World TB Day วันวัณโรคสากล ; วันที่ 24 มีนาคม ค.ศ. 1882 ดร.โรเบิร์ต คอช (Dr. Robert Koch) ประกาศการค้นพบสาเหตุของ วัณโรค คือเชื้อแบคทีเรีย Tubercle bacillus เป็นครั้งแรก และสหพันธ์องค์กรต่อต้านวัณโรคและโรคปอดนานาชาติ (IUATLD: International Union AgainstTuberculosis and Lung Disease) เสนอให้กำหนด วันที่ 24 มีนาคม ของทุกปี เป็นวันวัณโรคโลก (World TB Day) เพื่อร่วมกันรณรงค์ต่อต้านวัณโรคและย้ำเตือนให้ประชากรทั่วโลก ตระหนักว่าวัณโรคยังคงระบาดและยังเป็นปัญหาทั่วโลก
ในปีนี้องค์กรต่างๆ ในระดับนานาชาติ ได้กำหนดข้อความสื่อไปถึงทุกภาคส่วน เพื่อร่วมกันรณรงค์ไปในทิศทางเดียวกัน คือ YES! WE CAN END TB หรือ “ยุติวัณโรค เราทำได้” โรควัณโรคยังคงเป็นโรคติดต่อที่เป็นนักฆ่าที่อันตรายที่สุดในโลก โดยในแต่ละวันจะมีคนเสียชีวิตจากวัณโรคกว่า 4,000 คน และเกือบ 30,000 คน ล้มป่วยด้วยวัณโรคในทุกๆ วัน ส่วนประเทศไทย ปี พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา องค์การอนามัยโลกได้ประมาณการณ์ว่า มีผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ 111,000 รายต่อปี และมีการเสียชีวิตเนื่องจากวัณโรคกว่า 12,000 รายต่อปี
กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมควบคุมโรค ได้ให้ความสำคัญและตระหนักในปัญหาวัณโรคมาตลอด และได้ดำเนินงานควบคุมวัณโรคตามแผนปฏิบัติการระดับชาติด้านการต่อต้านวัณโรคให้เป็นไปตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ซึ่งสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ยุติวัณโรค (End TB Strategy) ในปี พ.ศ. 2578 โดยเน้นและให้ความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ คือ 1) เร่งรัดการค้นหา และตรวจวินิจฉัยผู้ป่วยวัณโรคและผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาในทุกกลุ่มเสี่ยง 2) ยกระดับการดูแลรักษาผู้ป่วยวัณโรคและผู้ป่วยวัณโรคดื้อยา 3) เพิ่มประสิทธิภาพการเข้าถึงการวินิจฉัยการรักษาการติดเชื้อวัณโรคระยะแฝง และการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ 4) เสริมสร้างความเข้มแข็งระบบสนับสนุนการดําเนินงานวัณโรค และ 5) ส่งเสริมการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการป้องกัน ดูแลรักษา และควบคุมวัณโรค มุ่งมั่นในการดำเนินงานเพื่อยุติวัณโรค เพื่อลดอัตราการตายจากวัณโรคลง ร้อยละ 95 และลดผู้ป่วยรายใหม่ลง ร้อยละ 90 ภายในปี พ.ศ. 2578
ทั้งนี้ วัณโรคเป็นโรคติดต่อทางเดินหายใจ ที่แพร่เชื้อจากผู้ป่วยจากการไอ จาม พูดคุย คนที่ได้รับเชื้อจะมีโอกาสป่วยเป็นวัณโรค เมื่อป่วยก็จะส่งผลกระทบต่อผู้ป่วย และครอบครัว แต่เป็นโรคที่ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด เพราะสามารถรักษาหายได้ โดยกินยาอย่างต่อเนื่องตามแพทย์สั่ง ประมาณ 6 เดือน โดยต้องรีบตรวจหา หรือวินิจฉัยให้เร็ว เมื่อมีอาการผิดปกติ หรือเมื่อเรารู้ว่าเป็นผู้สัมผัสร่วมบ้าน ผู้สัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วยวัณโรค ให้รีบตรวจหาวัณโรคให้เร็วที่สุด ณ โรงพยาบาล หรือสถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้าน เพื่อเข้าสู่กระบวนการการรักษาตามมาตรฐาน วัณโรครักษาหายได้ ลดการแพร่กระจายเชื้อไปสู่คนอื่น และมีทัศนคติที่ดี ไม่แบ่งแยก ไม่ลดคุณค่า ไม่เลือกปฏิบัติต่อผู้ป่วยวัณโรค
Key message “รู้เร็ว รักษาหาย ไม่แพร่กระจาย ไม่ตีตรา” สำหรับการรณรงค์ให้ประชาชนทั่วประเทศ ให้พึงตะหนักถึงวัณโรคอยู่ตลอดเวลา ตรวจหาวัณโรคทันทีเมื่อรู้ว่าเป็นผู้สัมผัสหรือหรือเป็นกลุ่มเสี่ยง หรือเมื่อมีอาการ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อเข้าสู่กระบวนการรักษาไม่ให้เกิดความล่าช้า (Delay Treatment) ดูแลกินยารักษาตนเองอย่างเคร่งครัดเพราะวัณโรครักษาหายได้ ลดการแพร่กระจายเชื้อไปสู่คนอื่น และมีทัศนคติที่ดี ไม่แบ่งแยก ไม่ลดคุณค่า ไม่เลือกปฏิบัติต่อผู้ป่วยวัณโรค
