| ผู้เขียน | เสฐียรพงษ์ วรรณปก |
|---|
รื่นร่ม รมเยศ : ไม่คบคนพาล คบบัณฑิต (2)
ได้พูดแล้วว่า คนพาลกับคนโง่คือคนประเภทเดียวกันตามหลักศาสนา ไม่ว่าใครจะมีปริญญาห้อยท้ายยาวแค่ไหน ถ้ายังทำ คิด พูดด้วยอำนาจโลภะ โทสะ โมหะ อยู่ เรียกว่าคนพาลหรือคนโง่ทั้งนั้น
ถ้ากิเลสหนาๆ ก็เรียก “อันธพาล” (โง่อย่างมืดบอด) เลยทีเดียว คนที่แสร้งทำตัวว่าเป็นคนดี ตำหนิคนอื่นว่าชั่ว ไม่ดีเท่ากับตนก็ดี คนที่แกล้งอยู่อย่างจนๆ แต่มีเงินทองมหาศาลก็ดี เข้าข่ายนี้ทั้งนั้นแหละครับ ท่านสารวัตร อย่าทำมาหาเป็น อวดเก่งอวดดี คนฉลาดเขารู้ทันน่า
ท่านผู้แต่งตำรา มังคลัตถทีปนี ยกพระเทวทัตขึ้นเป็นตัวอย่างของคนพาล ที่ชักพาให้เจ้าชายอชาตศัตรูทำอนันตริยกรรมตัดมรรคผลนิพพานของตนเอง ความจริงไม่มีแต่พระเทวทัต ครูของอหิงสกะที่หลอกอหิงสกะไปฆ่าคน เอานิ้วมือจนกลายเป็นมหาโจรลือชื่อก็เข้าข่ายนี้ นั่นเรื่องอดีต ในปัจจุบันนี้เล่า มองไปรอบๆ ตัวคงหา “คนพาลตัวอย่าง” ได้ไม่ยากนัก
พระพุทธเจ้าท่านว่า วิธีดูคนพาลนอกจากดูที่ความคิด คำพูด และการกระทำแล้ว ยังดูด้วยว่า การกระทำหรือความประพฤตินั้นเป็นไปเพื่อประโยชน์ในปัจจุบัน หรือประโยชน์ในภายหน้าหรือไม่ ทำอะไรลงไปแล้วทั้งตนและสังคมในขณะที่เป็นอยู่นี้เดือดร้อนไหม สังคมในภายหน้าเดือดร้อนไหม คำว่า “ภายหน้า” รวมไปถึงชาติหน้าภพหน้าด้วย
ผู้ปกครองประเทศที่คอร์รัปชั่นฉิบหายวายวอดนั้น สร้างความทุกข์ยากลำบากแก่คนในชาติเป็นมรดกบาปสืบทอดไปหลายชั่วยุคสมัยก็เข้าข่ายนี้ด้วย นักสอนศาสนาที่แสดงวิปริตผิดเพี้ยนพระธรรมวินัย ก่อให้เกิดมิจฉาทิฐิทั่วบ้านทั่วเมืองก็ไม่พ้นข่ายนี้
ยังมีวิธีดูคนพาลอีกวิธีหนึ่งเพิ่มเติมจากข้างต้น ดูอย่างไรลองอ่านนิทานนี้ดู
อกิตติดาบส อดีตลูกชายมหาเศรษฐีเมืองพาราณสี บำเพ็ญพรตอยู่ในป่า ไม่ยอมกินอะไรนอกจากใบหมากเม่าที่ร่วงหล่นลงมา แกเอาไปต้มกินทั้งน้ำทั้งใบ ยังชีพอยู่ด้วยอาหารชนิดนี้เรื่อยมา วันหนึ่งขณะแกต้มใบหมากเม่าสุกแล้ว ยกวางบนพื้นรอให้เย็น มีพราหมณ์แก่คนหนึ่งเดินโซเซมาขอกินบ้าง แกก็ให้ไปจนหมด ตัวเองไม่กินอะไรเลย
วันที่สาม พราหมณ์แสดงตัวว่าเป็นพระอินทร์ตัวเขียวๆ ปลอมตัวมาเพื่อพิสูจน์ความอดทนของดาบสหนุ่ม แล้วถามว่าอยากได้พรอะไรไหม ให้ขอมาสักอย่างหนึ่งจะประทานให้ ดาบสหนุ่มแทนที่จะขอโรลส์รอยซ์มาขี่อวดคนสักคัน แกกลับขอพรแปลกๆ คือขออย่าได้เห็นคนพาล อย่าได้ยินคนพาล อย่าได้อยู่ร่วมกับคนพาล อย่าได้สนทนาปราศรัยกับคนพาล อย่าได้ชอบใจคนพาล
“คนพาลเขาทำอะไรให้เจ็บช้ำน้ำใจหรือจึงไม่อยากพบ ไม่อยากเห็น” พระอินทร์ถาม
ดาบสหนุ่มตอบว่า “คนพาลมีปัญญาทราม แนะนำในสิ่งที่ไม่ควรแนะนำ ชักชวนทำสิ่งที่ไม่ได้เรื่อง
เห็นว่าการชักชวนทำความชั่วเป็นเรื่องดีคนพาลเวลาเขาพูดดีๆ ก็โกรธ
คนพาลไม่มีวินัย เพราะฉะนั้น ไม่พบคนพาลเสียเลยดีกว่า”
โบราณท่านว่า จงหลีกสัตว์ที่มีเขาห่าง 50 ศอก หลีกม้า 100 ศอก หลีกช้างงา 1,000 ศอก แต่หลีกทรชนคนถ่อยให้หนีไกลถิ่นเลย แต่ระวังอย่างเดียว
อย่ากลายเป็นคนพาลเสียเอง หนีเท่าไรๆไม่มีทางพ้น
