ปฏิรูปหลักสูตรการศึกษา…เหมือนจะจบแต่ไม่จบ (6)

ปฏิรูปหลักสูตรการศึกษา...เหมือนจะจบแต่ไม่จบ (6)

ปฏิรูปหลักสูตรการศึกษา…เหมือนจะจบแต่ไม่จบ (6)

ทั้งๆ ที่คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (กพฐ.) ชุดล่าสุดที่มี ศ.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์ อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นประธาน มีมติชัดเจน 3 ข้อ ได้แก่

1 เห็นชอบในหลักการปรับเปลี่ยนไปสู่หลักสูตรฐานสมรรถนะ 2 ยืนยันให้ ร.ร.ในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาสามารถใช้ร่างหลักสูตรที่จัดทำอยู่เป็นหลักสูตรฐานสมรรถนะได้ 3 ให้สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ทำหลักเกณฑ์ให้ ร.ร.ที่มีความพร้อมสามารถปรับเปลี่ยนได้ก่อนมาเสนอในครั้งหน้า

ฝ่ายต่อต้านยังไม่ยอมหยุด ตั้งข้อสงสัยเชิงโต้แย้ง 10 คำถามถึง กพฐ.แจกจ่ายไปทั่ว

Advertisement

คำถามที่ว่า ถ้าเป็นข้อข้องใจของคุณครูผู้บริสุทธิ์ ไม่มีวาระแฝงเร้นใดๆ แต่เพราะยังไม่มั่นใจหลักสูตรใหม่ ก็พอเข้าใจได้ น่าวิวาทะทางปัญญากันต่อไป

แต่ถ้าเป็นคำถามจากคนในกันเองก็น่าคิด ยิ่งเป็นระดับบริหาร มีบทบาท อำนาจเกี่ยวข้อง ย่อมเป็นอุปสรรคต่อการขับเคลื่อน ทำให้งานสำคัญชะงักงันได้

กล่าวโดยสรุปข้อโต้แย้งแบ่งออกเป็นสามส่วน ส่วนแรก เรื่องกระบวนการยกร่างหลักสูตร ส่วนที่สอง การนำหลักสูตรไปนำร่องทดลองใช้ ส่วนที่สาม เนื้อหาหลักสูตร

ประเด็นแรกอ้างว่าการเปลี่ยนแปลงขัด พ.ร.บ.การศึกษา 2542 มาตรา 27 เพราะ กพฐ.ไม่ได้เป็นผู้ริเริ่ม ผมยันไปแล้วว่า กพฐ.รับรู้มีส่วนร่วมมาตลอด กลุ่มคนยกร่างก็มาจากสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษาเป็นหลัก ทำต่อเนื่องเรื่อยมาถึงขณะนี้

ประเด็นสอง การนำกรอบหลักสูตรฐานสมรรถนะไปทดลองใช้ทำไปได้เพียงเล็กน้อยแค่ 5 โรงเรียนจาก 247 โรงเรียน ที่ขออนุญาตต่อคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดต่างๆ ข้อนี้เป็นขั้นตอนการพิจารณาอนุญาต เร็วหรือช้ากว่าที่ควรจะเป็นก็แค่นั้น ในความเป็นจริงมีโรงเรียนในเขตนวัตกรรมการศึกษา และนอกเขตที่พร้อมกับโรงเรียนเอกชนรวมแล้วกว่า 260 โรง พร้อมจะเข้าร่วม

คำถามมีว่าทำไมกระบวนการอนุญาตถึงล่าช้า ไม่เป็นไปตามประกาศนโยบายเร่งด่วนและจุดเน้นที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกำหนดต่างหาก

ประเด็นที่สาม เนื้อหาหลักสูตรถูกตั้งคำถามว่าหลักสูตรยังไม่เสร็จ กำลังจัดทำเนื้อหาสาระซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญ มีแต่ผลการเรียนด้านสมรรถนะเพียงอย่างเดียว อนุญาตให้ทดลองใช้ ครู นักเรียน ไม่เป็นหนูทดลองยาหรืออย่างไร

ประการสุดท้ายนี้ นักการศึกษา นักวิชาการด้านการพัฒนาหลักสูตรน่าจะมีคำตอบ ชี้แจงตามหลักวิชาการให้กระจ่างชัดเจน เป็นการให้การศึกษา ให้ความรู้กับสังคมอีกด้วย

ที่สำคัญเป็นหน้าที่ของผู้กำหนดนโยบาย ผู้ยกร่างและผู้เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะอนุกรรมการสื่อสารและการมีส่วนร่วม ต้องเร่งสื่อสารสาธารณะอย่างเร่งด่วนเพื่อให้การเปลี่ยนแปลงหลักสูตรเป็นการเปลี่ยนแปลงแบบมีส่วนร่วมทั้งคนในวงการศึกษาและสังคมทั่วไป

สื่อสารทั้งในภาวะปกติและในภาวะที่เกิดความสับสนจากการตีรวนโดยเนื้อหาสาระแบ่งออกเป็นสองส่วน หรือสองระดับ กลุ่มเป้าหมายภายในนักการศึกษาด้วยกันเอง การใช้ภาษาจะมีกลิ่นอายทางวิชาการบ้างก็ไม่น่ามีปัญหา แต่อีกกลุ่มหนึ่งสังคมวงกว้างภายนอก การใช้ภาษาแบบพูดแล้วชาวบ้านเข้าใจ เห็นภาพความเปลี่ยนแปลงเป็นรูปธรรม ถึงจะทันเกมการเคลื่อนไหวของอีกฝ่าย

การสื่อสารสาธารณะควรทำคู่ขนานไปกับการจัดทำรายละเอียด การนำหลักสูตรไปทดลองใช้ กระบวนการพัฒนาครู ผู้บริหาร ศึกษานิเทศก์ พบปัญหาหรือความสำเร็จ ความเปลี่ยนแปลงอะไร บอกเล่าเก้าสิบอย่างต่อเนื่อง เพื่อทำให้เกิดความเชื่อมั่น หลักสูตรฐานสมรรถนะเป็นคำตอบ เป็นส่วนหนึ่งของคานงัดเพื่อการปฏิรูปการศึกษาที่ทุกฝ่ายต้องการเห็น

รู้เท่าทันและไม่ตกเป็นเหยื่อผู้ต้องการเหนี่ยวรั้งความเปลี่ยนแปลง ถึงขั้นบิดเบือนความจริงด้วยการตั้งคำถามว่า เหตุใดรัฐมนตรีท่านเดิมก่อนหน้านี้จึงยกเลิกการใช้หลักสูตรฐานสมรรถนะ

ตรงนี้แหละครับน่าวิตก เพราะตรงข้ามกับข้อความในประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่องนโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ ปีงบประมาณ พ.ศ.2564 ลงนามโดย นายณัฏฐพล ทีปสุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ วันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ.2562

ข้อ 1 การพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ 1.1 การจัดการศึกษาเพื่อคุณวุฒิ จัดการศึกษาทุกระดับ ทุกประเภท โดยใช้หลักสูตรฐานสมรรถนะ

การตั้งคำถามซึ่งไม่อยู่บนพื้นฐานแห่งความจริงเช่นนี้เป็นสาเหตุทำให้เกิดความสับสน นอกจากครู ผู้บริหาร นักเรียน พ่อแม่ ผู้ปกครอง สังคมวงการศึกษาแล้ว ทำให้แนวนโยบายและกระบวนการพัฒนาหลักสูตรใหม่เกิดอุปสรรค เป็นผลเสียต่อการเดินหน้าปฏิรูปการศึกษา

ในขณะที่สถานการณ์ของกฎหมายหลัก ร่าง พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ยังอยู่ในสภาวะลูกผี ลูกคน เพราะอาจเกิดความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองขึ้นก่อนที่จะคลอดออกมา หากการเปลี่ยนแปลงหลักสูตรการศึกษาเดินหน้าต่อไปได้ ยังพอทำให้มีความหวังอยู่บ้าง

กับอนาคตการศึกษาไทย

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image