| ผู้เขียน | ศ.ชยานันต์ ศุกลวณิช |
|---|
DeepSeek ผงาดท้าทาย ChatGPT จีน-สหรัฐช่วงชิงตลาด AI บรรยากาศเข้มข้น
เพีียงหนึ่งสัปดาห์หลังจากเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ก็ได้ออกประกาศทั้งภายในและภายนอกเป็นจำนวนหลายฉบับอย่างเป็นอนุกรม อันอาจเป็นการเปลี่ยนแปลงหรือล้มเลิกมาตรการบริหารในอดีต เป็นเหตุการณ์สั่นสะเทือนโลก เรื่องภายในที่น่าสนใจคือการลงนามในคำสั่งการบริหารอันธำรงไว้ซึ่งคุณค่าอนุรักษนิยมที่มีมาแต่เก่าก่อน หนึ่งในนั้นคือการประกาศสงครามกับการตื่นรู้ทางวัฒนธรรมตะวันตก
ภายนอก คือถอนตัวออกจากสนธิสัญญาภูมิอากาศปารีส กลับมาพัฒนาธุรกิจเชื้อเพลิงฟอสซิล ส่งเสริมเทคโนโลยีก่อตั้งโครงการ Stargate เพื่อช่วงชิงพื้นที่ AI ของโลก ทว่า นโยบายของทรัมป์เป็นการสวนทางกับระบบพลังงานทั่วโลก จึงนำมาซึ่งความท้าทายทางด้านภูมิรัฐศาสตร์ อนึ่ง โครงการเทคโนโลยีของทรัมป์เป็นประจักษ์ว่าประเทศจีนคือคู่แข่ง จึงกลายเป็นประเด็นที่จีนและสหรัฐจะต้องเกิดความขัดแย้งอย่างหลีกเลี่ยงมิได้
เมื่อไม่นานมานี้ โดนัลด์ ทรัมป์ได้ร่วมประชุม World Economic Forum ที่เมืองดาวอส สวิตเซอร์แลนด์ ทางวีดิทัศน์อย่างเป็นทางการ ดูเหมือนทรัมป์ใช้ถ้อยคำทั้งข่มขู่ทั้งโน้มน้าวเพื่อให้บรรดาธุรกิจอุตสาหกรรมทั่วโลก ทำการย้ายฐานมาตั้งโรงงานในสหรัฐ หากมิฉะนั้นจะต้องเผชิญกับอัตราภาษีศุลกากรที่สูงยิ่ง
ต้องยอมรับว่าทรัมป์มีความทะเยอทะยานในการฟื้นฟูเศรษฐกิจสหรัฐ รุ่งขึ้นของวันที่สาบานตน
เข้ารับตำแหน่ง ประกาศการผลักดันโครงการ Stargate โดยรวบรวมบริษัทเทคโนโลยี 3 แห่งคือ OpenAI, Softbank, Oracle ลงทุนวงเงิน 5 แสนล้านดอลลาร์ โดยยึดสหรัฐเป็นศูนย์กลางเพื่อรังสรรค์โครงสร้างพื้นฐานของธุรกิจ AI ทรัมป์คุยว่าสามารถสร้างงานได้ 1 แสนตำแหน่ง สังคมไม่เชื่อว่าทรัมป์จะทำได้สำเร็จ แม้กระทั่งเพื่อนสนิทเสมือนญาติอย่างอีลอน มัสก์ก็ยังร้องเพลงต่างเมโลดี้ ไม่เห็นด้วยกับโครงการของทรัมป์ จึงดูเหมือนว่า ทรัมป์และอีลอน มัสก์เริ่มไม่ลงรอย ศรศิลป์ไม่กินกัน น่าจะเกิดจากผลประโยชน์ขัดกัน
ย้อนกลับอดีตเมื่อ 2017 สมัยแรกของทรัมป์ ได้ชักชวนให้บริษัท “Foxconn” สร้างโรงงานในสหรัฐด้วยเงินทุน 1 หมื่นล้านดอลลาร์ และคุยว่าสามารถสร้างงานได้ 1.3 แสนตำแหน่ง ในที่สุด โครงการดังกล่าวไม่สำเร็จ คำมั่นสัญญาก็เงียบหายไปในลมบน ส่วนโครงการ Stargate ก็เพื่อต้องการธำรงไว้ซึ่งการเป็นผู้นำในอาณาจักรเทคโนโลยี จึงต้องลงทุนขนาดใหญ่เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีที่ล้ำสมัยและส่งเสริมบุคลากรทุกระดับเป็นจำนวนมาก อีกทั้งเป็นการผลักดันอุตสาหกรรมการผลิตและระบบเอไอ เพื่อให้สหรัฐบรรลุโครงการ “ฟื้นฟูอุตสาหกรรม” อีกวาระหนึ่ง แต่จากตำนานการเมืองของสหรัฐ คือ “ไม่ดำเนินนโยบายอุตสาหกรรม” หากแต่ “อาศัยตลาดการค้าเสรี” คือตรรกะทางการเมืองของสหรัฐที่ยึดถือปฏิบัติมาโดยตลอด
ดังนั้น จึงเกิดความขัดแย้งกัน ขัดแย้งเพราะด้านหนึ่ง โครงการ Stargate ต้องอาศัยอุตสาหกรรมเข้าช่วย อีกด้านหนึ่งคือนโยบายสหรัฐไม่เอาอุตสาหกรรม จึงเป็นความฉงนและเกิดคำถามของสังคม ดูตัวอย่างได้จากสมัยรัฐบาลโอบามาและไบเดนล้วนเคยทดลองฟื้นฟูธุรกิจอุตสาหกรรมมาแล้ว แต่ประสบความล้มเหลวโดยสิ้นเชิง
แม้กล่าวกันว่าเทคโนโลยีไม่มีพรมแดน แต่ความขัดแย้งสหรัฐและจีนเกิดขึ้นอย่างไม่ขาดสาย
ดังประจักษ์แก่รัฐบาลไบเดนได้ทำการสกัดความเติบโตของจีนด้วยการจำกัดปริมาณส่งออกวัตถุดิบคือ Chip ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการพัฒนาเทคโนโลยีระดับสูง หากบริษัท DeepSeek เลี่ยงใช้วัสดุคุณภาพต่ำ แต่ประสบความสำเร็จด้วยต้นทุนต่ำมีประสิทธิภาพสูง จุดเด่นและความนิยมสูงสุดสุดของ DeepSeek คือใช้เทคโนโลยี Open Source อันหมายถึงโครงการที่เปิดให้สาธารณชนสามารถเข้าถึง ทำการแก้ไขปรับปรุงและแจกจ่ายโดยเสรีโดยไม่ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ต้นฉบับ สอดคล้องกับความต้องการของธุรกิจขนาดกลางและเล็ก ตลอดจนบุคคลธรรมดา
การแจ้งเกิดของ DeepSeek เป็นเหตุให้เกิดแรงสั่นสะเทือนไปทั่ววงการเอไอสหรัฐ สั่นเพราะได้ขึ้นแท่นใน App Store ของแอปเปิลทั้งในจีนและสหรัฐ ราคาหุ้นวอลสตรีทดิ่งลงกราวรูด และนำมาซึ่งกระแสแห่งการวิจารณ์เกี่ยวกับเอไอจีน-สหรัฐว่า “เด่นกับด้อย” โดยพลัน เป็นเหตุให้บรรยากาศการแข่งขันเข้มข้นและมีสีสัน
อย่างไรก็ตาม การแข่งขันทางด้านเทคโนโลยีระหว่างจีน-สหรัฐ ยังมีระยะทางอีกยาวไกล
ความเด่นของผลิตภัณฑ์ใดผลิตภัณฑ์หนึ่งในชั่วระยะเวลาอันสั้น เป็นเพียงการนำหน้าเฉพาะในเวลานั้นเท่านั้น การที่จะพิพากษาว่าผู้ใดคือผู้ที่พ่ายแพ้จึงไม่อยู่ในวิสัยที่เป็นไปได้ เพราะยังเป็นคำตัดสินที่เร็วเกินไป
