| ผู้เขียน | วีรพงษ์ รามางกูร |
|---|
ได้ข่าวว่าจะมีการออกพระราชบัญญัติควบคุมสุนัขจรจัด
สุนัขจรจัดดูจะเป็นปัญหาสำคัญในเมืองใหญ่เช่นกรุงเทพมหานคร หรือเมืองเชียงใหม่ เมืองพัทยา เป็นต้น สุนัขเป็นสัตว์ที่แปลก
กว่าสัตว์อย่างอื่น เพราะสุนัขเป็นสัตว์เลี้ยงสำหรับคนรักสัตว์และคนที่ไม่ได้รักสัตว์ เป็นสัตว์ที่ใช้เป็นอาหารสำหรับคนบางกลุ่มบางพวก
สุนัขเป็นอาหารอันโอชะของประชาชนหลายประเทศ เช่น เวียดนาม จีน เกาหลี และฟิลิปปินส์ ถ้าเราไปเวียดนาม จีน เกาหลี หรือฟิลิปปินส์ เนื้อสุนัขเป็นเนื้อสัตว์ที่ราคาสูง คนไทยที่รังเกียจหลายคนกลัวว่าสั่งก๋วยเตี๋ยวลูกชิ้นเนื้อวัวหรือลูกชิ้นเนื้อหมูทางร้านจะเอาเนื้อสุนัขหรือลูกชิ้นเนื้อสุนัขมาให้ คนขายหัวเราะ แล้วบอกว่าไม่ต้องกลัวว่าสั่งหมูแล้วจะได้หมา เพราะเนื้อหมาราคาแพงกว่าเนื้อวัวและเนื้อหมูมาก
ที่จีน ที่เวียดนาม ถ้าไปเดินตลาดจะไม่เห็นหมู จะเห็นแต่หมาหันหรือสุนัขหันเสียบไม้หนังกรอบห้อยไว้ในตู้หน้าร้าน
ที่อำเภอท่าแร่ จังหวัดสกลนคร ของเราซึ่งมีคนไทยเชื้อสายญวน หรือที่จังหวัดอื่นๆ 5 จังหวัด ที่เราอนุญาตให้ชาวญวนหรือเวียดนามที่สู้รบกับจักรวรรดิฝรั่งเศส เพื่อกอบกู้เอกราช ภายใต้การนำของประธานโฮจิมินห์ อพยพหนีสงครามมาอยู่ใน 5 จังหวัด คือ หนองคาย อุดรฯ นครพนม สกลนคร และอุบลราชธานี เดิมก่อนที่จะแยกเป็นจังหวัดยโสธร และอำนาจเจริญ จังหวัดเหล่านี้การบริโภคเนื้อสุนัขเป็นของธรรมดา
นอกจากสุนัขจะถูกใช้เป็นอาหารแล้ว ชาวบ้านยังเลี้ยงไว้เฝ้าบ้าน ในสวน ในไร่นา เพราะสุนัขรับกลิ่นได้ดีกว่าสัตว์อื่น นอกจากจะมีจมูกที่รับกลิ่นได้ดีจากที่ไกลๆ แล้ว ตายังดีสามารถเห็นได้ในที่มืด ที่มีแสงน้อย สมัยก่อนเด็กๆ ถูกผู้ใหญ่หลอกให้เข้านอนเมื่อได้ยินเสียงหมาหอน เพราะหมามันเห็นผี ภาพยนตร์ผีทุกเรื่องต้องมีเสียงหมาหอนแม้แต่ผีฝรั่ง เช่น เคาท์ แดร็กคูลา ถึงแปลงตัวเป็นค้างคาวก็ไม่พ้นสุนัขที่จะหอน เพราะสุนัขนอกจากจะเห็นในที่มืดแล้ว ยังได้กลิ่นมาแต่ไกลด้วย
สุนัขนอกจากจะใช้เฝ้าบ้านแล้ว สุนัขยังเป็นนักสู้ที่ซื่อสัตย์ต่อเจ้าของเพราะมีเขี้ยวเล็บที่แข็งแรงแหลมคม คำว่าสุนัข ถ้าแปลตรงตัวจากภาษาสันสกฤต ก็แปลว่าผู้มีเล็บที่งดงามแหลมคม เป็นคำยกย่อง แต่เมื่อทำหน้าที่เฝ้าบ้านเรากลับใช้ภาษาไทยเรียกว่าหมาเฝ้าบ้าน เวลาจะใช้สุนัขทำงานให้เรากลับเรียกอย่างดูถูกว่าเป็นสุนัขรับใช้
และใช้เรียกคนที่ซื่อสัตย์ จงรักภักดีกับเจ้านายของตนอย่างดูถูกว่าเป็นสุนัขรับใช้
เคยเห็นคน “รักหมา” ที่เคยใกล้ชิด 2 คน คนหนึ่งคือ แม่ อีกคนหนึ่งคือ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ซึ่งเคยเป็นประธานคณะกรรมการ ธนาคารกรุงเทพฯ พาณิชย์การ ทั้งแม่และคุณชายเป็นคนที่รักหมาอย่างที่สุด ห้องนอนของท่านทั้ง 2 เต็มไปด้วยขนสุนัขที่ท่านเลี้ยง แม่เลี้ยงหมาฝรั่งทั้งตัวใหญ่ตัวเล็ก ส่วนคุณชายเลี้ยงสุนัขไทยที่เก็บเอามาจากข้างถนน ชื่อไทยๆ เช่น เจ้าสามสีบ้าง เจ้าไตรรงค์บ้าง เวลาอยู่กับแม่หรือคุณชาย สุนัขของท่านจะมานั่งเฝ้าด้วยความหวงแหนไม่ยอมให้เราถูกตัวท่าน
ขณะที่คนไทยส่วนใหญ่เป็นคนรักหมา แต่ขณะเดียวกันก็มีคนส่งออกหมาไปขายที่จีนและเวียดนาม ผ่านทางลาวและที่อยู่ในเมืองลาวด้วย โดยซื้อจากชาวบ้านในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตัวละประมาณ 80 บาท หรือไม่ก็เอาถัง กะละมัง หรือภาชนะอื่นๆ ที่ทำด้วยพลาสติกเอาไปแลก แล้วก็จับเอาเอง เอาไปพักไว้ในที่เลี้ยงก่อนนำใส่กรงส่งไปขายที่ลาวและที่เวียดนาม และอาจจะที่เขมรด้วย เพราะที่เขมรก็มีชาวเขมรเชื้อสายเวียดนามเป็นจำนวนมากด้วย
นอกจากสุนัขจะถูกเลี้ยงเป็นเพื่อน เป็นผู้เฝ้าบ้าน รวมทั้งเป็นอาหาร แล้วสุนัขยังถูกเลี้ยงในฐานะสัตว์เลี้ยงหรือ pet ที่มีการผสมและไม่ผสม พันธุ์ผสมก็มีการประกวดความสวยงามและสุนัขพันธุ์แท้ สุนัขไทยพันธุ์หลังอานก็ได้ขึ้นทำเนียบสุนัขพันธุ์แท้ราคาแพง เช่นเดียวกับแมวไทยสีสวาดด้วย เคยเห็นเป็นข่าวทางโทรทัศน์ถึงการประกวดสุนัขหลายครั้งแต่ไม่เคยไปดูจริงๆ
ที่ประเทศหนาวทางขั้วโลก ชาวเอสกิโม และชาวพื้นเมืองใช้สุนัขลากเลื่อนไปบนน้ำแข็งและหิมะ นอกจากใช้สุนัขล่าสัตว์
สุนัขจรจัดในประเทศหนาวอาจจะไม่มีหรือมีก็อยู่ได้ยาก เพราะในฤดูหนาวอาจจะอยู่ได้ลำบากแต่ประเทศร้อนอย่างประเทศไทย สุนัขอาจจะอยู่ได้โดยไม่ต้องมีเจ้าของ และมีอาหารให้กินอยู่ทั่วไป ในฤดูติดสัดคือเดือน 12 หรือราวๆ เดือนพฤศจิกายน โหรจะไม่ให้ฤกษ์แต่งงานเพราะเป็นฤดูติดสัดของสุนัขจรจัด ที่เรามักจะเห็นกันอยู่โดยทั่วไป เคยได้ยินคนที่คัดค้านการบรรจุเพศศึกษาไว้ในแบบเรียนชั้นประถมศึกษา พูดว่าเมืองไทยไม่จำเป็นต้องสอนเพศศึกษาเพราะเด็กๆ จะเห็นสุนัขติดสัดอยู่ทั่วไป เห็นแม่สุนัขออกลูก เลี้ยงลูกปีๆ หนึ่งออกลูกหลายครอก ครอกละหลายตัว มีสีต่างๆ หลากหลาย เพราะมีหลายพ่อพันธุ์
พ่อพันธุ์ที่เป็นพันธุ์ผสมที่นิยม หรือพันธุ์แท้ยอดนิยมราคาค่างวดที่นำไปผสมพันธุ์ก็มีราคาสูงจนสามารถทำเป็นอาชีพได้
เมื่อพูดถึงการกำจัดสุนัขจรจัด จึงเป็นปัญหาที่สลับซับซ้อนจะมองเพียงผิวเผินไม่ได้ ผู้ว่าการกรุงเทพฯหลายท่านเคยพยายามแก้ปัญหาที่ว่า เช่น ผู้ว่า พล.ต.จำลอง ศรีเมือง เอาไปไว้ที่ศูนย์รับสุนัขจรจัดที่ทุ่งสีกัน ขอรับเงินบริจาคจากคนรักหมา แต่โครงการก็เงียบหายไป เมื่อผู้ว่าจำลองพ้นจากตำแหน่งผู้ว่าการกรุงเทพฯ ตามวาระ
การจะออกกฎหมายแบบฝรั่งให้ผู้เลี้ยงสุนัขบ้าง เลี้ยงหมาบ้าง ต้องไปจดทะเบียนโดยมีค่าธรรมเนียม การจดทะเบียนจึงไม่น่าจะเป็นกฎหมายบังคับได้ เพราะไม่ว่าสุนัขหรือหมามีอายุไม่ยาวนัก เวลาตายเวลาออกลูกก็ต้องไปแจ้งแบบเดียวกับคน ซึ่งยังบังคับได้ไม่ทั่วถึงเลยสำหรับพื้นที่ห่างไกล นับประสาอะไรกับสุนัขหรือหมา
กฎหมายที่ยังใช้บังคับอยู่คือ พระราชบัญญัติสัตว์พาหนะที่มีวัตถุประสงค์ให้ชาวบ้านที่มีช้าง ม้า โค กระบือ ล่อ ลา ต้องไปจดทะเบียนสัตว์พาหนะ เมื่อเวลามีศึกสงคราม จะได้เกณฑ์มาช่วยราชการสงครามได้ แม้กฎหมายจะยังคงมีอยู่ แต่ก็คงบังคับไม่ได้ ช้างกับม้า เจ้าของอาจจะนำไปจดทะเบียนอยู่ แต่โค กระบือ ล่อ ลา คงไม่มีใครนำไปจดทะเบียนเพราะโค กระบือ นำเข้ามาจากประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อนำมาเป็นอาหาร ส่วนล่อ กับลา คงไม่มีใครผสมพันธุ์เอามาเป็นสัตว์พาหนะอีกแล้ว แม้จะยังมีคนใช้เส้นทางลำเลียงในป่าอยู่ก็ตาม แต่เมืองจีน อินเดีย บังกลาเทศ ยังใช้กันอยู่
พวกสุนัขหรือหมาจรจัดจะมีให้เห็นอยู่ทั่วไปแล้ว บ้านเรายังมีแมวจรจัดจำนวนมากอีกด้วย ที่เมืองจีนเมืองญวนจะไม่ค่อยเห็น เพราะแมวเป็นอาหารอันโอชะนอกเหนือจากสุนัข
เคยเห็นตลาดโต้รุ่งที่นครกวางโจวมีทั้งสุนัขมีทั้งแมวใส่กรงไว้บริการลูกค้าให้ชี้เอาได้ ซึ่งเป็นที่ขัดหูขัดตาคนรักแมวเป็นอันมาก ปัญหาก็คือคนรักแมวต้องการเลี้ยงแมวเพียงบางตัวเช่นเดียวกับหมา แต่ทั้งแมวและหมาเจ้าของไม่สามารถควบคุมพฤติกรรมแพร่พันธุ์ได้ ส่วนที่เกินบางที่ก็เอาไปปล่อยวัดเพราะที่วัดมีอาหารบิณฑบาต
มีคนแนะนำว่าสัตว์จรจัดนั่นแก้ไขได้โดยการแนะนำให้คนรับประทานได้อย่างเปิดเผย ตั๊กแตนปาทังก้า หอยเชอรี่ อีกา หนูในนา เป็นปัญหาใหญ่ในหลายประเทศ กระทรวงปกครองของเราแก้ปัญหาโดยการแนะนำให้คนกินหนู กินตั๊กแตน กินหอยเชอรี่ รวมทั้งกินนก กินกาในที่สุด หนูนา ตั๊กแตน อีกา รวมทั้งงูเห่าและงูชนิดอื่นๆ หายหมดจนเกิดปัญหาอีกด้าน คือธรรมชาติขาดความสมดุล สร้างปัญหาอีกด้าน
ปัญหาสุนัขจรจัดจึงเป็นปัญหาที่สลับซับซ้อนทั้งๆ ที่สุนัขจรจัดเป็นพาหะของโรคร้าย คือ โรคพิษสุนัข ซึ่งถ้าใครได้รับเชื้อเข้าไปแล้ว ไม่มียารักษาให้หายได้ มีเพียงใครถูกสุนัขกัดต้องคอยเฝ้าดู ถ้าสุนัขตายต้องตัดหัวไปตรวจและผู้ถูกกัดต้องไปฉีดวัคซีนป้องกัน
คนรักหมาก็ควรรักแต่พอสมควร คนเกลียดหมาก็เกลียดแต่พอดี เราก็อยู่กันไปอย่างนี้ เพราะหมาจรจัดนั้นกำจัดให้หมดไม่ได้
ปัญหาหมาหรือปัญหาสุนัขเป็นปัญหาที่จะแก้ด้วยกฎหมายไม่ได้
