| ผู้เขียน | ศ.ชยานันต์ ศุกลวณิช |
|---|
สายสัมพันธ์สองฝั่งช่องแคบไต้หวัน
หากมองผ่านเพลง “สายสัมพันธ์สองฝั่งโขง” ก็จะประจักษ์ถึงวัฒนธรรมไทย-ลาว เป็นการสื่อความสัมพันธ์อันกลมเกลียว สะท้อนความละม้ายคล้ายคลึงทางด้านภาษาและวัฒนธรรม แม้มีความต่างอยู่บ้าง แต่ก็ประสมประสานได้ทั้งเสียงเพลงและท่วงท่าร่ายรำ เป็นการตอกย้ำความผูกพันระหว่างสองประเทศริมฝั่งโขง ผูกพันกันเสมือนสองฝั่งกลายเป็นฝั่งเดียว อันเกิดจากความสัมพันธ์ที่ดีของประเทศไทยและลาว
เมื่อไทยและลาว ต่างเป็นประเทศที่มีอธิปไตย มีวัฒนธรรมต่างกัน แต่มีความร่วมมือกันในทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม เกิดความรักสมัครสมาน เสมือนพี่น้องที่เกิดจากบรรพบุรุษเดียวกัน
คนจีนสองฝั่งช่องแคบไต้หวันยิ่งมากด้วยโอกาสที่จะร่วมมือกันได้ เพราะเกิดจากบรรพบุรุษเดียวกัน เลือดทุกหยดเป็นเลือดจีน การที่จะรังสรรค์สองฝั่งช่องให้เป็นฝั่งเดียว จึงมิใช่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้
ประเด็นที่จะต้องวินิจฉัยจึงมีอยู่ว่า การรวมตัวของคนจีนสองฝั่งจะต้องไม่มีผู้ใดมากวนน้ำให้ขุ่น เจือสมกับการวางยาพิษ ในขณะที่ธารน้ำ ณ ที่นั้นใสสะอาด ปราศจากสิ่งโสโครก
เหตุการณ์ปั่นป่วนทางการเมืองที่ฮ่องกงเมื่อปี 2019 เพราะเกิดจากการ “ปั่น” จึง “ป่วน” คืออุทาหรณ์
บัดนี้ คนรุ่นใหม่สองฝั่งพบกันตามช่องทางอินเตอร์เน็ต เริ่มตั้งแต่เกมออนไลน์ถึงการเสริมสวย การท่องเที่ยวถึงความสนใจทางวัฒนธรรม สนุกสนานกับแพลตฟอร์ม “เสี่ยวหงซู” และ Tik Tok
แม้ดำรงอยู่ภายใต้แรงกดดันทางการเมือง แต่ Soft Power เป็นแรงบันดาลใจให้ไปสู่เส้นทางสันติภาพและความเจริญของสองฝั่ง
เป็นวาสนาของคนรุ่นใหม่ทั้งสองฝั่ง เบื้องหลังของพวกเขายังไม่เคยพบกันมาก่อน ทว่าเป็น
หุ้นส่วนและคู่ต่อสู้ทางเกมออนไลน์ชนิดดุเดือดเข้มข้น แต่ในที่สุดได้กลายเป็นกัลยาณมิตรที่คุยกันได้ทุกเรื่อง
หนุ่มสาวสองฝั่งสัมพันธ์กันตั้งแต่ทางซอฟต์แวร์ และในที่สุดมีความเข้าใจซึ่งกันและกัน แม้มีปัญหาเกี่ยวกับตัวอักษรคือจีนไต้หวันใช้อักษรดั้งเดิม (Traditional Chinese) จีนแผ่นดินใหญ่ใช้อักษรย่อ (Symplify Chinese) ตลอดจนถ้อยคำมีความต่างอยู่บ้าง แต่พวกเขาก็สามารถทำการสื่อสารกันได้อย่างรวดเร็ว เพราะเป็นภาษาเดียวกัน ชาติพันธุ์เดียวกัน เลือดย่อมข้นกว่าน้ำ
หากจะกล่าวกับสตรีไต้หวัน “เสี่ยวหงซู” คือแพลตฟอร์มแห่งวิถีชีวิตของหนุ่มสาว ส่วน Tik Tok ถือเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชีวิตประจำวันของทุกวัย พวกเขาเหล่านั้นจะต้องใช้เวลามากกับแพลตฟอร์มทั้ง 2 เพื่อค้นหาหลากหลายวิถีชีวิตที่แปลกใหม่ โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์เสริมความงาม
แม้รัฐบาลไต้หวันมีคำสั่งห้ามทัวร์ไต้หวันไปจีน แต่การติดต่อไปมาหาสู่ทางอินเตอร์เน็ตยังดำรงอยู่อย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย กรณีเป็นการก้าวข้ามข้อห้ามทางการเมือง และแม้ทัวร์ไต้หวันไม่ลงที่จีน แต่คนไต้หวันก็ยังสามารถใช้แพลตฟอร์ม “เสี่ยวหงซู” และ Tik Tok ท่องเที่ยวจีน ระยะใกล้เซี่ยเหมินและเซี่ยงไฮ้ ไกลมองโกเลียและซินเจียง ความสนุกไม่ต่างไปจากเดินทางด้วยตนเอง อีกทั้งเขียนข้อความสื่อสารกันด้วย
แม้รัฐบาลไต้หวันไม่เอาวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม ต้องการยกเลิกทั้งในห้องเรียนและออนไลน์ รวมทั้งลดปริมาณภาษา “จีนคลาสสิก” ซึ่งเป็นวรรณกรรมรูปแบบเก่าของจีน แต่คนรุ่นใหม่กลับมีความคิดย้อนแย้ง ไม่เห็นด้วย อีกทั้งนิยมวรรณกรรมสมัยถัง เช่น บทกวี โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน เพราะพวกเขาประสงค์ให้วัฒนธรรมจีนที่หายไปจากแผ่นดินไต้หวัน หวนกลับมาอีกวาระหนึ่ง ทั้งนี้ โดยอาศัยเน็ตเวิร์กทำการสานสัมพันธ์ของสองฝั่ง
หากย้อนมองทศวรรษ 60 และ 70 สมัยจีนทำการปฏิวัติทางวัฒนธรรม มีการล้มล้างวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม รวมทั้งยกเลิก “สี่เรื่องเก่า” คือ ความคิด วัฒนธรรม ประเพณี และอุปนิสัย ล้วนเป็นคำสั่งของ “เหมา เจ๋อตง” ในขณะที่ “เจี่ยง เจี้ยสือ” ไต้หวันเรียกร้องให้ฟื้นฟูวัฒนธรรมจีน
ครึ่งศตวรรษผ่านไป ลมเปลี่ยนทิศ อำนาจทางการเมืองของ “พรรคหมินจิ้งตั่ง” ได้ทำลายวัฒนธรรมจีนดั้งเดิมจนเกือบหมดสิ้น กรณีละม้ายกับการจุดไฟเผาตัวเอง ในทางตรงกันข้าม จีนแผ่นดินใหญ่เกิดกระแสฟื้นฟูวัฒนธรรมจีน ให้ความสนใจในการพัฒนาอย่างจริงจัง เพื่อสร้างความแข็งแกร่งทางวัฒนธรรมของตน และกลับกลายเป็นสิ่งดึงดูดคนรุ่นใหม่ของไต้หวัน
สัจธรรม 1 หนทางที่จะไปสู่สันติภาพนั้นมีอยู่ชั่วแต่คนไม่เดินทางนั้น หากเลือกการฟื้นฟูวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม ปัญหาการเมืองสองฝั่งน่าจะหมดไปหรือลดน้อยลง หากคนสองฝั่งกลับตัวกลับใจ ก็น่าจะประจักษ์ถึงคุณค่าแห่งวิสัยทัศน์เกี่ยวกับสันติภาพและความรุ่งโรจน์ของสองจีนคือ “หนึ่งจีน”
เมื่อไทย-ลาวสานสัมพันธ์สองฝั่งโขงได้สำเร็จ จีนไต้หวัน-จีนแผ่นดินใหญ่ก็ยิ่งต้องสานสัมพันธ์สองฝั่งช่องแคบไต้หวันได้สำเร็จ เพราะสภาพการณ์ เงื่อนไข และโอกาสสมบูรณ์และอำนวยยิ่งกว่าไทย-ลาว
การที่แผ่นดินใหญ่ฟื้นฟูวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม และได้รับการตอบสนองจากหนุ่มสาวไต้หวันอย่างล้นหลาม ย่อมถือเป็นสัญญาณที่ดี น่าเชื่อว่า “ฤดูใบไม้ผลิ” คงไม่อยู่ไกลนัก
ศ.ชยานันต์ ศุกลวณิช
