดีขนาดสั้น “Resurface” บอกเล่าเรื่องราวของกลุ่ม “Operation Surf” ที่ตั้งขึ้นมาเพื่อช่วยเยียวยาทหารผ่านศึกที่มีภาวะพีทีเอสดีด้วยการใช้กีฬาการเล่นกระดานโต้คลื่นมาเยียวยาจิตใจพวกเขาเหล่านี้ ซึ่งหลายคนนอกจากประสบภาวะความเจ็บป่วยทางอารมณ์ขั้นรุนแรงแล้ว จำนวนไม่น้อยทุพพลภาพร่างกายพิการสูญเสียแขน ขา สายตา การได้ยิน แต่ทั้งหมดไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการร่วมกิจกรรมกระดานโต้คลื่นกับกลุ่ม Operation Surf
“ผมต้องหาสิ่งที่ทำให้ผมรู้สึกอยากมีชีวิตอยู่ และวันนี้ผมมาอยู่ตรงนี้ได้และมีโอกาสได้ช่วยคนอื่นๆ ต่อไปอีก” บ็อบบี้บอกเล่ามุมมองใหม่ของเขาหลังได้สัมผัสเซิร์ฟเปลี่ยนชีวิต
เมื่อย้อนรอยดูภาวะผู้ป่วยพีทีเอสดีในสหรัฐอเมริกาตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา ไม่ใช่เพียงปัญหาเฉพาะคน แต่พีทีเอสดีถือเป็นปัญหาสำคัญระดับชาติ เพราะหลายครั้งเหตุการณ์รุนแรงต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคม พบผู้ก่อเหตุจะมีภาวะความเครียดจากพีทีเอสดีเกี่ยวข้องอยู่ด้วย เฉพาะในสหรัฐ สถิติมีผู้ป่วยพีทีเอสดีกว่า 8 ล้านคน และในจำนวนผู้ป่วยทั้งหมด พบว่ากว่าร้อยละ 10 เป็นทหารผ่านการสู้รบในอิรักและอัฟกานิสถาน
แนวทางการรักษาพีทีเอสดีโดยปกติ คือการรักษาโดยนักจิตวิทยาในแบบที่ต้องใช้เวลา และอีกวิธีคือการใช้ยาในกลุ่มเดียวกับผู้ป่วยโรคซึมเศร้า นอกเหนือจากนี้เราอาจเคยได้ยินว่ามีการใช้การบำบัดด้วยสุนัข การให้ผู้ป่วยผ่อนคลายด้วยวิถีธรรมชาติ แม้จะช่วยเยียวยาความเครียดแค่ชั่วคราว แต่ไม่ได้ทำให้อาการหายไปในระยะยาว
กระนั้นยังคงมีความพยายามหาหนทางใหม่ๆ ในการเยียวยาผู้ป่วยทางจิตใจอย่างต่อเนื่อง นั่นทำให้เกิดอีกหนึ่งความหวังขึ้นมาผ่านกลุ่ม Operation Surf ที่ก่อตั้งขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือเน้นไปที่กลุ่มทหารผ่านศึกที่ป่วยด้วยภาวะพีทีเอสดี
ด้วยความมุ่งหวังจะช่วยฟื้นฟูให้พวกเขา “ฟื้นคืน” กลับมามีชีวิตใหม่อีกครั้ง และ “บ็อบบี้ เลน” คือกรณีตัวอย่างที่สารคดีพาไปสำรวจชีวิตและพูดคุยถึงสภาพจิตใจ ความรู้สึกนึกคิดของเขา ในฐานะอดีตนาวิกโยธิน ที่ผ่านสมรภูมิสู้รบในอิรัก ถูกฝึกอย่างหนักหน่วงจนเป็นจักรกลสังหารผู้ไร้ความรู้สึก กระทั่งป่วยด้วยภาวะพีทีเอสดีหลังผ่านสงครามจนถึงขนาดคิดฆ่าตัวตาย
สิ่งที่บ็อบบี้ได้จากการหันไปใช้กีฬากระดานโต้คลื่นมาเยียวยาจิตใจคือ “อย่าจมอยู่กับเรื่องในหัวตัวเอง” ให้คิดถึงเพียงแค่ก้าวออกไปบนท้องทะเลพร้อมกระดานโต้คลื่น และพยายามจับคลื่นลูกแรกของตัวเองให้ได้
บ็อบบี้ทำได้สำเร็จเขาใช้การโต้คลื่นเรียกคืนคุณค่าของการมีชีวิตอยู่ และพยายามถ่ายทอดส่งต่อความรู้สึกนี้กับเหล่าเพื่อนทหารผ่านศึกคนอื่นๆ ด้วยเช่นกัน
ในสารคดีเราจะได้เห็นทหารผ่านศึกที่หลายคนร่างกายไม่พร้อมแต่นั่นก็ไม่ใช่อุปสรรค สิ่งสำคัญคือ การพาจิตใจตัวเองออกไปโต้คลื่น ซึ่งกลุ่มผู้ฝึกสอนใน Operation Surf จะสอนและประคับประคองให้พวกเขาได้ลองโต้คลื่นเท่าที่พวกเขาจะสามารถทำได้ เพราะในภาวะอาการเครียดหลังเหตุสะเทือนใจ ทางวิทยาศาสตร์มีการพบว่าเคมีในสมองจะมีการเปลี่ยนแปลงมาก และผู้ป่วยจะจมอยู่กับความคิดซ้ำแล้วซ้ำเล่า การโต้คลื่นทำให้ได้เปิดสมองเป็นการเพิ่มสารโดปามีนในร่างกายทำให้รู้สึกมีชีวิตชีวาอย่างยิ่งโดยธรรมชาติ
“แวน คูราซ่า” คือนักกีฬากระดานโต้คลื่นผู้ก่อตั้งกลุ่ม Operation Surf เพื่อทหารผ่านศึก ซึ่งเขาตระหนักว่าการโต้คลื่นเป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้ชีวิตของเขาเข้ารูปเข้ารอย เพราะตัวเองก็เคยผ่านช่วงชีวิตติดยาเสพติดก่อนจะเลิกได้และหันมาเปิดโรงเรียนสอนเล่นกระดานโต้คลื่น กระทั่งก่อตั้งกลุ่ม Operation Surf ขึ้นมาในที่สุด
ในสารคดีเราจะเห็นถึงความไม่ย่อท้อของคูราซ่าที่แบกหามทหารผ่านศึกที่แม้จะทุพพลภาพไม่มีขาและแขนได้ลองเรียนและฝึกฝนกระดานโต้คลื่น ซึ่งหลายคนทำได้ดีอย่างน่าเหลือเชื่อ แววตาความมุ่งมั่นของการมีชีวิตอยู่และการกลับมามีชีวิตชีวาดูจะฉายให้เห็นอีกครั้ง
หากการโต้คลื่นคือสัญลักษณ์ของการฝ่าฟันอุปสรรค ชีวิตก็เหมือนดั่งคลื่นทะเลที่ซัดเข้าหาฝั่งและย้อนกลับออกสู่ทะเล เมื่อคลื่นถาโถมและคุณอยู่บนกระดานโต้คลื่น คุณต้องพยายามทำสิ่งที่เรียกว่า “การจับคลื่น” ด้วยการทรงตัวพาตัวเองยืนไหลไปกับคลื่นเพื่อกลับเข้าฝั่งด้วยความรู้สึกอยากอยู่รอดบนกระดานโต้คลื่น พร้อมความมั่นใจที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และท้ายที่สุดคุณจะรู้สึกได้ว่าคุณไม่ได้เผชิญปัญหาเพียงคนเดียวในโลก…
ภาพยนตร์สารคดี “Resurface” ได้ถ่ายทอดให้เห็นความมุ่งหวังของกลุ่ม “Operation Surf” ที่จะช่วยเปลี่ยนการมองปัญหา และเชื่อมโยงความรู้สึกใหม่ๆ ให้ทหารผ่านศึกผ่านโปรแกรมบำบัดที่ใช้การเล่นเซิร์ฟเยียวยาบาดแผลทางจิตใจ โดยหวังว่าความท้าทายใหม่นี้จะเข้ามาแทนที่ความเจ็บปวดในอดีตของพวกเขา…มีแค่ชีวิตกับคลื่นในมหาสมุทร และการโต้คลื่นไปข้างหน้าอย่างไม่หวาดกลัวอีกต่อไป
