ที่จริง ฝนตกหนัก น้ำป่าหลาก น้ำท่วมบ้านเรือน เป็นเรื่องธรรมชาติของแผ่นดินไทย ที่ตั้งอยู่ในเขตมรสุม เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดขึ้นทุกปี เพียงแต่การทำลายทรัพยากรธรรมชาติและสภาพแวดล้อมที่สั่งสมมาตั้งแต่คนรุ่นเก่า จนถึงคนรุ่นเจนใหม่ ทั้งทางตรงจากการตั้งถิ่นฐานและการใช้ประโยชน์ที่ดิน และทางอ้อมจากการสร้างและปล่อยคาร์บอนสู่บรรยากาศ ทำให้เกิดภาวะโลกร้อน ดินฟ้าอากาศแปรปรวน ปัญหารุนแรงมากขึ้น
ประกอบกับวิถีชีวิตของคนไทยที่เปลี่ยนไป จากอดีต ที่ผู้คนรู้จักอยู่กับธรรมชาติ จึงปลูกบ้านใต้ถุนสูง จะสูงมากสูงน้อยขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำที่เคยท่วม
แต่ทว่า กระแสนิยมบ้านฝรั่งที่เกิดขึ้นเมื่อร้อยกว่าปีก่อน สร้างบ้านก่ออิฐถือปูน สร้างอาคารบนพื้นดิน ภาพสนามหญ้าสีเขียวสวยงามหน้าบ้าน กลายเป็นบ้านในฝันของคนไทย พอมาถึงยุคสมัยที่คนไทยมีกำลังทรัพย์ ใช้วัสดุก่อสร้างเหมือนเขา รูปแบบบ้านยิ่งเปลี่ยนไป กลายเป็นปัญหารุนแรงในฤดูมรสุม
เช่นเดียวกับสภาพพื้นแผ่นดิน เป็นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การเกษตร อุดมสมบูรณ์ด้วยน้ำและปุ๋ยที่มาจากน้ำหลาก พื้นที่เกือบทุกตารางนิ้วทั่วไทย จึงเต็มไปด้วยทางน้ำเล็ก ทางน้ำใหญ่ หรือคู คลองธรรมชาติ ทำหน้าที่ระบายน้ำ แก้มลิง และเก็บกักน้ำ
คนไทยในอดีต ยังอาศัยประโยชน์จากทางน้ำที่มีอยู่ เป็นทางสัญจร แต่เมื่อการพัฒนาประเทศ เดินตามต้นแบบบ้านเมืองในตะวันตก ที่อยู่บนที่ดอนสูง มีแบบแผนการสร้างถนนและทางหลวง ยังดีที่คนรุ่นเก่าขุดคลอง คูน้ำ คู่ขนานกันไปกับถนน แต่คนรุ่นใหม่ใช้ระบบฝังท่อระบายน้ำ และถมคูคลอง เพื่อขยายผิวจราจร
เมื่อการก่อสร้างท่อลอด สะพาน และทางยกระดับ ทำให้งบประมาณสูงขึ้น ทางหลวงวงแหวนรอบเมืองจึงกลายสภาพเป็นกำแพงขวางทางน้ำไม่ให้น้ำระบายออก ท่วมบ้านเรือนเสียหาย
ทุกวันนี้ กรุงเทพมหานครมีท่อระบายน้ำยาวถึง 6,500 ก.ม. อยู่ข้างถนน 2,000 ก.ม. และอยู่ในซอย 4,500 ก.ม. ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางท่อ แค่ 0.30-1.50 เมตร และที่สำคัญออกแบบให้เป็นเพียงท่อระบายน้ำฝน
ในขณะที่ชาวบ้านทุกหลังคาเรือนไม่มีทางเลือกอื่น จึงพร้อมใจใช้เป็นท่อระบายน้ำเสียไปพร้อมกัน คราบไขมันและตะกอนที่เกิดขึ้นทั้งปี จึงกีดขวางการระบายน้ำในฤดูมรสุม
มีข้อดีตรงที่นักโทษชั้นดี ได้ออกมาขุดลอกท่อนอกเรือนจำ แต่ก็ทำได้ไม่ถึงร้อยละสิบของปริมาณท่อทั้งหมด
เอาเป็นว่า เทศกาลน้ำท่วมปีนี้ ผู้คนคงเดือดร้อนเหมือนเดิม
คงไม่ต้องตื่นเต้น เพราะไม่ใช่ผู้สื่อข่าวและผู้ประกาศโทรทัศน์
และรู้อยู่แล้วว่า ฝนตก รถติด น้ำท่วม เป็นเรื่องธรรมชาติ
และเป็นเรื่องธรรมดาของบ้านเมือง ที่ทุกคนร่วมใจทำให้เกิดปัญหา •
มองบ้านมองเมือง | ปริญญา ตรีน้อยใส
สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj
— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022
