เว็บไซต์นี้ใช้คุ้กกี้เพื่อสร้างประสบการณ์ที่ดีมีประสิทธิภาพยิ่งขี้น อ่านเพิ่มเติมคลิก (Privacy Policy) และ (Cookies Policy)
bg-single

Memoir of a Snail ว่าด้วยพยาธิสภาพทางจิตต่างๆ นานา

04.05.2025

หนังการ์ตูนสต๊อปโมชั่นจากออสเตรเลียปี 2024 ผลงานเขียนและกำกับฯ ของอดัม เอลลิโอ โดยที่ส่วนหนึ่งเป็นเรื่องราวชีวิตของเขาเอง

หนังเข้าชิงออสการ์และเป็นหนังเรตอาร์เรื่องที่สองที่เข้าชิงสาขาแอนิเมชั่นนี้

หากจำกันได้ อดัม เอลลิโอ เคยสร้างงานสต๊อปโมชั่นที่ยอดเยี่ยมมากมาก่อนแล้ว คือ Mary&Max ปี 2009 ที่เล่าเรื่องเด็กแอสเปอร์เกอร์ได้อย่างเข้าใจ หนังเรื่องนั้นคว้ารางวัลมากมายหลายเวทีแต่ไม่ได้เข้าชิงออสการ์ ถ้าได้เข้าก็จะถูกบันทึกว่าเป็นแอนิเมชั่นเรตอาร์เรื่องแรกที่เข้าชิงออสการ์ก่อนหน้า Anomalisa การ์ตูนเรตอาร์ที่เข้าชิงออสการ์เมื่อปี 2015

หนังเรื่องแมรี่กับแม็กซ์มีฉากแขวนคอ ส่วนเรื่องบันทึกของหอยทากนี้มีฉากเปลือยและทำร้ายเด็ก (child abuse)

เขียนนำเช่นนี้อาจจะทำให้กลัวกันแล้วไม่ดู แต่แท้จริงแล้วเป็นหนังชีวิตที่เศร้ามาก แม้จะเล่าด้วยไวยากรณ์และชั้นเชิงแบบการ์ตูนแต่ก็ด้วยวิธีเล่า การให้สี การคุมบรรยากาศ กับที่สำคัญคือเท็กซ์เจอร์ (texture) ของผิวหนังตัวละครแต่ละคน นำพาอารมณ์ให้หดหู่ระคนโกรธเคืองมนุษยชาติเสียจริง

ชีวิตคนทำไมต้องเป็นทุกข์ขนาดนี้

สังเกตชื่อเรื่องนี่เป็นความทรงจำของหอยทากตัวเดียว

หนังเล่าเรื่องเกรซ พูเดล เธอเป็นแฝดพี่ที่เกิดก่อนกิลเบิร์ตคู่แฝด เธอปากแหว่งเพดานโหว่ซึ่งเมื่อปั้นด้วยดินน้ำมันอย่างที่เห็นในหนังแล้วน่าหวาดเสียวและน่าสงสารมาก

ยิ่งไปกว่านั้นแม่ของแฝดทั้งสองตายคลอด ทิ้งพ่อกินเหล้าอยู่คนเดียวจนถึงเวลาตายตามไป

หลังพ่อตายพี่น้องก็ถูกพรากจากกันไปมีพ่อใหม่แม่ใหม่กันคนละเมืองห่างไกลกัน

ชะตาชีวิตของเด็กทั้งสองมิได้ดีกว่ากันสักเท่าไร พ่อแม่ใหม่ประหลาดพิสดารทั้งสองบ้าน

เกรซอาจจะดีกว่าหน่อย เธอเพียงถูกทอดทิ้ง สำหรับกิลเบิร์ตเรียกว่าถูกใช้แรงงานและทารุณกรรมได้เลย คำไทยว่าโรคซ้ำกรรมซัดวิบัติเป็น

เด็กทั้งสองมีชีวิตที่ทุกข์ยากจนดูแล้วน่าโมโห อะไรที่พอจะหล่อเลี้ยงจิตใจของเด็กทั้งสองได้คือจดหมายที่เขียนหากัน และความทรงจำถึงพ่อที่ดีต่อพวกเขาแม้จะทำอะไรแผลงๆ ประหลาดๆ อยู่เสมอ

เกรซผูกพันกิลเบิร์ตมากเป็นพิเศษ ตามที่เธอเล่าเหตุหนึ่งคือทั้งคู่รู้จักกันตั้งแต่ในท้องแม่ อีกอย่างคือกิลเบิร์ตเคยบริจาคโลหิตช่วยชีวิตเกรซระหว่างการผ่าตัดซึ่งเวลานั้นกิลเบิร์ตเชื่อว่าตนเองต้องตายแน่นอน แต่เขาก็เต็มใจทำให้เกรซ

อีกกรณีหนึ่งซึ่งสำคัญมากและส่งผลกระทบเกรซตลอดชีวิตที่เหลือคือเมื่อกิลเบิร์ตจัดการเด็กโตสามคนที่มารังแกเกรซเสียกระเจิง

แม้กิลเบิร์ตจะป้องกันน้องสาวสำเร็จ แต่ช้าไปนิดเดียว ก่อนหน้านั้นไม่กี่นาทีเธอบังเกิดมีเปลือกหอยทากขึ้นปกคลุมทั้งตัวไปเสียแล้ว

ตัวกิลเบิร์ตเองก็ล้ำเส้นไปนิดเดียวเช่นกัน วันนั้นเขาค้นพบพลังอำนาจที่เขาสามารถใช้ปลดปล่อยทุกสิ่งอย่างแบบเดียวกับที่เขาชอบปล่อยนกปล่อยปลาเป็นอิสระอยู่เรื่อยๆ พลังอำนาจใหม่ใช้ปลดปล่อยทุกสิ่งที่ขวางหน้าได้ง่ายกว่าเปิดทีละกรงๆ มากนัก

ตอนฉากเปิดเรื่องหนังฉายพื้นที่ที่ชวนให้คิดถึงกองขยะหรือบ้านที่เต็มไปด้วยขยะ หนังเคลื่อนกล้องอ้อยอิ่งเนิ่นนานเสียจนเรามีเวลาจับตาดูขยะหรือของสะสมหลายชิ้น

หนึ่งในนั้นคือหอยทาก

เกรซเล่าให้เราฟังว่าแม่หอยทากต้องตายเมื่อเกิดลูก หนังก็ยังอุตส่าห์ฉายฉากแม่ทากตายคลอดให้ดูเสียอีก

ชีวิตของเธอจึงเหมือนเกิดจากหอยทากและเธอก็มีหมวกหอยทากสวมอยู่เสมอ

เธอชอบเลี้ยงหอยทาก หอยทากตัวโปรดชื่อซิลเวีย เธอเขียนชื่อซิลเวียบนตัวซิลเวียด้วย

หอยทากซิลเวียจะทำหน้าที่เป็นผู้ฟังเรื่องของเธอตลอดเรื่องพร้อมคนดู

และพาคนดูคืบคลานไปพบไคลแมกซ์ในตอนท้ายซึ่งดีต่อใจ

หนังยาวเพียงชั่วโมงครึ่งแต่มีรายละเอียดมากมายเกินกว่าจะเล่าได้ ข้อเขียนนี้จะเข้าเรื่องพยาธิสภาพจิตที่เราจะได้เห็นในหนังเท่านั้น จะว่าไปก็คล้ายๆ เรื่อง Mary&Max ซึ่งการ์ตูนที่รักเคยเขียนถึงเมื่อนานมาแล้ว หากใครพลาดไปวันนี้ อะเมซอนมีจำหน่ายบลูเรย์สองเรื่องควบให้สะสมได้เลย

พยาธิสภาพทางจิตแรกที่เราจะได้พบคือเกรซเป็นโรคกลัวสังคม social phobia ในระดับที่รุนแรง

เธอใช้ของสะสมหอยทากเป็นเครื่องป้องกันตัวรอบทิศ

เธอเลือกงานบรรณารักษ์ที่ช่วยให้เธอกันตนเองออกจากคนอื่นได้ง่าย เธอมีเพื่อนคนเดียวคือยายแก่เพี้ยนๆ พิ้งกี้ซึ่งดูจะยอมรับความผิดปกติของเธอโดยไม่มีเงื่อนไข

ความกลัวสังคมของเธอทำให้เธอไม่สามารถคิดออกได้เลยว่าหากเธอไม่ซื้อของสะสมหอยทากมากมายเต็มห้องอย่างที่เห็น เธอซื้อตั๋วบินไปหาน้องชายกิลเบิร์ตเมื่อไรก็ได้ เธอหลงผิดว่าแหวนหอยทากที่เธอให้น้องชายไปจะปกป้องน้องชายได้เหมือนที่หอยทากทั้งห้องป้องกันเธอได้ แต่ความจริงมิได้เป็นเช่นนั้น

ชีวิตของกิลเบิร์ตสาหัสกว่าของเธอมาก

แหวนหอยทากวงเดียวไม่พอสำหรับกิลเบิร์ต กิลเบิร์ตใช้พยาธิสภาพทางจิต “จุดไฟ” ช่วยเหลือตนเอง เขาเป็น pyromania เพื่อจัดการปัญหาชีวิต เขาสนุกกับไฟมาก่อนแล้ว และตอนนี้เขาใช้ไฟแก้ปัญหา “เผามันเลย” ตอนแรกก็แค่ปลดปล่อย ต่อมาเพื่อป้องกันตัว

จนกระทั่งชีวิตเหลืออด คนดูก็ใกล้หมดความอดทนเช่นกัน จึงถึงเวลา “เผาแม่_เลย” เสียที เป้าหมายคือแม่เลี้ยงใจโหด

เกรซพัฒนาพยาธิสภาพทางจิตชนิดที่สองขึ้นมาอีกเพื่อสร้างคุณค่าให้แก่ตนเอง นั่นคือลักขโมยของในร้าน เธอกลายเป็น kleptomania เป็นเวลาเดียวกันกับที่มีผู้ชายหน้าตาดี ถ้าการไว้หนวดผมหยิกจะเรียกว่าหน้าตาดี เข้ามาติดพันเธอและให้อภัยไม่ถือสาแม้ว่าเธอจะถูกตำรวจจับได้ในที่สุด

ผู้ชายฟอร์มดีคนนี้ชื่อเคน รักเธอหวังแต่งและทำดีกับเธออย่างที่สุดแม้ว่าเธอจะอ้วนฉุกับอายุมากขึ้นตามเวลา

เคนใจดีมาก ให้เธอกินตามใจปากด้วยเข้าอกเข้าใจชีวิตแสนเศร้าของเธอ ช่างเป็นเรื่องพลิกผันต่อโชคชะตาที่ไม่น่าเชื่อเลย

ก็ไม่น่าเชื่อจริงๆ นั่นแหละ เพราะที่แท้แล้วเคนมีพยาธิสภาพทางจิตชอบสะสมรูปเปลือยผู้หญิงอ้วน เขาเป็น fetishism ที่แย่คือเกรซเป็นของสะสมของคนอื่นเช่นเดียวกับที่หอยทากทั้งหมดทั้งมวลและซิลเวียเป็นของสะสมของเธอ

ถึงเวลาปลดปล่อยซิลเวีย ถึงเวลาปลดปล่อยตัวเอง

หนังยังไม่จบหรอกนะครับ ดังที่บอกว่าหนังมีรายละเอียดมากพอจะดูซ้ำได้ 2-3 รอบเพื่อเก็บรายละเอียด ลำพังเรื่องของยายพิ้งกี้คนเดียวก็เหลือกิน •

การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์



เนื้อหาที่ได้รับการโปรโมต

เฟซบุ๊กของฮุน เซน ฮุน เซน คนขี้โม้
รวมพลังแผ่นดิน หรือรวมพลังแบ่งแยก? วิกฤตอธิปไตยและอนาคตความขัดแย้งไทย-กัมพูชา
รัฐบาลไทย เกี่ยวข้องอะไรกับคดีลิม กิมยา?
ทรัมป์กับภาษาสบถ แบบ *** (เซ็นเซอร์!)
ภาพ AI รันวงการอาหารและต้นไม้
SDG Index 2025 ไทยขยับกลับสู่อันดับ 43 ของโลก ยืนหนึ่งในอาเซียน
เลิกกั๊กแล้วพักก่อน มองออกจาก Deadlock ทางการเมืองไทย หันมองการเมืองโลกกับการปฏิรูปสวัสดิการ
เศรษฐกิจไทยครึ่งปีหลัง หนัก! การเมืองระส่ำ แห่หั่น GDP สหพัฒน์-เซ็นทรัล แนะ ‘เก็บเงินสด’
ดาวกับดวง วันอังคารที่ 8 กรกฎาคม 2568 โดยพิมพ์พรร
ปตท. ธุรกิจแห่งอาเซียน
‘ณัฐชา’ เหน็บกลับ ‘ภูมิธรรม’ ความจำเสื่อมแต่กำลังสอนคนอื่นให้จดจำ ย้อนถามตอนตั้งรัฐบาลพรรคไหนรีบจับมือ ‘ภูมิใจไทย’ แน่นกว่าเพื่อน  
ชาวบ้านบุกร้อง กมธ.มั่นคงฯ จี้แก้สถานการณ์ปิดด่านกระทบประชาชนทำมาหากินสุจริตแต่แก๊งคอลเซ็นเตอร์รอด ‘โรม’ เผย 7 คีย์แมนจัดหานำพาคนไปเป็นแก๊งคอลฯ