บุพเพสันนิวาส… : โดย เฉลิมพล พลมุข

ช่วงวันเวลาที่ผ่านมาผู้คนในสังคมไทยและเพื่อนบ้านของเราหลายประเทศได้ติดตามละครดังเรื่องหนึ่งที่สามารถสร้างกระแสต่างๆ ในภาพกว้างซึ่งเกิดการตื่นตัวทั้งในแวดวงละครโทรทัศน์ สื่อมวลชน โบราณสถาน ประวัติศาสตร์ การท่องเที่ยว ประเพณี วัฒนธรรมความเชื่อ วัด วังโบราณ ความรู้ ความคิดของเรื่องราวดังกล่าวในหลายรอบทศวรรษที่ผ่านมา

บุพเพสันนิวาส ในความหมายของพจนานุกรมฉบับมติชนก็คือ การเคยเป็นคู่ครองกันมาก่อน ซึ่งรอมแพง ที่เป็นนามปากกาของ จันทร์ยวีร์ สมปรีดา ที่จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยศิลปากร คณะโบราณคดี เอกประวัติศาสตร์ศิลปะ โทภาษาไทย เริ่มเขียนหนังสือมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2549 มีผลงานมากกว่ายี่สิบเรื่อง อาทิ ดาวเกี้ยวเดือน มิติรักข้ามดวงดาว คีตโลกา พรายพยากรณ์ เรือนพะยอม และบุพเพสันนิวาส ซึ่งได้รับการตีพิมพ์ซ้ำเป็นครั้งที่ 73

ครั้งหนึ่งในชีวิตของรอมแพงก็เคยติดละครเรื่องจำเลยรักของ ลิขิต-สาวิตรี ซึ่งละครดังกล่าวมีความสมจริงมากเหมือนอยู่กันคนละโลก เวลาที่ตนอ่านนิยายหรือการ์ตูน แม่ก็จะตี จนทำให้เกิดความน้อยใจ ในที่สุดตนก็จะไปปรับทุกข์กับน้ำในโอ่งมังกร สื่อสารกับคุณหฤกษ คุณโศรยา เหมือนกับมีชีวิตจริงๆ (Drama.kapook.com)

ในบทละครบุพเพสันนิวาสที่เป็นนวนิยายของรอมแพง ที่ได้มีการสร้างเป็นละครโทรทัศน์ครั้งแรกทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 ที่มีการเขียนบทโทรทัศน์โดย ศัลยา สุขะนิวัตติ์ จัดอยู่ในประเภทพีเรียด แฟนตาซี คอมเมดี้ โรแมนติก ดราม่าอิงประวัติศาสตร์ ที่มีการออกอากาศครั้งแรกเมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2561 ที่ได้เบลล่า ราณี แคมเปน มารับบทเป็นแม่หญิงการะเกด และโป๊ป ธนวรรธน์ วรรธนะภูติ ก็มารับบทเป็นพ่อเดช หรือหมื่นสุนทรโวหาร ข้ารับใช้ในวังหลวงสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยผู้เขียนบทละครใช้เวลาในการเขียนบทละครนานสองปีและใช้เวลาถ่ายทำนานสองปีเช่นกัน สำหรับเรตติ้งทั่วประเทศในการออกอากาศตั้งแต่ตอนแรกมีการเพิ่มขึ้นโดยลำดับทั้งในกรุงเทพฯและต่างจังหวัด…

Advertisement

ในการถ่ายทำมีการใช้สถานที่จริงในการถ่ายทำ อาทิ กำแพงเมืองวัดไชยวัฒนาราม เรือนไทย ฉากการทำขนมหวาน ข้าวของเครื่องใช้ในสมัยอยุธยา ฉากท้องพระโรงที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงรับพระราชสาส์นจากพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ของฝรั่งเศส สำหรับการแต่งกายของตัวละครมีการค้นคว้าข้อมูลจากจดหมายเหตุลาลูแบร์ ราชอาณาจักรสยาม พงศาวดาร ภาพเขียน จิตรกรรม สมุดข่อย สมุดไทย หรือตู้พระธรรมเขียนลายทอง หัวเข็มขัด การใส่สไบ เครื่องทอง โจงกระเบน เสื้อคอตั้ง เสื้อแขนกระบอก เครื่องดนตรีขลุ่ย ซออู้ ขิม…

เนื้อเรื่องหรือเรื่องราวเป็นเช่นไรผู้เขียนมิจะต้องกล่าวถึง ท่านผู้อ่านหลายท่านอาจจะได้ติดตามละครโทรทัศน์ดังกล่าวมาบ้างแล้วทั้งหนังสือที่มีการวางจำหน่ายอยู่ในท้องตลาด หรืออาจจะหาดูอ่านได้จากข้อมูลสื่อสังคมออนไลน์ ก่อนหน้านี้ก็มีปัญหาในเชิงของการละเมิดลิขสิทธิ์ของผู้แต่งที่ต้องทุ่มเททั้งกำลังแรงกาย ใจ เวลา ความตั้งใจที่จะให้ผลงานออกมาอยู่ในระดับที่มีคุณภาพ

ช่วงวันเวลาที่เราท่านได้ดูละครโทรทัศน์ในเรื่องดังกล่าวก็จะพบเห็นถึงเรื่องราวบางอย่าง อาทิ เกศสุรางค์ที่เป็นนักโบราณคดีที่รักชอบพอกับเรืองฤทธิ์แล้วประสบอุบัติเหตุรถพลิกคว่ำเสียชีวิต มีเรื่องราวที่ย้อนยุคไปถึงสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 27 ที่พระองค์ท่านได้ทรงครองราชย์ เมื่อ พ.ศ.2199 ที่ถือว่าเป็นยุคแห่งความเจริญรุ่งเรืองในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีชื่อบุคคลสำคัญในสมัยนั้น อาทิ ออกหลวงสุรศักดิ์ ออกพระเพทราชา หรือพระเพทราชา (เจ้ากรมคชบาล) ออกพระวิสูตรสุนทร (เจ้าพระยาโกษาธิบดี ปานน้องชายของโกษาเหล็ก) เจ้าพระยาโกษาธิบดี หรือโกษาเหล็ก ขุนศึกคู่พระทัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช หมื่นสุนทรเทวา หมื่นเรืองราชภักดี ออกญาโหราธิบดี
ออกหลวงสุรสาคร ออกพระฤทธิ์กำแหง ออกญา
วิไชยเยนทร์ คอนสแตนติน ฟอลคอน ท้าวทองกีบม้า แม่หญิงจันทร์วาด คุณหญิงนิ่ม นางปริก นางจวง
นางแย้ม นางผิน จ้อย พระภิกษุ มีเรื่องมนต์กฤษณะกาลี เรื่องวิญญาณการะเกดออกจากร่างไปพบวิญญาณของเกศสุรางค์ที่เสียชีวิตในยุคปัจจุบัน

Advertisement

ขณะเดียวกันก็มีผู้รู้หลายท่านได้ให้ทรรศนะวิจารณ์ หรือแสดงความคิดเห็นต่อละครเรื่องดังกล่าว อาทิ ได้สื่อให้เห็นถึงความสมจริงทางด้านการเมืองในสมัยนั้น อาทิ เป็นสังคมที่มีความสงบสุข ไม่มีการคอร์รัปชั่น มีฝรั่งต่างชาติส่วนหนึ่งเป็นส่วนเกินของสังคมขณะเดียวกันก็ต้องการอำนาจ ภาษาพูดที่ย้อนยุคไปถึงสมัยสุโขทัยมีการใช้สรรพนามมึง-กู มีความอิจฉาริษยาในเรื่องของความรัก เล่ห์เหลี่ยมอุบาย หรืออาจจะกล่าวว่าเป็นละครที่ย้อนยุคไปในสมัยอดีตของสังคมไทยสมัยก่อนกับสมัยยุคปัจจุบันที่ คสช.มีอำนาจในการบริหารบ้านเมืองบางบริบททั้งในเชิงของการใช้อำนาจ การแสดงตัวตนของตนเองอย่างแท้จริง หรือจะเรียกว่าการดราม่าของชีวิตจริงและสภาพทั่วไปของสังคมในอดีตและปัจจุบันก็มีความแตกต่างกันมิได้มากนัก

ช่วงที่ละครโทรทัศน์ได้ออกอากาศไม่นานนักบรรยากาศของจังหวัดพระนครศรีอยุธยาก็มีความตื่นตัวทั้งผู้บริหารในระดับจังหวัดภาคส่วนต่างๆ อาทิ กรมศิลปากร โบราณสถาน องค์การบริหารส่วนจังหวัด พ่อเมืองที่ต้องรับผิดชอบโดยตรงก็คือผู้ว่าราชการจังหวัด ผู้บังคับการที่ต้องทำหน้าที่ในการอำนวยความสะดวก รักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของนักท่องเที่ยว และภาคส่วนอื่นๆ ที่ต้องรับผิดชอบโดยตรงต่อคลื่นของแฟนละครดังที่จะเข้าไปเยี่ยมชม ท่องเที่ยวเมืองแห่งความเป็นมรดกโลก ทั้งระบบการจราจร สถานที่จอดรถ อาหารเครื่องดื่ม ห้องน้ำห้องสุขา ความสะอาดของสถานที่โบราณสถาน การบริหารจัดการขยะ อาจจะรวมไปถึงการมีจิตสำนึกของผู้ที่เข้าไปเยี่ยมชม ถ่ายรูป การที่โบราณสถานเหล่านั้นต้องเสียหายชำรุดทรุดโทรมจะเกิดขึ้นหลังจากละครลาโรงไปด้วยหรือไม่…

ท่านผู้อ่านหลายท่านคงจะเห็นด้วยกับผู้เขียนที่ว่า ดูหนังดูละครแล้วย้อนดูตนเอง เด็กเยาวชนบุตรหลานไทยยุคนี้มีความสนใจ ใส่ใจในประวัติศาสตร์ ประเพณีวัฒนธรรม ศาสนา เหตุบ้านการเมือง สิ่งที่เป็นจรรยามารยาท สิ่งใดควรไม่ควร การรู้จักที่ต่ำที่สูงการให้ความเคารพยำเกรงผู้ใหญ่ การไหว้แบบไทยๆ

ข้อเท็จจริงหนึ่งที่เกิดขึ้นในแวดวงการศึกษาในเมืองไทยเราก็คือ เด็กเยาวชนไทยเราบางคนในยุคนี้ใส่ใจในเรื่องดังกล่าวเพียงไร ทั้งระบบการศึกษา การใช้ชีวิตที่ต้องเผชิญความเป็นจริงในปัจจุบันหรืออาจจะมีคำถามไปยังผู้ใหญ่ที่ต้องรับผิดชอบต่อคุณภาพชีวิตของเขาเหล่านั้นที่ว่า ผลจากการดูละครหนึ่งเรื่องจบไป สิ่งที่เขาได้บทเรียนหรือสิ่งที่ต้องนำมาปรับใช้ในชีวิตในศาสตร์สาขาต่างๆ จะเกิดขึ้นในชีวิตตามความเป็นจริงหรือไม่…

พระนครศรีอยุธยาในอดีตกาลที่ผ่านมา มีเรื่องราวในประวัติศาสตร์ที่ถูกบันทึกเล่าขานสืบต่อกันมาทั้งแวดวงวิชาการ นักประวัติศาสตร์ โบราณคดี ศิลปวัฒนธรรม การที่มีจำนวนวัดในพุทธศาสนาที่มากมายที่เกี่ยวเนื่องกับศาสนาอื่น อาทิ ศาสนาคริสต์ อิสลาม พราหมณ์-ฮินดู ความเชื่อเรื่องผี มีชาวต่างชาติที่เข้าไปใช้ชีวิตในเมืองดังกล่าว ทั้งฝรั่งเศส โปรตุเกส อังกฤษ ฮอลันดา ญี่ปุ่น แขก จีน เขมร พม่า ลาว ญวน หรือจะเรียกว่าเป็นเมืองนานาชาติที่ครั้งอดีตก็มีความหลากหลายมิได้แตกต่างไปกับปัจจุบันที่มีนิคมอุตสาหกรรม ผับ เธค บาร์คาราโอเกะ ร้านเหล้า ความหลากหลายของอยุธยาก็มิจะแตกต่างจากเมืองหลวงอื่นๆ ในเมืองไทยเราและต่างประเทศในบางแห่งของโลก

ผู้คนจำนวนมากมายมหาศาลหลังจากดูละครแล้วก็ได้ตามไปดูสถานที่จริง อาทิ วัดไชยวัฒนาราม วัดมหาธาตุ วัดอโยธยา วัดใหญ่ชัยมงคล วัดหน้าพระเมรุ วัดบรมพุทธาราม วัดสวนหลวงค้างคาว วัดสิงหาราม วัดธรรมารามที่เป็นที่ตั้งของค่ายทหารพม่าก่อนเข้ายึดเมืองกรุงศรีอยุธยาและเป็นสถานที่ที่พระอุบาลีมหาเถระได้ส่งพระสมณทูตไปประกาศพระศาสนาที่ประเทศศรีลังกา วัดราชบูรณะ ที่ในครั้งอดีตมีโจรเข้าไปนำทองออกมาจากที่เก็บใต้แผ่นดินจำนวนมากปัจจุบันมีการนำไปแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเจ้าสามพระยา ป้อมเพชรซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญทางแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำป่าสักที่แม่หญิงการะเกดนั่งเรือกับพี่หมื่นโบกมือทักทายให้กับทหารในป้อม วัดพุทไธศวรรย์ซึ่งเคยเป็นตำหนักเวียงเหล็กเป็นที่ประทับของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (อู่ทอง) เป็นฉากหนึ่งของสำนักดาบที่แม่หญิงการะเกดได้พบกับพ่อครูชีปะขาว ผู้ที่รู้ว่าเธอคือใคร สำหรับวัดไชยวัฒนารามได้สร้างขึ้นในสมัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง มีความเชื่อเรื่องเขาพระสุเมรุกับแผนผังปราสาทนครวัดมาเป็นต้นแบบซึ่งเป็นฉากแห่งการเชื่อมต่อของโลกในอดีตกับปัจจุบันของการะเกด…

บุพเพสันนิวาสในความหมายของการเคยเป็นคู่ครองกันมาก่อนแล้วก็ยังมีนัยยะในหลักการของพุทธศาสนาคือ หลักสมชีวิธรรม อาทิ มีศรัทธาความเชื่อความคิดความรู้ใกล้เคียง มีพฤติกรรมที่สามารถดำรงชีพกันไปได้ มีนิสัยใจคอที่คล้ายๆ กัน และมีสติปัญญาที่สามารถพูดคุยปรับทุกข์สุขกันได้ ชีวิตของคนที่แต่งงาน จดทะเบียนสมรส มีชีวิตความเป็นอยู่ร่วมทุกข์สุขด้วยกันเป็นสามีภรรยา มีลูกหลานไว้สืบสกุลแล้วยังมีความหมายอื่นที่เราท่านได้พบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน อาทิ การที่ได้ไปอยู่ทำหน้าที่การงาน ทำงานในสถานที่ใดที่หนึ่ง การได้พบปะกันในฐานะลูกน้องเจ้านาย ผู้บังคับบัญชา-ผู้ใต้บังคับบัญชา การมีชีวิตที่มีความสุขในเมืองประเทศนั้นๆ

ในภาษาของชาวบ้านที่เราท่านมักจะได้ยินก็คือการมีคู่ที่เป็นคู่เวร-คู่กรรม หรือเป็นเจ้ากรรมนายเวร ก็มีการพบเห็นได้ไม่ยากนักสำหรับสังคมไทย บางคู่ชีวิตจัดงานแต่งงานที่เชิญผู้หลักผู้ใหญ่ไปร่วมงานจำนวนมาก เมื่อเวลาผ่านไปไม่นานคู่นั้นก็เลิกรากันไป บางคู่กับจับคู่แต่งงานกันระหว่างชายกับชาย หญิงกับหญิง หรือเจ้าบ่าวอายุมากรุ่นปู่แต่งงานกับเจ้าสาวรุ่นหลาน หรือบางคู่แต่งงานกันไปมีลูกกับสามีภรรยาคนที่แล้ว แต่ในข้อเท็จจริงหนึ่งก็มีชีวิตคู่กับคนปัจจุบันซึ่งก็ผ่านการใช้ชีวิตคู่มาแล้ว สิ่งใดคือความหมายของบุพเพสันนิวาสอย่างแท้จริง…

นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี หลังจากได้มีการประชุมระดับผู้บริหารทั้งกระทรวงการคลัง สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) และสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) เมื่อเร็ววันมานี้แล้วก็ได้ตอบสัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวว่า “ทำไมในละครถึงมีการใช้คำว่าออเจ้า” ได้รับคำตอบว่า มีใช้มาตั้งแต่สมัยอยุธยา ในรัชกาลที่ 1 ก็ทรงเรียกลูกท่านว่า ออฉิม หมายถึงคุณฉิม ออเป็นสรรพนามบุรุษที่ 2 แทนคำว่า คุณ เรียกได้ทั้งหญิงและชาย แต่นิยมเรียกผู้ชายมากกว่า เป็นคำที่ชาวบ้านนิยมใช้ คนในรั้วในวังไม่นิยมใช้กัน…

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ ได้ให้ความเห็นถึงละครบุพเพสันนิวาสสามารถมีความดังใกล้เคียงกับ “แดจังกึม” ของเกาหลีใต้ ขณะเดียวกันก็ได้รับมอบงานจากนายกรัฐมนตรีให้มีการรณรงค์การแต่งชุดไทยและส่งเสริมการท่องเที่ยวในเทศกาลสงกรานต์ โดยนำประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมมาเป็นจุดขายหรือจุดดึงดูดนักท่องเที่ยวโดยมีระบบนำชมที่มีเทคโนโลยี AR Code 5 ภาษาคือ อังกฤษ ฝรั่งเศส จีน ญี่ปุ่นและไทย เราท่านต่างเอาใจช่วยให้ความฝันนั้นเป็นจริงทุกประการอย่างยั่งยืน มั่นคง ในระยะยาวนาน…

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image