แต่ละสังคม แต่ละบ้านเมือง มีวิธีการและเป้าหมายการบอกเล่าเรื่องตัวเองแก่ในสังคมจากเจตนาที่แตกต่าง เช่น ประวัติศาสตร์ไทยเล่าเรื่องราวในอดีตของไทยให้คนไทยฟังมายาวนานอย่างไร เราย่อมคุ้นเคย คุ้นเคยจนเกิดข้อสงสัยมากหลาย คำถามมากมาย ที่ให้คำตอบผิดแผกไปจากเรื่องเล่าเหล่านั้น คำตอบที่พบเจตนา ว่าทำไมต้องเล่าประวัติศาสตร์ตัวเองดังกล่าว จนเกิดการสร้างความรู้และความเข้าใจที่ถูกต้องที่สุดขึ้นใหม่
คนจีนก็เช่นกัน ในเมื่อโลกกำลังหมุนกลับมาตะวันออก จำเป็นต้องรู้อยู่บ้างว่า คนจีนรู้จักตัวเองแบบไหน
หลังสิ้นบัลลังก์มังกร ประวัติศาสตร์จีนยุคเปลี่ยนผ่าน ของนักเขียนจีน เส้าหย่ง กับ หวังไห่เผิง แปลโดย กำพล ปิยะศิริกุล เป็นหนังสือประวัติศาสตร์จีนที่คนจีนอ่าน เราจะได้เห็นว่าเขาเล่าเรื่องตัวเองอย่างไร
หลังราชวงศ์ชิงล่มสลาย ก่อนธงพรรคคอมมิวนิสต์จะสะบัดไปทั่วประเทศ เป็นยุคเปลี่ยนผ่านอันยาวนาน ถึงเกือบศตวรรษ เป็นศตวรรษแห่งความขัดแย้ง สูญเสีย และต่อสู้ดิ้นรน ท่ามกลางการปะทะกันระหว่างความคิด กับขั้วอำนาจทางการเมือง
ภายในปะทุความขัดแย้งของพรรคการเมือง ปัญญาชน กับขุนศึก ภายนอกถูกกลุ้มรุมจากจักรวรรดินิยม ตะวันตก ญี่ปุ่น และโซเวียต กลายเป็นช่วงเวลาที่จีนต้องเลือกระบอบการปกครองใหม่ที่เหมาะกับประเทศของตน เพื่อหนทางรอดจากวิกฤตสิ้นชาติ และเพื่อตอบคำถามที่ว่า เราจะอยู่ร่วมกันในสังคมแบบไหน
นักประวัติศาสตร์จีนขีดเส้นแบ่งระหว่าง “ยุคโบราณ” กับ “ยุคใหม่” ด้วยเหตุการณ์สงครามฝิ่นเป็นหลักหมาย
เนื่องจากเป็นจุดเริ่มต้นของความเสื่อมโทรมทั้งปวง ในยุคปลายราชวงศ์ชิง ที่นำไปสู่การล่มสลายของบัลลังก์มังกร ซึ่งผงาดอยู่เหนือแผ่นดินจีนมาหลายพันปี
ในยุคเปลี่ยนผ่าน จีนจึงเผชิญวิกฤตทั้งภายในภายนอกพร้อมกัน กลางกระแสเปลี่ยนแปลงและปฏิวัติทั่วโลก
ธารความคิดหลากหลาย หลั่งไหลและท่วมท้นหมู่ปัญญาชนที่ได้เปิดโลกทัศน์ เห็นความล้าหลังของมาตุภูมิ นำไปสู่การก่อปฏิวัติ รัฐประหาร โดยขั้วอำนาจหลายฝ่ายแทบนับครั้งไม่ถ้วน หนังสือเล่มนี้นอกจากอ่านง่าย เด่นด้วยเรื่องราวน่าสนใจเรียงตามลำดับเวลา และเป็นงานที่น้อยครั้งจะได้รับรู้จากตำรา แบบเรียน สื่อ รวมถึงการรับรู้เหตุการณ์กระแสหลักร่วมกันของคนในชาติ ที่สังคมของตนยอมรับข้อเท็จจริงเหล่านั้น
ยุคเปลี่ยนผ่านของจีน สูญเสียทั้งชีวิต ทรัพย์สินล้ำค่า และเวลามหาศาล แต่มิได้ทำให้บดบังศักดิ์ศรี ความกล้าหาญ เสียสละ ของบรรดาปัญญาชนและขุนศึก ซึ่งอุทิศชีวิตแก่การปฏิวัติประเทศเพื่อสร้างอนาคตที่ดีกว่า
หนังสือเล่มนี้ไม่น่าพลาด ที่จะรู้จักและเข้าใจจีนวันนี้
…และคนจีนคนแรกที่ต้องรู้จักในปัจจุบันก็คือคนนี้ สีจิ้นผิง บนทางแยกประวัติศาสตร์จีน บุรุษซึ่งมีปณิธานแรงกล้าที่จะนำประเทศกลับไปสู่ศูนย์กลางโลกเช่นในอดีต ลบล้างภาพคนป่วยแห่งเอเชียสมัยสงครามฝิ่น ด้วยความคิดที่จะก่อรูปประเทศด้วยความมั่นคงทางเศรษฐกิจ จากการผลิต นวัตกรรม และสติปัญญาสร้างสรรค์ของพลเมือง โดยไม่หวั่นอภิมหาอำนาจอื่นใด
หยางจงเหม่ย เขียน และ กนิษฐา ลีลามณี แปลให้เห็นชีวิตเด็กชายที่พ่อประสบพิษการเมือง ครั้งปฏิวัติวัฒนธรรม แต่สามารถฟันฝ่าเส้นทางวิบากสู่เก้าอี้ผู้นำสูงสุดของพรรคและประเทศได้อย่างเต็มภาคภูมิ
ขณะที่สังคมเริ่มมีคำถามถึงสังคมนิยมแบบจีน และบาดแผลภายในพรรคยังเยียวยาไม่สนิท ขณะที่เพื่อนบ้านต่างพากันหวาดระแวงการเติบโต และความเจริญอันทรงอิทธิพล และสหรัฐหวนคืนแปซิฟิก เข้ามาหาฐานการค้าซึ่งเป็นพันธมิตรของจีน นอกเหนือจากที่ประจันหน้ากันโดยตรง จนต่างต้องลดราวาศอก
และขณะที่สถานะกำลังทะยานขึ้นเป็นหมายเลขหนึ่งทางการค้า สี จิ้นผิง จะนำพาประเทศได้ราบรื่นหรือไม่
อ่านแล้วเห็นภาพ เข้าใจสถานการณ์ปัจจุบันเลยทีเดียว
…อาจารย์ปรัชญามหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน และเป็นนักเขียนหนังสือขายดี ปีเตอร์ ซิงเกอร์ พูดให้ฟังว่า จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อใครสักคนซึ่งช่ำชองจิตวิทยาวิวัฒนาการ หันมาวิเคราะห์พระพุทธศาสนา และหากคนคนนั้นคือ โรเบิร์ต ไรท์ นักเขียนผู้มีพรสวรรค์ คำตอบก็จะเป็นหนังสือซึ่งน่าประหลาดใจ สนุกสนาน ท้าทาย และอาจ เปลี่ยนชีวิตผู้อ่านได้
ดังนั้น เมื่อนักเขียนผู้มีพรสวรรค์นามนี้เขียน ทำไมพุทธจึงเป็นศาสนาแห่งความจริง ขึ้นมา ชาวพุทธไทยๆ ก็จะทำอย่างไรดีล่ะ นอกจากจะหาอ่านทำความเข้าใจ โดยเฉพาะเมื่อ ธีร์ ทิพกฤต แปลให้แล้ว
และเป็นธรรมดาของทุกวันนี้ ที่คนส่วนมากใกล้เกลือกินด่าง ไม่ถูกจริตกับการฟังพระเทศน์ หรือฟังไม่รู้เรื่อง โดยเฉพาะถ้าไม่ติดตลกเฮฮาอย่าง พระมหาสมปอง หรือเมื่อก่อนคือ พระพยอม ก็ไม่อยากฟัง เดี๋ยวนี้จึงต้องให้ฝรั่งสอนพระพุทธศาสนาให้เรียน ค่อยทำท่าว่าจะเข้าใจขึ้นบ้างได้ ฮะฮา พูดจาประสาประโช้ดดด…
อย่างน้อยเมื่ออาจารย์ซึ่งทำวิจัยด้านจิตวิทยา นำเสนอให้ศึกษาอย่างมีระบบด้วยทฤษฎีของจิตกับประสาท มาสนับสนุนและอธิบายหลักการอันเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ความลึกซึ้งซึ่งน่าสนใจจึงมีมาก
เรื่องความขัดแย้งกันเองของการปฏิบัติสมาธิ, เมื่อไหร่ที่ความรู้สึกเป็นเพียงมายา, ที่ว่าตัวเราเป็นอนัตตา, ความคิดคิดไปเองได้อย่างไร, การควบคุมตัวเอง และความสุข ปีติ กับเหตุผลสำคัญของการปฏิบัติสมาธิ เป็นต้น
ล้วนช่วยให้เราเข้าใจพื้นฐานของสิ่งซึ่งได้ยินได้ฟังเป็นปกคิ แต่มักไม่เข้าใจไม่ได้ปฏิบัติ อย่างกระจ่างได้
…นักจิตวิทยาอีกคนแต่เป็นญี่ปุ่น เขียนหนังสือขายดีกว่าล้านเล่ม โดนใจคนจำนวนมากที่อิดๆ ออดๆ รีๆ รอๆ แด่คุณที่กลัวการเปลี่ยนแปลงมาตลอดชีวิต ของ เมนทอลลิสท์ ไดโกะ แปลโดย ธนัญ พลแสน
หนังสือที่จะช่วยให้สนุกไปกับการเปลี่ยนแปลง อะไรคือเปลี่ยนแปลง อยากมีความสามารถกว่านี้ อยากเปลี่ยนนิสัยแย่ๆ นี้ อยากเป็นคนใหม่ ลองเข้ามาหาดูวิธีการที่แนะนำไว้ได้เลย
อยากเป็นอย่างไร ไม่ต้องใช้สมอง ไม่ต้องมีข้ออ้าง ไม่ต้องตั้งความหวัง เปิดสวิตช์ 7 ตัวก็เปลี่ยนได้แล้ว สวิตช์อะไรบ้าง เวลา, คำพูด, เพื่อน ฯลฯ แค่นี้เป็นตัวอย่าง อยากรู้เพิ่มไหม จากนั้น ฟังผู้เขียนให้ฝึกอีก 5 สัปดาห์เท่านั้นก็เปลี่ยนเป็นคนใหม่ได้ทันที ก็ต้องพิสูจน์กันหน่อย
…เหน็ดเหนื่อยกับการเปลี่ยนตัวเองมาแล้ว ลองมาสอดรู้เรื่อง ความลับของอวัยวะทั้งห้า ดูอีกเล่ม ผู้เขียนเป็นญี่ปุ่นอีกเช่นเคย เชี่ยวชาญด้านดูแลสุขภาพ ทำงานวิจัยด้านระบบประสาทจนสถาบันระดับโลกยอมรับ
ยะสึชิ ฟุจิโมะโตะ จะมาช่วยปรับชีวิต เปลี่ยนพฤติกรรม ฟื้นฟูร่างกายให้หายเหนื่อยจากตัวเราเอง
ทำไมถึงไม่หายเหนื่อย, ความลับของเรี่ยวแรงอยู่ที่ไหน, พังผืดไม่มีประโยชน์หรือ ฯลฯ ลองเรียนรู้ระบบการหายใจ, ระบบประสาทและสมอง, ระบบย่อยอาหาร, ระบบกล้ามเนื้อและกระดูก, ระบบไหลเวียนโลหิต แล้วเข้าใจความสัมพันธ์กันระหว่างระบบเหล่านั้นในร่างกาย เพื่อเป็นไปอย่างสมดุล
มีภาพประกอบน่ารัก แสดงขั้นตอนบริหารร่างกายอย่างมีระเบียบ พร้อมอธิบายความเชื่อมโยงของอวัยวะ ทำให้เข้าใจง่ายเพิ่มประสิทธิผลในการปฏิบัติได้ดียิ่งขึ้น ห่างโรคเรื้อรัง ห่างโรคออฟฟิศได้ชะงัด ว่างั้นนะ
อังคณา รัตนจันทร์ แปลให้เข้าใจชัดเจน
…คนชอบเรื่องลึกลับ ซ่อนเร้น เห็นความหมายในสัญญลักษณ์ ต้องสนุกกับ ถอดรหัสสัญลักษณ์ปริศนา ซึ่งผู้เขียน บัญชา ธนบุญสมบัติ จะนำย้อนอดีตกลับไปไกล ตั้งแต่ย้อนรอยเขาพระสุเมรุ, บทเรียนจากนรสิงห์อวตาร, ศิวนาฏราช จักรวาลกับพัฒนาการสังคม, ทำไมเทวะจึงถือกำเนิด, ทิศไหนมงคล ใครเป็นผู้กำหนด, ดวงอาทิตย์ย่างสู่ราษีเมษ หมายความว่าอย่างไร ฯลฯ
สัญลักษณ์แทนความคิดมนุษย์ซึ่งเร้นอยู่แทบทุกมิติอันแสนลึกล้ำ ซ่อนเจตนาและความมุ่งหมายใดไว้บ้าง
น่าสนุกไม่น้อย มาสมมุติเป็น โรเบิร์ต แลงดอน ตัวละครพระเอกของ แดน บราวน์ กันเถอะ
…สุดสัปดาห์นี้อย่าพลาด นิตยสารการเมืองฉบับครอบครัว มติชนสุดสัปดาห์ ว่าด้วย “ผบทบขทปชช” เพียงน้ำตาบนปกก็จะเห็นได้ถึงความเสียใจอย่างสุดซึ้ง ที่ผู้อ่านต้องนิ่งอึ้งตะลึงตะไล
อ่านวิเคราะห์ศึกซักฟอกในเชิงยุทธศาสตร์ ไม้เด็ดของฝ่ายค้าน ดูพรรคเศรษฐกิจใหม่บนทางสามแพร่ง ก่อนไปพบกาแฟดำกับบทสนทนาที่ปักกิ่ง และติดตามไวรัสว่าจะดับฝันจีดีพีไปมากน้อยแค่ไหน
ที่เตรียมมาเพื่อเดือนแห่งความรักก็คือ แพรว ฉบับกุมภาพันธ์ เมื่อพัชราภา ไชยเชื้อ มาพบกับ แอน ทองประสม บนปก เพียงแฟนนิตยสารเห็นก็คงวายไปจากแผงในเวลารวดเร็ว
มีความสุขกับการอ่านนะจ๊ะ
———————————————————–
บรรณาลักษณ์
