| ผู้เขียน | ผดุง จิตเจือจุน |
|---|
วิกฤตโควิด-19 ช่วยกระตุ้นให้เกิดการปลูกผักสวนครัว : โดย ผดุง จิตเจือจุน
ไวรัสโคโรนา หรือโควิด-19 ได้ระบาดหนักเป็นเหตุให้ประชากรทั้งโลกเสียชีวิตดั่งใบไม้ร่วง และส่งผลกระทบต่อธุรกิจ เกษตรกรรม และอุตสาหกรรมทั่วโลก ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทย ที่รัฐบาลไทยได้ประกาศ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน เพื่อหยุดยั้งการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เป็นผลทำให้ประชาชนหลายคนหยุดอยู่กับบ้าน เพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อ
ในช่วงวิกฤตโควิด-19 นี้ กรมพัฒนาชุมชนจึงได้เริ่มมีโครงการปลูกผักสวนครัว รณรงค์ชวนประชาชนคนไทย ที่หยุดอยู่กับบ้าน ปลูกผักสวนครัวไว้รับประทาน และเพื่อเป็นการคลายเครียดที่ต้องอยู่บ้านนานๆ อีกทั้งเป็นการช่วยบรรเทาความเดือดร้อนในการขาดแคลนอาหาร นับเป็นโครงการที่ดีมาก ซึ่งความจริงน่าจะมีการรณรงค์ส่งเสริมประชาชนทุกครัวเรือนทั้งประเทศปลูกผักสวนครัวมาก่อนหน้านี้ เมื่อมาเจอภาวะวิกฤตจากโควิด-19 ประชาชนก็จะสามารถตั้งรับได้ทัน มีผักเป็นอาหารพอประทังชีวิตให้พออยู่รอดในภาวะกับข้าวกับปลา และพืชผักขัดสนนี้
เมื่อหลายปีก่อน วุฒิอาสาธนาคารสมองจังหวัดสมุทรปราการ ได้เคยเสนอโครงการปลูกผักสวนครัวต่อผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรปราการ ในเหตุผลหลายประการ
1.เห็นว่า พืชผักเป็นอาหารในชีวิตประจำวัน แต่ผักสดที่ซื้อมาจากตลาดล้วนมีสารพิษตกค้างจากยากำจัดแมลง และสารพิษจากทางปุ๋ยเคมี ซึ่งไม่ปลอดภัยแก่ผู้บริโภค หลายคนอุตส่าห์เลือกผักที่ใบมีรูลักษณะเหมือนแมลงกิน ว่าเป็นผักปลอดสารพิษ แต่หารู้ไม่ว่าพ่อค้าผักหรือชาวสวนหัวใส คั่วทรายในกระทะร้อนๆ แล้วสาดลงไปบนใบผักเพื่อให้เกิดเป็นรูให้ดูเสมือนหนึ่งว่า ผักมีรูเกิดจากแมลงกัดกิน แม้แต่ในห้างซุปเปอร์มาร์เก็ต ที่ชั้นช่องวางผักสดจะมีป้ายบอกว่า เป็น “ผักปลอดสารพิษ” จะวางใจได้ขนาดไหนว่าเป็นผักปลอดสารพิษจริง
2.เห็นว่า ผักในบางฤดู มีราคาแพงยิ่งถ้าตรงในช่วงประเพณี “กินเจ ถือศีลกินผัก” ผักยิ่งมีราคาแพงเอามากๆ การปลูกสวนครัวจะช่วยบรรเทาปัญหานี้ได้บ้าง
3.การปลูกพืชผักสวนครัว เป็นการส่งเสริมนิสัยให้ประชาชน รู้จักประหยัด พอกินพอใช้ อยู่กันอย่างพอเพียง ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเพื่อเป็นการส่งเสริมประชาชนปลูกผักจนติดเป็นนิสัย ให้เป็นเสมือนว่าชีวิตนี้จะขาดจากสวนครัวไม่ได้
4.ส่งเสริมประชาชนทุกวัยใช้เวลาว่างกับการทำสวนครัว ลดรายจ่ายในการซื้อผัก และได้ผักปลอดสารพิษรับประทาน ช่วยให้มีความสุขใจคลายเครียด ได้ออกกำลังกาย สุขภาพแข็งแรง เป็นการช่วยลดงบประมาณค่ายา ค่ารักษาพยาบาลให้แก่รัฐบาลได้ทางหนึ่ง
แต่ในการรณรงค์ชักชวนให้ประชาชนในทุกหมู่บ้านปลูกพืชผักสวนครัว เบื้องต้นจะต้องมีการแจกอุปกรณ์การปลูกและพันธุ์เมล็ดผักฟรีแก่ประชาชนก่อน เพื่อสร้างแรงจูงใจ เบื้องต้น โดยให้ทางจังหวัดและองค์การบริหารจังหวัดร่วมกันจัดสรรงบประมาณในการซื้อกระถางพลาสติก ถุงพลาสติก เป็นภาชนะในการปลูกผัก แจกเมล็ดพันธุ์ผัก แก่ประชาชนทุกครัวเรือน โดยให้กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน เป็นผู้ประสานงานกระตุ้นทุกบ้านให้มีการทำสวนครัวปลูกผักกัน
โครงการปลูกผักสวนครัว ที่วุฒิอาสาธนาคารสมองได้เสนอต่อผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรปราการเมื่อหลายปีที่แล้วนั้น ไม่ได้รับการสนอง อาจเป็นเพราะทางจังหวัดอาจเล็งเห็นว่าประชาชนไม่เดือดร้อนในการดำรงชีพ และในช่วงนั้นไม่มีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นเลยไม่ได้ให้ความสำคัญในโครงการปลูกผักสวนครัว
แต่เมื่อเกิดวิกฤตโควิด-19 กรมพัฒนาชุมชนได้เล็งเห็นความสำคัญในการปลูกผักสวนครัวขึ้นมารณรงค์เชิญชวนประชาชนปลูกผักสวนครัวในกิจกรรม “90 วัน ปลูกพืชผักสวนครัวเพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหาร” เพื่อให้ทุกครัวเรือนมีผักรับประทานในช่วงภาวะวิกฤตดังกล่าว ซึ่งก็ได้เห็นข่าวผู้ว่าราชการจังหวัดหลายจังหวัดได้นำโครงการดังกล่าวไปดำเนินการ โดยได้มีการเชิญชวนประชาชนปลูกผักสวนครัวกันแล้วหลายจังหวัด
ซึ่งผู้เขียนได้แต่หวังว่าหลังสิ้นสุดโครงการ 90 วันไปแล้ว สวนครัวที่กรมพัฒนาชุมชนชักชวนประชาชนทุกหมู่บ้าน ทั่วประเทศ ทำสวนครัวนั้น จะยังคงทำต่อเนื่องกันไปทุกปี ไม่ควรทำแต่เฉพาะในช่วงที่เจอปัญหาวิกฤตโควิดเท่านั้น พอผ่านพ้นวิกฤตไปแล้ว ก็เป็นอันเลิกร้างกันไป ไม่อยากให้เป็นเช่นนั้น
อยากให้ทุกจังหวัดถือโครงการปลูกผักสวนครัวเป็นการสร้างความมั่นคงทางอาหารแก่ประชาชนทุกครัวเรือนในจังหวัด เป็นการปลูกฝังคนไทยได้ดำเนินวิถีชีวิตใหม่ (New Normal) ในการปลูกผักสวนครัวรั้วกินได้ ไว้รับประทาน มีเหลือก็นำไปส่งขายตลาดหรือก็แจกเพื่อนบ้าน
บ้านใดที่ไม่มีบริเวณพื้นที่ปลูกผัก เช่น อยู่ในคอนโดมิเนียม ทาวน์เฮาส์ หมู่บ้านจัดสรร ฯลฯ ก็ปลูกพืชผักสวนครัวได้ในกระถางพลาสติก หรือถุงพลาสติก เป็นภาชนะในการปลูกผัก โดยกรมพัฒนาชุมชนเป็นผู้จัดหาพันธุ์เมล็ดผัก แจกฟรีแก่ประชาชนทุกหมู่บ้าน โดยเฉพาะบ้านคนที่ไม่มีพื้นที่ปลูกผักสวนครัว ก็ให้แจกกระถางพลาสติก ถุงพลาสติกสำหรับเป็นภาชนะปลูกผักทุกปี เป็นการส่งเสริมให้ประชาชนดำรงชีวิตบนฐานวิถีชีวิตใหม่ ความพอมี พอกิน พอใช้ ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ผดุง จิตเจือจุน
วุฒิอาสาธนาคารสมองสมุทรปราการ
