ภาพเก่าเล่าตำนาน : ทหารช่างไทย…ไปทำอะไร…ในอัฟกานิสถาน โดย พลเอก นิพัทธ์ ทองเล็ก

ขอย้อนอดีต… บอกกล่าว…กองร้อยทหารช่างไทย ที่ได้รับคำสั่งไป ปรับปรุง ซ่อมสร้าง สนามบินบาแกรม (Bagram) ในสมรภูมิรบอัฟกานิสถาน ในช่วง 15 มีนาคม-1 ตุลาคม พ.ศ.2546 ที่ไม่ค่อยมีใครทราบมาก่อน..

2 กรกฎาคม 2564 ผู้เขียนเห็นข่าวใหญ่จาก CNN และสื่อหลักระดับโลกของสหรัฐเสนอข่าว.. “…สหรัฐถอนกำลังทหารออกจากที่ตั้งสนามบินบาแกรม (Bagram) อัฟกานิสถาน…”

…ฐานทัพมหึมาที่เป็น “กล่องดวงใจ” สหรัฐไปทำภารกิจในอัฟกานิสถานราว 20 ปี

กาลเวลาผ่านมาแล้วราว 18 ปี …ผู้เขียนขอถ่ายทอดความทรงจำ “ภารกิจสำคัญ” ที่ได้รับมอบให้เป็นผู้ประสานงานหลักและได้รับคำสั่งให้เดินทางเข้าไปถึง สนามบินบาแกรมเป็นคนแรก…

Advertisement

ปี พ.ศ.2545 ผู้เขียนได้รับโปรดเกล้า ฯ ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักนโยบายและแผน กรมยุทธการทหาร

ในช่วงเวลานั้น คือ ช่วงหลังเหตุการณ์ 9/11 ที่สหรัฐกำลังเกิดวิกฤต โดนลูบคม โดนถล่มถึงในบ้าน ผู้ก่อการร้ายนำเครื่องบินโดยสารชนตึกในนิวยอร์ก…โลกต้องตะลึง

สหรัฐทุ่มแสวงหาพันธมิตรเพื่อเข้าไปร่วมภารกิจสงครามต่อต้านก่อการร้าย

กองบัญชาการอินโด-แปซิฟิก (ผบ.กองกำลังเป็นทหารเรือ ยศ พลเรือเอก) เชิญประเทศพันธมิตรของสหรัฐเข้าร่วมประชุมที่มลรัฐฮาวาย มีวาระการประชุมสำคัญที่ไม่ขอเปิดเผย…

หลังการประชุมในกองบัญชาการฯ ผู้เขียนได้มีโอกาสคุยนอกรอบกับ พลตรีนายทหารนาวิกโยธิน (J-5) ของกองบัญชาการสหรัฐภาคพื้นแปซิฟิก ที่ถือว่าเป็นตำแหน่ง ระดับเดียวกัน ท่านเคยเป็นนักบิน ฮ. ของประธานาธิบดีสหรัฐ มาก่อน…

ก่อนคุยกัน…เราทราบประวัติของกันและกันมาแล้ว

เราคุยกันเรื่อง กำลังของทหารสหรัฐในอัฟกานิสถานที่จัดเป็นกองกำลังผสม (Coalition Forces) มีหลายชาติกำลังทยอยส่งกำลังทหารไปช่วยสหรัฐทำสงครามตามคำร้องขอ (กึ่งการขู่)

“…เราฝึกคอบร้าโกลด์ ไทย-สหรัฐ ร่วมกันมานานกว่า 20 ปี…เราน่าจะทำได้มากกว่าการฝึก… มีอะไรที่ รัฐบาลไทย กองทัพไทย จะช่วยสนับสนุนสหรัฐ โดยเฉพาะการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม เช่น หน่วยแพทย์ทหาร การก่อสร้างโดยทหารช่างไทย หรืออื่นๆ …เราปรึกษาหารือกันนะครับ ผมไม่มีอำนาจตัดสินใจ ถ้าท่านมีข้อเสนออะไร… ผมจะต้องไปเรียนกับผู้บังคับบัญชาที่กรุงเทพฯ…”

“ไทย-สหรัฐ เป็นพันธมิตรร่วมรบกันมาแนบแน่น ผมจะพูดคุยกับฝ่ายเรา เพราะการบัญชาการรบในอัฟกานิสถาน ในตะวันออกกลางอยู่ในความรับผิดชอบของ “กองบัญชาการภาคกลาง” (US Central Command)…” นายพลของสหรัฐกล่าวตอบ

(ในอดีต รัฐบาลไทยเคยส่งกำลังในรูปแบบ มนุษยธรรม ไป ติมอร์ตะวันออก …เคยไปสร้างถนนในกัมพูชา ฯลฯ…)

เมื่อผู้เขียนเดินทางกลับมาถึงกรุงเทพฯ ก็ได้นำเรียนผู้บังคับบัญชาโดยตรง โดยเฉพาะเรื่องของอัฟกานิสถาน ที่ระดับบนของไทยก็กำลังพิจารณา “รูปแบบที่เหมาะสม” เช่นกัน

ประเด็นที่หารือกัน ระหว่างผู้เขียนกับผู้อำนวยการฝ่ายแผนของสหรัฐ …มีนายทหารจากจัสแม็กไทย เป็นผู้รับทราบ ติดตาม ประสานงาน ถึงแม้จะเป็นการหารืออย่างไม่เป็นทางการ

ทราบว่าต่อมา…สหรัฐนำการหารือนี้ไปประชุม และยืนยันด้วยวาจาว่าจะมีเอกสารส่งมาตามระบบราชการ

อีกราว 1 สัปดาห์ สหรัฐมีหนังสือ…ขอรับการสนับสนุนกำลังจากกองทัพไทยไปทำงานซ่อมแซมสนามบินบาแกรม ในอัฟกานิสถาน

ประเด็นนี้ถูกนำเข้าสู่ระบบงานเป็นทางการ

กองทัพไทยเชิญประชุมเพื่อพิจารณาแล้วรายงานไปถึงรัฐบาล เพราะมีค่าใช้จ่ายบางส่วนที่รัฐบาลไทยต้องสนับสนุนการทำภารกิจนี้…

มีคำสั่งด่วนให้ พลตรี นิพัทธ์ ทองเล็ก และคณะรวม 4 นาย เดินทางไปประสานงานกับหน่วยทหารสหรัฐในอัฟกานิสถาน

29 กันยายน 2545-4 ตุลาคม 2545 คือ ห้วงการเดินทาง

ฝ่ายสหรัฐจัดการเดินทางให้เบ็ดเสร็จ… มีนายทหารอเมริกัน 2 นาย จาก JUSMAGTHAI เดินทางไปด้วย คือ พันโท ซีโบห์ (LTC Carl Seabaugh) และพันตรี ร็อคกี คาร์เตอร์ (Maj Carter)

คณะบินไปลงที่ประเทศโอมาน เข้าที่พัก ไม่ติดต่อใคร เก็บตัวเงียบ รีบอ่านแฟ้มการทำงาน และสถานการณ์ในอัฟกานิสถาน

ช่วงเย็น…เปลี่ยนเป็นชุดฝึก มีเป้ใบเดียว ไปขึ้นเครื่องบิน C-130 ของสหรัฐที่ติดเครื่องรออยู่ที่สนามบิน ในเครื่องบินมีแสงไฟแดงสลัวๆ มองอะไรเกือบไม่เห็น ..ก้าวไปนั่งบริเวณตอนหน้าเครื่อง เป็นเครื่องเปล่า…มีคนเดินไปสะดุดของที่พื้นเครื่องบิน เสียงล้มดังโครม …

นกเหล็ก…ไต่ระดับขึ้นสู่ท้องฟ้า..พอมองเห็นลูกเรือเดินไปมาจัดวาง “โซ่เหล็ก” ร้อยไปตามห่วงวงกลมที่พื้น นี่มันอะไรกันวะ?

ราว 3 ชั่วโมงเศษ เครื่อง C-130 ปักหัวลงแบบไม่บอกไม่กล่าว ไฟในเครื่องปิดมืด เสียงโซ่ไหลไปตามแรงโน้มถ่วงดังสนั่น พอเดาได้ว่าเครื่องกำลังลงสนามบินบาแกรม …เครื่องแตะพื้นแบบไม่เกรงใจใคร

แรงสะเทือนของล้อเครื่อง มาจากรันเวย์ที่ชำรุด คือ โจทย์ที่บอกว่า นี่คือ ภารกิจทหารช่างไทยที่จะต้องมาซ่อม

(สนามบินบาแกรมยาว 3 พันเมตร กว้าง 54 เมตร พร้อม 1 รันเวย์ 1 แท็กซี่เวย์ สร้างโดยเงินของสหรัฐเมื่อราวปี พ.ศ.2500

ช่วง พ.ศ.2523 กองทัพหมีขาวโซเวียตส่งทหารเข้ารุกรานอัฟกานิสถาน เข้ามาใช้งาน ตั้งหน่วยทหาร และถอนตัวออกไป

สหรัฐส่งกำลังเข้ามาทำสงครามช่วงยุทธการ Operation Enduring Freedom ยึดสนามบินกลับมาใช้งาน พื้นที่รอบๆ และบางส่วนยังคงมีทุ่นระเบิดตกค้าง)

แรมพ์ท้ายเครื่องบินเปิดออก… ลูกเรือใส่แว่นมองในเวลากลางคืน (Night Vision Goggle) มาจูงมือผู้โดยสาร 6 นายเดินลงจากเครื่องพร้อมเป้ ..มืดสนิท

ภูมิประเทศของสนามบินบาแกรม เป็นจุดอ่อนในยามสงคราม คือ ถูกโอบไว้ด้วยเทือกเขาฮินดูกูส เป็นภูมิประเทศสูงข่ม-รายล้อม ห่อหุ้ม มีกองกำลังติดอาวุธของนักรบทาลิบันพร้อมจรวด จ้องจะสอยอากาศยาน …ต้องพรางไฟแม้กระทั่งรันเวย์

นายทหารไทยทั้ง 4 นาย คือ พลตรี นิพัทธ์ ทองเล็ก พันเอก นิวัตร มีนะโยธิน พันเอก สุพจน์ ธำมรงค์รัตน์ และ พันตรี สิรภพ ศุภวานิช แยกย้ายเข้าที่พักแบบเต็นท์ใหญ่ …อากาศหนาว

รุ่งเช้าวันที่ 30 กันยายน 2545 ระหว่างมื้อเช้า นายทหารอเมริกันเล่าให้ฟังว่า… เครื่องบินที่นำเรามา… อันที่จริง ..มีภารกิจจะมาบรรทุกนักโทษ/เชลยศึกทาลิบันที่ถูกจับตัว

…โซ่เหล็กขนาดใหญ่ที่อยู่ในเครื่องบิน นำมาร้อยกำไลเหล็กของนักโทษที่ข้อเท้าให้ติดกับพื้นเครื่องบิน รวมทั้งเล่าเหตุการณ์ยิงถล่มสนามบินบาแกรมเมื่อเร็วๆ นี้

คณะเดินทางฯไปพบกับ ผบ.ค่ายของสหรัฐ ตั้งโต๊ะพูดคุยตามหัวข้อที่เตรียมไว้ …กองร้อยทหารช่างของไทยจะมาทำงานซ่อมรันเวย์

พันตรี สิรภพ ศุภวานิช คือ ผู้บังคับกองร้อยที่จะต้องนำหน่วยมาทำงานที่นี่ ร่วมพูดคุยเรื่อง “การเคลื่อนย้ายเครื่องมือทางการช่าง” จากประเทศไทย เพราะมันคือเงินก้อนใหญ่ที่สหรัฐให้ขอให้เราจ่ายเอง งานนี้ คือ “มาช่วยกันลงขัน”

กองทัพต้องได้รับอนุมัติงบประมาณจากรัฐบาล สนทนาไปพร้อมจดบันทึกข้อตกลง พันตรี สิรภพ นายทหารช่างที่ได้รับมอบภารกิจ เจรจาเรื่องงานการช่าง แบบทะลุปรุโปร่ง

กิจเฉพาะ-กิจแฝง ถูกยกมาหารือแบบทหารกับทหาร

ต้องขอเรียนท่านผู้อ่านนะครับ นายทหารเหล่าช่างของกองทัพบก คือ วิศวกร เรียนวิศวกรรมศาสตร์ และทำการรบได้… เรื่องงานก่อสร้างทางดิ่ง ทางระดับ ในเมือง ในป่า ทั้งในและนอกประเทศผ่านมาอย่างช่ำชอง… แต่ไม่ค่อยเป็นข่าวดัง…

ที่ประทับใจที่สุด คือ ผบ.ค่าย ยังเป็นห่วงทหารไทย ..แจ้งเราว่า …มีบริการซักเครื่องแบบ (Laundry Service) ในราคาเท่านี้ …คณะนายทหารไทยสบตากัน อมยิ้มน้อยๆ เพราะรู้กันดีว่า …ไม่มีทางที่ทหารไทยจะยอมเสียค่าซักผ้า…

คณะของเราต้องไปดู “หน้างาน” ด้วยการเดินเท้า…ในค่ายทหารขนาดยักษ์ ..เฮ้ย นี่มันเป็นที่ตั้งหน่วยขนาดมหึมา มีทหารจากหลายประเทศมาช่วยสหรัฐ โดยเฉพาะจากกลุ่ม “นาโต้” ( NATO )

ราว 20 ประเทศส่งกำลังมาร่วมรบกับสหรัฐ กำลังทหารในบาแกรม คือ สหรัฐ โปแลนด์ สโลวาเนีย เกาหลีใต้ และอื่นๆ

ระหว่างเดินดูพื้นที่ค่ายที่เป็นทะเลทราย กึ่งทะเลฝุ่น พันตรี สิรภพ ชี้แจงว่า ไอ้เครื่องมือช่างขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ในค่าย อันนั้น คือ อะไร อันนี้ คืออะไร …ซึ่งผู้เขียนก็รีบเอ่ยปากประสานกับ ผบ.ค่าย …

ไอ้เครื่องผสมวัสดุสูงใหญ่อันนี้เป็นของหน่วยไหน…?

ผบ.ค่ายตอบว่า..”เป็นของทหารช่างอิตาลีซึ่งกำลังจะจบภารกิจ”

“ถ้างั้น… ขอเอาไว้ใช้ให้ทหารช่างไทย จะได้ไม่ต้องขนมา” …

เดินไปดูเครื่องมือ เครื่องจักร ของกองทัพประเทศอื่นๆ อีกหลายแห่ง เห็นอะไรใหญ่โตก็เอ่ยปากขอ..มีการบันทึกตลอดการตกลง ..ได้อุปกรณ์ไว้ใช้ทำงานหลายชิ้นที่ไม่ต้องขนมาจากประเทศไทย

จะลดค่าขนย้ายของไทยไปได้มหาศาล…

ไปขอดูห้องส้วมสนามของทหารแบบอเมริกัน..ไม่มีการใช้น้ำ เป็นตู้แค็ปซูล ถ่ายลงไปในถาดรองข้างล่าง มีน้ำยาละลายของเสีย ใช้กระดาษชำระเป็นหลัก… มีระบบการระบายของเสียลงใต้ดินอย่างเป็นระบบ การจัดเก็บขยะ ไปดูบริเวณที่พักของทหารไทยที่จะเดินทางมา

มีโรงภาพยนตร์แบบในสนามรบ มีอาคารสโมสร มีโรงครัวตามมาตรฐานทหารสหรัฐ มีสนามกีฬา ปั่นไฟใช้เอง โทรศัพท์ดาวเทียม

จุดสำคัญ คือ ไปดูพื้นรันเวย์สนามบินบาแกรม ที่ยาวประมาณ 3 พันเมตร สภาพทรุดโทรม …ผบ.ร้อยทหารช่างไทยสอบถาม ความต้องการของสหรัฐ ถามจนเข้าใจแจ่มแจ้ง ถ่ายภาพ…แล้วหันมาบอกผู้คณะของเราว่า .. “สบายมากครับ..”

ที่ต้องขอนำมาเล่า…คือ “โรงอาหาร” ที่เราเดินเข้าไปทานกลางวันและเย็น ที่แสนจะอุดมสมบูรณ์แบบอเมริกัน ผลไม้ อาหารจานหลัก เครื่องดื่มเย็นเจี๊ยบ นมสด ฯลฯ วางเกลื่อนไปหมด อยากกินอะไรก็ไปหยิบกินเอาตามใจชอบ …เกือบทุกอย่างส่งตรงมาจากอเมริกา

กลางคืน หนาวเย็นยะเยือก กลางวันร้อนจัด

ค่ำวันนั้น เราเดินทางออกจากสนามบินบาแกรม กลับมายังประเทศโอมาน พันเอก นิวัตร มีนะโยธิน จากกรมยุทธการทหารบกวางแผนการทำงานได้แบบสบายใจ

เมื่อกลับมาถึงกรุงเทพฯ จัดการประชุมเพื่อกำหนดรายละเอียด ใคร ทำอะไร ที่ไหน อย่างไร พร้อมทั้งงบประมาณ?

ใช้เวลาไม่นานนัก…รัฐบาล โดยมติ ครม.อนุมัติเมื่อ 8 มกราคม 2546 ให้จัดกองร้อยทหารช่างเฉพาะกิจ 975 ไทย-อัฟกานิสถาน จำนวน 130 นาย ไปปฏิบัติภารกิจ ณ สนามบินบาแกรม
1
6 กุมภาพันธ์ 2546 “ส่วนล่วงหน้า” เดินทางออกจากไทยโดยเรือ คิโมชิตะ ของกองทัพเรือญี่ปุ่น ที่สหรัฐไปขอให้เข้ามาสนับสนุนการขนส่งทางทะเล ไปขึ้นฝั่งที่เมืองโดฮาร์ ประเทศกาตาร์

เครื่องบินยักษ์ C-17 ของสหรัฐ รับช่วงบรรทุก กำลังพล ยุทโธปกรณ์ ส่วนล่วงหน้าไปลงที่อัฟกานิสถาน

15 มีนาคม 2546 กองร้อยทหารช่าง และหน่วยแพทย์ทหาร ที่นำโดย พันตรี สิรภพ ออกเดินทางโดย C-130 ของกองทัพอากาศไทยไปถึงที่หมาย… บาแกรม

6 เดือนเศษ หนาวจัด ร้อนจัด พายุทะเลทราย ไม่เป็นอุปสรรคในการทำงานของทหารช่างไทย ..ที่ขึ้นการบังคับบัญชากับ CJTF-180 ของสหรัฐ

พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ผบ.ทหารสูงสุด และคณะไปตรวจเยี่ยมถึงสนามบินบาแกรมในขณะหน่วยฯปฏิบัติภารกิจ

1 ตุลาคม 2546 จบภารกิจ การก่อสร้าง ปรับปรุงสนามบินบาแกรม พร้อมภารกิจด้านการรักษาพยาบาลแก่ประชาชนในพื้นที่ตลอดระยะเวลา 6 เดือน มีล่ามภาษาท้องถิ่น คือ ภาษาพัชตูน และภาษาตาลี ช่วยแปลในการรักษาพยาบาลประชาชน เป็นที่น่าประทับใจ เป็นเกียรติภูมิของประเทศชาติ

กำลังพลทุกนายปลอดภัย กลับถึงมาตุภูมิ

ส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง… กรุณาเข้าไปบันทึก เผยแพร่ข้อมูลให้ลูกหลานไทยได้รับทราบด้วย…

ทหารช่างกองทัพบกไทย..ไปซ่อม สร้าง สนามบินบาแกรม

ศักดิ์ศรี เกียรติประวัติอันดีงาม ความกล้าหาญ การมีส่วนร่วมในภารกิจระดับนานาชาติ …ต้องได้รับการจารึก…

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image