เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ ศูนย์วิจัยและพัฒนากฎหมาย คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) ออก
แถลงการณ์เรื่อง ฝุ่นและปัญหาของระบบรัฐราชการรวมศูนย์ โดยระบุว่า นับตั้งแต่ช่วงระยะเวลาวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2562 เป็นต้นมา ได้ปรากฏฝุ่นขนาดเล็กเข้าปกคลุมพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่อย่างเห็นได้ชัดเจน โดยมีปริมาณความเข้มข้นของฝุ่น 2.5 เพิ่มขึ้นเกินกว่าค่ามาตรฐานเป็นอย่างมาก และดูเหมือนว่าแนวโน้มดังกล่าวก็จะยังคงดำเนินต่อไปอย่างไม่เปลี่ยนแปลงในระยะเวลาอันใกล้นี้ เป็นที่ชัดเจนว่าปริมาณฝุ่นเช่นนี้มีผลกระทบต่อสุขภาพ และคุณภาพของชีวิตผู้คนอย่างรุนแรงทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
อย่างไรก็ตาม มาจนถึงกระทั่งปัจจุบันกลับไม่ปรากฏว่าหน่วยงานของรัฐ ที่มีหน้าที่รับผิดชอบจะได้มีการดำเนินมาตรการใดๆ ให้เห็นอย่างชัดเจน แม้ว่าสถานการณ์เช่นนี้เป็นอันตรายต่อชีวิตของผู้คน แตกต่างไปจากสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในพื้นที่กรุงเทพฯ ซึ่งมีความตื่นตัวเกิดขึ้นอย่างกว้างขวาง ทั้งที่ปริมาณฝุ่นละอองในจังหวัดเชียงใหม่ขณะนี้อยู่ในปริมาณที่ไม่น้อยไปกว่าที่เกิดขึ้นในกรุงเทพฯ
กรณีดังกล่าวสะท้อนให้เห็นได้เป็นอย่างดีว่าหน่วยงานรัฐ โดยเฉพาะราชการส่วนภูมิภาคซึ่งขึ้นอยู่กับอำนาจบังคับบัญชาของราชการส่วนกลาง ไม่ได้ให้ความสำคัญกับชีวิตของประชาชนในท้องถิ่นแต่อย่างใด กรณีฝุ่นละอองที่เชียงใหม่มิใช่เป็นปัญหาใหม่แต่เป็นปัญหาที่ดำเนินสืบเนื่องมามากกว่าทศวรรษ แต่จะพบว่าหน่วยงานของราชการส่วนภูมิภาค ไม่สามารถวางแผนจัดการกับความยุ่งยากดังกล่าวนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
“ความไร้น้ำยาของราชการส่วนภูมิภาคโดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่เป็นที่เข้าใจได้เนื่องจากบุคคลเหล่านี้ต้องขึ้นอยู่กับอำนาจของรัฐบาลส่วนกลางมากกว่าความต้องการ ความปรารถนาและชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น”
ต่อกรณีปัญหาเฉพาะหน้าที่เกิดขึ้น ทางศูนย์วิจัยและพัฒนากฎหมาย คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ขอเรียกร้องให้มีการดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า ดังนี้
ประการแรก หากสถานการณ์ฝุ่นละอองยังไม่มีแนวโน้มที่จะดีขึ้น สถาบันการศึกษาโดยเฉพาะมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ต้องประกาศให้หยุดการเรียนการสอนจนกว่าสถานการณ์จะดีขึ้น การประกาศหยุดการเรียนการสอนไม่ใช่เพียงเพื่อปกป้องชีวิตของนักศึกษาเท่านั้น หากเป็นไปเพื่อกระตุ้นสังคมได้ตระหนักถึงความรุนแรงของปัญหาดังกล่าวนี้ที่ผู้คนในเชียงใหม่กำลังเผชิญอยู่
ประการที่สอง หน่วยงานรัฐควรต้องมีการแจกจ่ายหน้ากากกันฝุ่นละอองให้กับประชาชนทั่วไป เนื่องจากราคาของหน้ากากกันฝุ่นละอองโดยเฉพาะ N 95 ที่มีราคาค่อนข้างแพง ซึ่งจะเป็นภาระสำหรับประชาชนโดยเฉพาะประชาชนผู้มีรายได้น้อยเป็นอย่างมาก
ประการที่สาม หน่วยงานรัฐที่รับผิดชอบควรต้องเสนอแนวทางในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวในระยะยาวให้ชัดเจนว่าจะมีการดำเนินการอย่างไร ทั้งนี้ หากผู้ที่รับผิดชอบยังคงไม่แสดงท่าทีหรือความรับผิดชอบใดๆ ต่อปัญหาดังกล่าว ก็ขอเรียกร้องให้มีการโยกย้ายผู้มีอำนาจหน้าที่รับผิดชอบออกจากตำแหน่งไป
และสุดท้าย ประเด็นเรื่องฝุ่นละอองที่กำลังท่วมพื้นที่หลายแห่งในสังคมไทย ไม่ใช่เป็นปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมเท่านั้น หากยังสะท้อนให้เห็นปัญหาของรัฐราชการไทยที่จะต้องได้รับการแก้ไขปรับปรุงในอนาคตข้างหน้า ด้วยการกระจายอำนาจให้กับท้องถิ่นเพิ่มมากขึ้น
ข้อมูลจาก
ศูนย์วิจัยและพัฒนากฎหมาย คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
