| ผู้เขียน | บรรณาลักษณ์ |
|---|
500 ล้านปีของความรัก
ประวัติศาสตร์โลกใน 6 แก้ว
จะเป็นเวรทำกรรมแต่ง หรือโรคซ้ำกรรมซัด หรือผีซ้ำด้ำพลอย ก็ว่าได้ทั้งนั้นในสังคมไทยวันนี้ เมื่อข่าวโควิดค่อยๆ สร่างเพราะคนออกมาเต็มถนนเต็มร้านอาหาร ข่าวฝุ่นคลุ้งอันตรายก็คลุมทั่วไปหมด แวดวงข้าราชการที่ต้องทำงานขับเคลื่อนบ้านเมืองก็แทบไม่มีชิ้นดี เน่าตรงโน้นเหม็นตรงนี้ จนสงสัยว่าจะอยู่ดีกันได้อย่างไร เมื่อเงินซึ่งเป็นพ่อพระเจ้าซื้อได้หมด กระทั่งยอมเป็นตัวแทนขายแผ่นดิน ขายสมบัติแผ่นดินให้คนต่างด้าวได้ มโนสำนึกกลายเป็นเรื่องเหลวไหลไปแล้วมีแต่คนตัวเล็กตัวน้อยทำงาน เพื่อนบ้านพม่าสรรเสริญเจ้าหน้าที่กู้ภัย ทำงาน 18 ชั่วโมง ช่วยเด็กน้อยพลัดถิ่นขวบกว่าที่ตกหลุมลึก 15 เมตรขึ้นมาได้ในที่สุด บอกว่าหากอยู่ที่บ้านตัวเองคงตายไปแล้ว
⦁ หนังสือฟื้นความหลังยุคใกล้เพียงค่อนศตวรรษ ที่คนรุ่นนี้ควรเข้าใจว่าพ่อแม่ผ่านช่วงเวลาเหล่านั้นมาอย่างไร โดยเฉพาะบรรดาไทยจีนที่มิใช่อื่นไกลพี่น้องกัน ให้รู้ว่าสาวๆ หมวยๆ ที่ตนนิยมชมชอบปัจจุบันนี้ แต่ก่อนมีสถานะอันแตกต่างไปมากขนาดไหน ไทยลูกจีนซึ่งรักแผ่นดินเกิดใต้ร่มพระบรมโพธิสมภาร เกิดในยุคปิดโรงเรียนจีน ถูกกำหนดนิยามมาอย่างไร คำว่า “หมวย” สมัยโน้นให้ความรู้สึกอะไร กว่าจะผสมกลมกลืนมาเป็นพลังส่วนหนึ่งของสังคมได้
เป็นจีนเพราะรู้สึก : ประวัติศาสตร์เสื่อผืนหมอนใบที่เพิ่งสร้าง ค้นคว้ามาเขียนโดยอาจารย์ สิทธิเทพ เอกสิทธิพงษ์ โดยมีอาจารย์ สายชล สัตยานุรักษ์ เป็นบรรณาธิการ จึงขายดีอ่านได้อารมณ์ร่วม ได้ความรู้ที่หากไม่บันทึกไว้ก็ไม่เข้าใจความรู้สึกของผู้คนในสถานการณ์การเมืองอันแตกต่างที่ต้องอยู่ให้ได้
เช่นเดียวกับภาพ Downtown Ayutthaya ต่างชาติต่างภาษา ที่ตอกย้ำยืนยันให้เห็นว่า ชาติหนึ่งภาษาใดไม่มีที่ผู้คนจะไม่หลากหลายกลมกลืน ผสมปนเปกันเป็นพลังส่วนต่างๆ ของชนชาตินั้น กำพล จำปาพันธ์ กับ โมโมทาโร่ ช่วยกันค้นคว้ามาเขียนให้เห็น โดยมีอาจารย์ ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ สำทับคำนิยมให้ปรากฏว่า “ดาวน์ ทาวน์” ของอยุธยานั้นหน้าตาเป็นอย่างไร
⦁ ตำนานประวัติศาสตร์ฉบับลื่นคอ อันเป็นประวัติศาสตร์โลกแนวใหม่ที่ห้ามพลาด เล่าเรื่องประวัติศาสตร์โลกไปพร้อมกับประวัติศาสตร์เครื่องดื่มสำคัญของโลก 6 ชนิด เบียร์ ไวน์ เหล้า ชา กาแฟ และโคล่า ซึ่งผูกพันกับมนุษย์มาหลายช่วงเวลาในชีวิต โดยเรียงลำดับการเล่าตามความเก่าแก่ของเวลากำเนิดเครื่องดื่ม ซึ่งเกี่ยวข้องกับอารยธรรมโลกแต่ละยุค
เริ่มจากเบียร์ที่เป็นเครื่องดื่มเมื่อเริ่มต้นยุคอารยธรรมอียิปต์ ต่อมาเป็นไวน์ที่เริ่มเมื่อต้นคริสต์ศตวรรษ แล้วสุรามฤตที่รู้จักกันในยุคต้นของการล่าอาณานิคม ถึงกาแฟที่เป็นเครื่องดื่มยุคปฏิวัติฝรั่งเศส ตามด้วยชาที่ฝรั่งเพิ่งรู้จักเมื่อยุโรปเริ่มบุกซีกโลกตะวันออก ถึงโคล่าอันเป็นเครื่องดื่มแห่งโลกเสรีนิยมปัจจุบัน
ประวัติศาสตร์โลกใน 6 แก้ว ของ ทอม สแตนเดจ แปลโดย คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ จะช่วยให้อ่านได้อย่างเพลิดเพลินโดยไม่ต้องเมามาย
⦁ หนังสือชุดสองเล่มของคุณหมอ ชัชพล เกียรติขจรธาดา มาพูดถึงความรู้สึกสำคัญของมนุษย์ติดต่อกันสองเล่ม 500 ล้านปีของความรัก เล่ม 1 และเล่ม 2 ให้เรารู้ว่า เรามีวิถีชีวิตที่แตกต่างไปจากสัตว์โลกอื่นๆ ไม่ใช่เพราะฉลาดกว่า เก่งกว่า ใช้มือได้ดีกว่า (หือออ…) แต่เรายังเป็นสัตว์ที่รักกันมากที่สุด เชื่อใจกันมากที่สุด อย่างไม่มีสัตว์โลกชนิดไหนเป็น และเพราะความรักระหว่างพวกเรานี้เอง ทำให้สร้างโลกศิวิไลซ์ขึ้นมาได้เช่นทุกวันนี้
หนังสือเล่มนี้จะช่วยให้เข้าใจสิ่งที่เรียกว่า ความรัก ความผูกพัน และความเชื่อใจ โดยนำไปหาคำตอบว่า ธรรมชาติสร้างความรัก ความผูกพัน ความเชื่อใจ มาเพราะอะไร สิ่งเหล่านั้นวิวัฒนาการมาเป็นอารมณ์ที่รู้จักกันในโลกวันนี้ได้อย่างไร อารมณ์เหล่านั้นมีผลต่อการสร้างอารยธรรมของมนุษยชาติได้อย่างไร
เราจะได้ย้อนอดีตกลับไปหลายช่วงเวลา โดยผจญภัยกันแบบสมบุกสมบัน ข้ามมหาสมุทร ข้ามทวีป เพื่อศึกษาผู้คนและสิ่งมีชีวิตต่างๆ ที่จะช่วยให้เห็นภาพใหญ่ของความรัก ความผูกพัน และความไว้เนื้อเชื่อใจ ซึ่งวิวัฒนาการต่อเนื่องมานานกว่า 500 ล้านปี จากวิถีสัตว์ป่ามาเป็นมนุษย์
อ่าน 1.อารมณ์ – เริ่มต้นที่การสังหารหมู่ของสไนเปอร์บนหอคอย, ทำไมผู้หญิงงอน (อารมณ์คืออะไร), ภาพลวงตา เสียงลวงหูได้อย่างไร, อารมณ์ลวงใจ ฯลฯ 2.สัญชาตญาณ – สัญชาตญาณมนุษย์, สมองทำงานอย่างไร – ทำไมมนุษย์พูดได้, แม่ผมเป็นตัวปลอม, ทำไมฉันชอบเธอ, ทำไมเราจูบ, ประวัติศาสตร์การจูบ, รักเพราะกลิ่น ฯลฯ ล้วนอธิบายว่าสมองทำงานอย่างไร และอธิบายวิทยาศาสตร์การปิ๊ง
ส่วนเล่ม 2 ว่าด้วยรักและอกหัก – วิทยาศาสตร์เบื้องหลังความรักในละครน้ำเน่า, ทำไมนางเอกไม่รักพระรอง, ทำไมคู่รักชอบพูดภาษาเด็ก, ทำไมทารกต้องการความรัก, ทำไมมนุษย์เสียสละตัวเองเพื่อผู้อื่นได้, ความเสมอภาคของมนุษย์ยุคหิน, การนินทาและความอาฆาตดีกับสังคมอย่างไร, ลิงป่าเปลี่ยนเป็นมนุษย์เมืองได้อย่างไร ฯลฯ
แต่ละหัวข้อชวนรู้ ทำให้อยากรู้ ชวนหาความรู้ได้อย่างมากทีเดียว – ว่ามั้ย
⦁ นักเขียนชาวเช็กซึ่งมีชื่อเสียงที่สุดในศตวรรษที่ 20 รองจาก ฟรันซ์ คาฟกา ที่ปัจจุบันวัยสูงถึง 90 ปีแล้วคือ มิลาน คุนเดอรา ซึ่งถูกขับจากพรรคคอมมิวนิสต์เพราะพฤติกรรมต่อต้านคอมมิวนิสต์ ต้องหนีไปฝรั่งเศสปี 2518 ถูกถอนสัญชาติ และกลายเป็นพลเมืองฝรั่งเศสในปี 2524
เพิ่งเมื่อปี 2562 ที่ผ่านมานี้เอง ที่รัฐบาลเช็กคืนสัญชาติให้กับนักเขียนผู้นี้
นักอ่านไทยอาจรู้จักมิลานจากงานแปล ความเบาหวิวเหลือทนของชีวิต จากงานแปลของ ภัควดี วีระภาสพงษ์ ฉบับแรก 2541 หรือพิมพ์ครั้งที่สอง 2546 แต่คราวนี้ด้วยผู้แปลคนเดียวกัน เรื่องตลก ของมิลานถูกพากย์ไทยให้อ่านอีกเรื่อง โดยนิยายที่เป็นงานเขียนเรื่องแรกของเขา – จึงน่าตื่นเต้น น่าสนใจ
เพราะคนคนหนึ่ง สามารถละทิ้งทุกสิ่งทุกอย่างที่เคยศรัทธา เพียงเพราะโดนดูหมิ่นเหยียดหยามเท่านั้นหรือ – เรานักอ่านชาวพุทธยิ่งน่าสนใจว่าจะมีวิธีคิดในแง่มุมจริยะกับอารมณ์ ต่อเรื่องที่เกิดขึ้นเหล่านั้นอย่างไร
เมื่อปัญญาชนเจ้าคิดเจ้าแค้น กลับบ้านเกิดเพื่อสะสางเรื่องค้างคาใจในวันวาน เขาได้พบสหายเก่า คู่อาฆาต ดนตรีที่เคยเชื่อมั่น และหญิงสาวจากอดีตไกลโพ้น เมื่อกงล้อประวัติศาสตร์บิดเบือนฝันผู้คนจนไม่เหลือเค้า เรื่องล้อเล่นเปลี่ยนเป็นบาดแผล ความแค้นผลักไสให้ใจกลัดหนองด้วยแรงพยาบาท แผนแก้เผ็ดรสขมฝาดจึงกลายเป็นทั้งบทโศกและเรื่องตลกไป – ได้ไง ต้องหาอ่านแล้ว
⦁ นิยายจีนกำลังภายในบอกว่า ความลับของฟ้าห้ามแพร่งพราย แต่ ความลับของฟ้า ของ ธนา เธียรอัจฉริยะ สามารถเปิดเผยได้โดยเจ้าของเองรวมเคล็ดวิชาที่เจ้าของความลับสกัดออกมาจากการทำงานและการดำเนินชีวิต ตั้งใจเปิดเผยเพื่อเติมพลังชีวิตและความหวังแก่ผู้คน เริ่มตั้งแต่ยิ่งเอากำลังออก ยิ่งได้กำลังกลับ, ยิ่งไม่รู้ ยิ่งรู้, ยิ่งไม่รู้ ยิ่งไม่กลัว, ยิ่งไม่มีประสบการณ์ ยิ่งแตกต่าง, ยิ่งไม่มี ยิ่งสร้างสรรค์, ยิ่งล้มเหลว ยิ่งเรียนรู้, ยิ่งวิกฤต ยิ่งมีโอกาส, ยิ่งเข้าใจเขา เรายิ่งได้, ยิ่งให้ ยิ่งได้, ยิ่งพอ ยิ่งสุข, ยิ่งมีวินัย ยิ่งเป็นอิสระ (ข้อนี้คนส่วนมากจะไม่เข้าใจ มีวินัยจะเป็นอิสระได้ไง เมื่อเจ้าของความลับมาเผยแล้ว ต้องเรียนให้ทะลุปรุโปร่ง)
แม้มิใช่นักธุรกิจหรือคนทำการค้า ก็อ่านเพลิน เพราะนี่คือกุญแจชีวิตดีๆ นี่เอง
⦁ พิมพ์ครั้งที่สองแล้ว กับพระสูตรสำคัญของพุทธศาสนิกชนโดยเฉพาะสายมหายาน ที่แม้แต่หินยานก็ควรหาอ่านเพื่อความเข้าใจในความจริงแท้ของสัจจะ ตรรกะ และการบำเพ็ญตนเพื่อความมุ่งหมายในอันจะละวางทุกข์ จากกิเลสและอัตตา นั่นคือ ปรัชญาปารมิตาหฤทัยสูตร จากอรรถกถาของ องค์ทะไลลามะ แปลให้เข้าใจความลึกซึ้งโดย นัยนา นาควัชระ และบรรณาธิการโดย พจนา จันทรสันติ
เป็นเวลากว่าสองพันปีแล้ว ที่คัมภีร์พระสูตรนี้มีความสำคัญยิ่งยวดต่อวิถีธรรมของพุทธศาสนิกชนนับล้าน ผู้ปรารถนาจะบรรลุปัญญาบารมีตามหลักมหายาน จะท่อง สวด ศึกษา และปฏิบัติภาวนา โดยพิจารณาธรรมในคัมภีร์เป็นหลัก
ด้วยอรรถกถาขององค์ทะไลลามะ ที่แจกแจงความหมายของพระสูตรโดยละเอียด อันเปี่ยมด้วยเนื้อหาสาระ จะช่วยให้เราพบคุณค่าของการตีความพระคัมภีร์ที่กระทำกันในสายธรรมอันยิ่งใหญ่ของพุทธศาสนา
หนังสือเล่มนี้จึงให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับหลักคำสอนของพุทธศาสนามหายานอย่างครบถ้วน และเป็นประโยชน์ต่อพุทธศาสนิกชนทุกสายธรรม
⦁ หนังสือซึ่งพิมพ์ครั้งที่สองเมื่อสองปีที่ผ่านมาของราชบัณฑิตผู้ล่วงลับ เสฐียรพงษ์ วรรณปก ที่มีทั้งความรู้ซึ่งควรจดจำ หรือเพียงรู้ไว้เฉยๆ บ้างก็มิควรเอาอย่าง เช่น พระปาราชิกคนแรก (ปาราชิกไปแล้วก็ไม่ควรเรียกรูป) ฯลฯ นั่นคือ สิ่งแรกในพระพุทธศาสนา ที่บ้างเกิดสมัยพุทธกาล บ้างพบว่าเกิดสมัยหลัง
อ่านบุคคลแรกที่พูดได้เดินได้ทันทีที่เกิด, คำแรกของเจ้าชายสิทธัตถะ, อุบาสกอุบาสิกาคู่แรก, บุคคลแรกที่ถวายอาหารก่อนตรัสรู้, สิ่งแรกที่ทรงทำหลังออกผนวช, พระอุทานแรกที่ทรงเปล่งหลังตรัสรู้, บุคคลแรกที่พระพุทธเจ้าพบเมื่อไปโปรดปัญจวัคคีย์, พระธรรมเทศนากัณฑ์แรก, สาวกรูปแรก, อุบาสกคู่แรก, วัดแห่งแรก, พระราชาผู้นับถือพุทธองค์แรก, อุบาสกอุบาสิกาคู่ขวัญคู่แรก,
การประชุมสงฆ์จำนวนมากที่สุดครั้งแรก, ตำแหน่งที่ทรงแต่งตั้งครั้งแรก, สามเณรรูปแรก, ภิกษุณีรูปแรก, ภิกษุที่อุปสมบทด้วยพระสงฆ์รูปแรก, แพทย์ประจำพุทธองค์คนแรก (และคนเดียว) ฯลฯ
บางเรื่องดูเหมือนเกิดสมัยพุทธกาลแต่หลักฐานบอกว่าแต่งภายหลัง แม้จะมีในพระไตรปิฎกก็ตาม ผู้เขียนกล่าวว่าน่าวิเคราะห์กันอีกที เช่น เรื่องการทำน้ำพระพุทธมนต์ที่พระอานนท์ประพรมตามพุทธบัญชา หรือเรื่องกรวดน้ำที่พระเจ้าพิมพิสารทำตามพุทธบัญชา เป็นต้น แต่ถึงอย่างไรก็เป็นเรื่องน่ารู้ทั้งสิ้น
⦁ เห็นหนังสือเล่มหนึ่ง รูปธรรมใกล้ตัวปฏิบัติได้เลย จึงรีบหยิบมาบอกกล่าว พืชปลูกในบ้านเปลี่ยนชีวิต โดย เดวิด โดโมนีย์ เขียนโดยแนวคิดจากงานวิจัยวิทยาศาสตร์ให้รู้จักพืชที่ปลูกในบ้าน 50 ชนิดที่จะช่วยให้ชีวิตคนในบ้านดีขึ้นได้มาก ด้วยการแสดงให้เห็นว่าพืชเหล่านี้สามารถฟอกอากาศให้บริสุทธิ์ได้อย่างแข็งขัน ช่วยปรับปรุงสุขภาวะทางจิตผ่านสีสัน กลิ่น อุปนิสัย และความจำเป็นในการทำนุบำรุงด้านต่างๆ กระตุ้นให้เกิดพลังงานใหม่ๆ ขึ้นในบ้านอ่าน อนุญาตให้พืชปลูกในบ้านเข้ามาในชีวิต, พืชปลูกในบ้านต้นเก่ง, ห้าผู้ยิ่งใหญ่ในแต่ละกลุ่ม – แค่คิดก็รู้สึกสดชื่น มีพลังขึ้นมาได้แล้ว – แฮ่ม หาอ่านดู
⦁ นิตยสารการเมืองฉบับครอบครัว ที่นักการเมืองต้องหาอ่าน ข้าราชการต้องตรวจดู มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับว่าด้วย ซักฟอก ม.152 The Last of ตู่? โดดเดี่ยวในสภาร้าง อ่านปูดแคนดิเดตนายกฯคนที่ 3 ส เสือตัวใหญ่ แผนสกัดเพื่อไทยทำแผ่นดินถล่ม แล้วจับตา กกต. อาการน่าเป็นห่วง เสียงเตือนกระหึ่ม แบ่งเขตเลือกตั้งส่อโมฆะ เดินหน้าสู่ความเสี่ยง ล้มละลาย?
อ่านผ่าแผนทลายมาเก๊า 888 เบนซ์ เดม่อน หัวโจก ล่าต่อ “ลัมโบร์” 100 ล้าน ดารา “ดิว” เปิดใจปมแฉ
อ่านคอลัมน์กาลเปลี่ยนแปลง “ประจักษ์ ก้องกีรติ” จากกรณีตะวัน แบม ถึงนักโทษการเมือง “อดีตและปัจจุบัน” ส่วน “คนมองหนัง” พาไปสัมผัสอิสรภาพ “จาฟาร์ ปานาฮี” เมื่อผู้กำกับฯอิหร่าน ประท้วง “อดน้ำ อาหาร” ในเรือนจำ
ยุกติ มุกดาวิจิตร เสนอบทความพิเศษ “ไทยกับเศรษฐกิจศีลธรรมของแรงงานเวียดนาม” ส่วนต่างประเทศก็ร้อน ร้อนด้วยบอลลูนปริศนา สาเหตุจีนสหรัฐตึงเครียด ก่อนตามติดธรณีพิโรธ เขย่า “ตุรเคีย” ชะตาที่เลี่ยงไม่ได้ – อีกครั้ง
⦁ ปลาร้าพันห่อด้วย ใบคา / ใบก็เหม็นคาวปลา คละคลุ้ง / คือคนหมู่ไปหา คบเพื่อน พาลนา / ได้แต่ร้ายร้ายฟุ้ง เฟื่องให้เสียพงษ์ // คือโคลงโลกนิติบทหนึ่ง ในสมเด็จฯกรมพระยาเดชาดิศร พระเจ้าน้องยาเธอในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงชำระของเก่าเพื่อจารึกประดับเสาศาลา คราวปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน ปี 2374
ผ่านมาอีก 7-8 ปี ก็ครบ 200 ปี ดูจะไม่เข้าหัวข้าราชการจำนวนไม่น้อยไปแล้ว เพราะต่อให้เหม็นคลุ้งขนาดไหน เพียงแต่ได้เงิน ก็พร้อมจะเข้าคลุกให้หึ่งไปทั้งตัวเสียสิ้น ไม่ห่วงว่าจะมีใครจับได้ไล่ทันเสียด้วยซ้ำ – คิดว่าคนไทยลืมง่ายไง ติดคุกก็แค่ประเดี๋ยวประด๋าว
หรืออีกที ถึงไม่มีใครลืม ก็ไม่รู้สึกรู้สา หน้าหนาเสียอย่าง
