สุจิตต์ วงษ์เทศ : ติดกับดักชนชาติไทย

ชนชาติไทย เชื้อชาติไทย เมื่อหลายร้อยหลายพันปีมาแล้วไม่มีจริงในทางประวัติศาสตร์โบราณคดีของอุษาคเนย์และไทย

เพราะเป็นสิ่งที่ฝรั่งสมมุติสร้างใหม่เพื่อขยายอำนาจการเมืองยุคล่าอาณานิคม แล้วไทยรับมาใช้งานสร้างใหม่ประวัติศาสตร์ไทยเมื่อราวหลัง ร.5

ปัจจุบันนักวิชาการของรัฐราชการ ยังศรัทธาเลื่อมใสชนชาติไทย เชื้อชาติไทย โดยใช้งานประวัติศาสตร์ไทยอยู่ในกระทรวงวัฒนธรรม และกระทรวงศึกษาธิการ

เลอะเทอะ

ชนชาติไทย เชื้อชาติไทย มีงานศึกษาค้นคว้าเรื่องนี้ อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ สรุปไว้ จะคัดมาให้อ่านดังนี้

Advertisement

“ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การจัดหมวดหมู่คนด้วยแนวคิดเรื่อง ‘เชื้อชาติ’ เพิ่งนำมาใช้ในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 หรือถ้าเทียบประวัติศาสตร์ไทย คือหลัง ร.5 ลงมา

ดังที่ Edmund Leach ชี้ให้เห็นว่าการสำรวจประชากรบนที่สูงของพม่าซึ่งอังกฤษทำขึ้นนั้น เพิ่งแบ่งผู้คนบนที่สูงออกเป็น ‘เชื้อชาติ’ ต่างๆ ในการสำรวจเมื่อต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ก่อนหน้านั้นแบ่งออกตามภาษา (อย่างผิดๆ ถูกๆ) หรือคำที่เขาใช้เรียกตนเองเท่านั้น

แนวคิดเรื่อง ‘เชื้อชาติ’ ช่วยสร้างสำนึกอัตลักษณ์ของคนไต-ไท-ไทย-ลาวให้ขยายกว้างขึ้น ไปรวมเอาคนที่สมัยก่อนไม่ได้คิดว่าเกี่ยวพันอะไรกับตัว ให้กลายเป็นคน ‘เชื้อชาติ’ เดียวกันหมด

Advertisement

นักปราชญ์ไทยในคริสต์ศตวรรษที่ 20 ซึ่งได้มีโอกาสเดินทางไปพบ ‘ชนชาติไทย’ นอกประเทศ จึงพากันขนลุก น้ำตาไหล รำๆ จะเข้าไปกอดลุงแก่คนหนึ่งให้หายคิดถึง เหมือนได้เจอญาติที่พลัดหลงกันเกือบพันปีมาแล้ว

สำนึกและความรู้สึกสะเทือนใจเช่นนี้แหละที่เป็นแรงบันดาลใจให้แก่ทฤษฎี ‘สามัคคีชนเผ่าไทย’ หรือ Pan-Thaiism ของหลวงวิจิตรวาทการ ซึ่งมีลูกค้าในประเทศไทยสืบมาจนทุกวันนี้ แม้เป็นทฤษฎีที่สร้างขึ้นจากข้อมูลทางวิชาการที่เลอะเทอะเต็มทีก็ตาม”

[จากหนังสือ ความไม่ไทย ของคนไทย โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์ สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2559 หน้า 43]

คนไทยมาจากไหน?

มีคำอธิบายล่าสุดว่าคนไทยไม่ได้มาจากไหน เพราะบรรพชนคนไทยล้วนมาจาก คนไม่ไทย ทั้งในและนอกประเทศไทย โดยมีหลักฐานวิชาการรอบด้านสนับสนุนแน่นนับคับคั่ง ทั้งประวัติศาสตร์, โบราณคดี, มานุษยวิทยา, ภาษา, วรรณคดี, ดนตรีและนาฏศิลป์, อาหารการกิน, ขนบธรรมเนียมประเพณี, และวิถีชีวิตประจำวัน กิน ขี้ ปี้ นอน จนถึงพิธีศพ

อาจนิยามตีความและอธิบายไม่ไปทางเดียวกันก็ได้ต่อหลักฐานชิ้นเดียวกันอันเดียวกันทางประวัติศาสตร์โบราณคดี (มีบ่อยๆ และไม่เป็นปัญหา)

แต่กรณีชนชาติไทย เชื้อชาติไทย ซึ่งไม่มีหลักฐานใดๆ นอกจากตีขลุมเหมารวมกันเอง แล้วความรู้เกี่ยวกับคนไทยจะไปยังไง?

ประวัติศาสตร์แห่งชาติของไทย ติดกับดักคำว่า ชนชาติไทย และเชื้อชาติไทย ที่ไม่เคยมีอยู่จริงทั้งในไทยและในที่อื่นๆ แต่เป็นคำเพิ่งประกอบสร้างขึ้นใหม่ โดยรับแนวคิดเพื่อการเมืองขยายอำนาจล่าเมืองขึ้นจากฝรั่งเจ้าอาณานิคมยุโรป ซึ่งเป็นมโนล้วนๆ เพราะไม่มีหลักฐานวิชาการใดๆ สนับสนุน

ความเป็นมาของคนไทย มีปัญหาไม่จบไม่สิ้น เพราะรัฐราชการไทยเลือกเชื่อแนวคิดแบบอาณานิคมที่เต็มไปด้วยมโน แต่ไม่มีหลักฐาน บ้านเมืองถึงไม่ไปไหน

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image