หนังการ์ตูนเพลงสต๊อปโมชั่นความยาวครึ่งชั่วโมง ดูสนุกและมีวิชาการซ่อนอยู่มาก กลายเป็นหนังการ์ตูนสั้นทรงคุณค่าโดยไม่ต้องพึ่งชื่อกิลเลียน แอนเดอร์สัน ผู้ให้เสียงแมวตัวร้าย หรือชื่อเสียงดั้งเดิมของบริษัทอารแมนแอนิเมชั่นผู้สร้างหนังดินน้ำมันมากมายหลายเรื่อง เช่น Wallace & Gromit, Chicken Run และ Shaun the Sheep
โรบินเป็นลูกนกกางเขน ที่เติบโตมากับพ่อหนูและพี่น้องสี่คนซึ่งเป็นหนูทั้งหมด
นกโรบินน่าจะมีหลายชนิดพบได้ในหลายทวีป พจนานุกรมแปลว่านกกางเขน ข้อมูลจากองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทยเขียนว่าของไทยเรียก นกกางเขนบ้าน (Oriental Magpie-robin) ตัวสีดำ ที่เห็นในหนังตัวสีส้มน่าจะเป็นนกยูโรเปียนโรบิน (European Robin)
สิ่งที่เกิดแก่หนูน้อย เอ้อ ไม่ใช่ สิ่งที่เกิดแก่นกน้อยโรบินคือเธอรักพ่อ อยากให้พ่อรัก เธอรักพี่น้อง อยากให้พี่น้องรัก เธอรู้ว่าตัวเองเป็นนกมิใช่หนู แล้วก็มิใช่นกมีหูหนูมีปีกด้วย เธอพยายามอย่างยิ่งที่จะเป็นหนู หนูคืออะไร หนูคือนักย่องเบาที่เก่งที่สุด ไปมาเงียบเชียบไร้ร่องรอย ย่องเบาอาหารทีละเล็กทีละน้อยพอได้กินไม่เอามาก
ถ้าเช่นนั้นเธอก็จะเป็นนักย่องเบาที่เก่งที่สุดให้ดู
เด็กทุกคนบนโลกเหมือนโรบิน รักพ่อแม่ผู้เลี้ยงดูตั้งแต่แรกคลอดโดยไม่มีเงื่อนไข (โรบินเจาะเปลือกไข่ออกมาก็พบพ่อหนู) ต่อให้หน้าตาไม่เหมือน สีผิวไม่ใช่ นิสัยแตกต่าง หรือแม้กระทั่งถูกล้อเลียนสม่ำเสมอว่าถูกเก็บมาเลี้ยง (ซึ่งพวกญาติปากเสียชอบพูดกันนัก) เด็กก็รักพ่อแม่ผู้เลี้ยงดูเสมอ
เป็นไปตามที่ผมเขียนมาตลอด คนเลี้ยงคือแม่ คนคลอดไม่ใช่
หนังการ์ตูนสั้นเรื่องนี้พ่อหนูดีกับโรบินเหมือนลูกตัวเอง มีแต่จะคอยห้ามพวกลูกหนูอย่าทำอะไรน้องด้วยซ้ำ ในชีวิตจริงแม้เด็กจะถูกทำร้ายร่างกายหรือถูกละเมิดก็ยังรักพ่อแม่ผู้เลี้ยงดูอยู่เช่นเดิม (แต่ก็ด้วยพยาธิสภาพทางจิตที่เพิ่มเติมเข้ามา)
โรบินอยากเป็นเหมือนพวกพี่ๆ จะว่าเป็นการแข่งขันระหว่างพี่น้องดังที่เรียกว่า sibling rivalry ก็ใช่ แต่เป็นการแข่งขันในทางที่ดี โรบินมิได้ต้องการเป็นที่หนึ่งของพ่อเธอแค่ต้องการเป็นที่ยอมรับของพี่ๆ เท่านั้น หากตั้งใจดูจะพบว่ามีถ้อยคำถากถางจากพี่บางตัวอยู่เสมอ ประเด็นคือการแข่งขันระหว่างพี่น้องมิใช่เรื่องน่าตกใจจนเกินไปโดยเฉพาะอย่างยิ่งมิใช่แข่งขันกันเพื่อแย่งเป็นที่หนึ่ง
หลายครั้งที่การแข่งขันระหว่างพี่น้องมีวัตถุประสงค์เพียงแค่ต้องการเข้าพวกเท่านั้นเอง
โรบินมิใช่หนู เธอเป็นแค่นกมีหูหนูมีปีกแต่ก็มิใช่ค้างคาว เธอคอยติดตามพ่อและพี่ๆ ไปย่องเบาทุกคืน แต่เพราะเธอเป็นนกนั่นเองจึงไม่เคยย่องเบาเงียบๆ สำเร็จเสียที ชนนั่นชนนี่ กระโดดสูงกระโดดไกลไถลลื่นกระแทกของตกแก้วแตกเสียงดังโครมครามอยู่เสมอๆ พ่อกับพี่ๆ จะว่าไปก็ดีใจหายไม่มีใครตำหนิเธอรุนแรงเมื่อเทียบกับความเสียหายที่เธอก่อ
จนกระทั่งวันหนึ่งเธอได้พบกับนกแม็กไพปีกหัก พจนานุกรมแปลว่า นกสาลิกา ที่เห็นในหนังน่าจะเป็นยูโรเปียนแม็กไพ (European magpie)
โรบินอาสานกแม็กไพปีกหักย่องเบาในคืนคริสต์มาสเพื่อจะลักดาวแห่งความปรารถนาสุกสว่างบนยอด “ต้นไม้สีเขียวแหลมๆ” ในบ้านคน แล้วปฏิบัติการก็จบวินาศสันตะโรถึงระดับเพลิงไหม้เรือนเก็บเครื่องมือแถมด้วยถูกแมวร้ายไล่กวดกลางทุ่งหิมะอีกต่างหาก ท่านที่เป็นแฟนกิลเลียน แอนเดอร์สัน จะได้ยินเสียงเธอร้องเพลงก็ครานี้
ความเสียหายต่อเนื่องที่โรบินทำเอาแม้แต่นกแม็กไพปีกหักผู้ใจดียังอดไม่ได้ต้องพูดว่าแกเป็นหนูที่ไม่เอาไหนจริงๆ เสียงในฟิล์มใช้คำว่า terrible คำพูดนี้กระชากใจโรบินให้หยุดชะงักเป็นครั้งแรก
ฉันเป็นหนูที่ไม่เอาไหนจริงๆ
หนังชวนให้คนดูเดาว่าเรื่องจะจบลงที่โรบินบินได้เป็นไคลแมกซ์ แต่ถ้าเรื่องเดาทางง่ายขนาดนั้นคงมิได้รับคำชมและถึงกับเข้าชิงรางวัลออสการ์แอนิเมชั่นเป็นแน่ จุดด้อยของโรบินคือทำเสียงดังโครมครามอยู่เสมอ ดึงความสนใจมาที่ตัวเองอยู่เรื่อยไป โรบินคงจะคิดวนเวียนกับจุดด้อยของตนเองอยู่ต่อไปหากมิใช่พ่อตามหาเธอจนพบในคืนหนึ่งและแสดงให้เธอเห็นว่าพ่อรักเธออย่างที่เธอเป็นจริงๆ
พ่อยอมรับจุดด้อยของเธออย่างไม่มีเงื่อนไข
เด็กๆ มักพัฒนาต่อไม่ได้ถ้าพ่อแม่ไม่รักเขาแบบที่เขาเป็นและไม่ยอมรับในตัวตนของเขา พ่อแม่ที่เอาแต่จี้จุดอ่อนและเคี่ยวเข็ญเด็กให้เก่งในแบบที่พ่อแม่ต้องการมักพบจุดจบหนึ่งในสองแบบ หนึ่งคือไม่สำเร็จ สองคือสำเร็จแต่เด็กมีพยาธิสภาพทางจิต
ในทางตรงข้ามเวลาพ่อแม่รักเด็กแบบที่เด็กเป็นและยอมรับเขาแบบที่เป็นเขา เด็กจึงจะบรรลุถึงความเข้าใจตนเองระดับสามารถยอมรับความไม่เอาไหนของตัวตามที่เป็นจริง แล้วมีโอกาสที่จะพบทางออกทางอื่นที่ซ่อนอยู่ในความไม่เอาไหนนั้น เมื่อนั้นเด็กจึงจะมองเห็นความสามารถด้านอื่นของตัวเอง
หรือสามารถเปลี่ยนจุดด้อยในบริบทหนึ่งไปเป็นจุดแข็งในอีกบริบทหนึ่ง
การทำเสียงดังโครมครามและดึงความสนใจมาที่ตัวเองเป็นจุดอ่อนของแก๊งย่องเบาถ้าโรบินเป็นส่วนหนึ่งของทีมย่องเบา แต่จะกลายเป็นจุดเด่นเมื่อเธอเปลี่ยนตำแหน่งยืนไปอยู่ทีมหลอกล่อคอยส่งเสียงให้เจ้าของบ้านหันเหความสนใจไปทางอื่น นี่คือตอนจบของหนังเรื่องนี้ซึ่งดีมากๆ และได้แต่หวังว่าคนดูจะจับประเด็นได้
เด็กคนหนึ่งมีจุดอ่อนอย่างหนึ่ง จุดอ่อนนั้นจะเป็นจุดอ่อนเรื่อยไปในบริบทหนึ่งเท่านั้น พลันที่เด็กเปลี่ยนตำแหน่งยืน เปลี่ยนหน้าที่ หรือเปลี่ยนบริบทได้ จุดอ่อนที่เคยเป็นจุดอ่อนก็กลายเป็นจุดแข็งได้เหมือนกัน ความข้อนี้คือสิ่งที่ผู้จัดการการศึกษาทุกท่านควรทราบเป็นอย่างดี
เด็กทุกคนมีดีในทางของตัว และพัฒนาได้ตามจังหวะก้าวของตัวเอง •
การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์
สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj
— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022
