| ผู้เขียน | สมหมาย ปาริจฉัตต์ |
|---|
หลังจากแม่น้ำห้าสายผลักดันโมเดลการบริหารจัดการประเทศภายใต้ ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี พ.ศ.2561-2580, ยุทธศาสตร์เฉพาะด้านอย่างต่ำ 6 ด้าน และแผนปฏิรูปประเทศ 13 ด้าน ออกมาจนมีผลบังคับใช้โดยมีกฎหมายรองรับ ตั้งแต่รัฐธรรมนูญ 2560 จนถึงกฎหมายลูกต่างๆ
เหตุผลเพื่อให้เกิดสภาพบังคับ เกิดการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง หากคณะผู้บริหารชุดใหม่เข้ามาปรับปรุงแก้ไข เปลี่ยนแปลง ก็ต้องมีเหตุผลแสดงต่อองค์การที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะรัฐสภาและสาธารณชน
ด้วยเหตุที่ต้องการให้เกิดความต่อเนื่องนี่เอง ทำให้ฝ่ายผู้ยกร่างผลักดัน ตั้งแต่แม่น้ำสายแรก คณะรักษาความสงบแห่งชาติ ปริวิตกว่าจะเกิดปัญหาอุปสรรค คณะผู้บริหารชุดใหม่ ไม่ยอมรับดำเนินการตามแนวทางที่วางไว้ จึงมีความคิดที่จะดำรงอำนาจบริหารไว้ต่อไป
ขณะเดียวกันทำให้พรรคการเมือง กลุ่มการเมือง องค์กรภาคส่วนต่างๆ ที่่ไม่เห็นด้วยกับหลักการและสาระของแผนต่างๆ ยกขึ้นมาเป็นประเด็นโต้แย้งว่า กระบวนการปรับปรุงแก้ไขเป็นไปด้วยความยากลำบาก ทำให้คณะผู้บริหารใหม่มีสภาพไม่ต่างไปจากเป็ดง่อย ทำอะไรไม่ได้ตามนโยบายของตนเท่าที่ควร
ความเห็นต่างจากสองขั้วความคิดดังกล่าว ยังดำรงอยู่ในขณะนี้ ซึ่งเป็นประเด็นปัญหาที่สำคัญ
มีผลต่อทิศทางในอนาคตของสังคมไทยอย่างยิ่งยวด แต่กลับปรากฏว่า กลุ่มการเมือง พรรคการเมืองต่างๆ ตลอดจนองค์กรภาคประชาสังคม ไม่ให้ความสนใจ ติดตาม ศึกษาวิเคราะห์ และเสนอทางออกอย่างเข้มข้น เอาจริงเอาจัง
สาเหตุเกิดจากปัจจัยหลายประการ ตั้งแต่ความไม่เชื่อมั่นต่อแนวทางการบริหารจัดการที่ดำเนินมา บรรยากาศที่ปิดกั้นการอภิปราย ถกเถียง โต้แย้ง ไม่เปิดให้เกิดการมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวางจากภาคส่วนต่างๆ โดยเฉพาะภาคประชาสังคม ผลผลิตที่ออกมาขาดการสื่อสารสาธารณะอย่างมีประสิทธิภาพในทุกขั้นตอน แต่รอให้เกิดผลผลิตสำเร็จรูปเสียก่อนแล้วถึงออกมาบอกกล่าวสังคมในส่วนที่อยากจะบอก มากกว่าตอบคำถามที่สังคมอยากรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเป็นรูปธรรมจับต้องได้ของยุทธศาสตร์ แผนปฏิรููปต่างๆ
ขณะที่แม่น้ำห้าสายยังเดินหน้าต่อไปเรื่อยๆ แต่งตั้งคณะกรรมการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ มีนายกอบศักดิ์ ภูตระกูล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธาน กรรมการมาจากอดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ และสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ จำนวนหนึ่ง ทำหน้าที่ผลักดันกิจกรรมการปฏิรูปที่สำคัญๆ ไปสู่การปฏิบัติของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งส่วนใหญ่ล้วนเป็นภาครัฐ
และตั้งคณะอนุกรรมการสื่อสารบูรณาการการปฏิรูปประเทศเพื่อทำหน้าที่สื่อสารกับสังคม
ให้เกิดการรับรู้และเชิญชวนให้มีส่วนร่วม ได้รวบรวมภารกิจทุกด้านที่เขียนไว้ในแผนปฏิรูปต่างๆ ตามยุทธศาสตร์ ประมวลออกมาเป็น 6 กลุ่มที่ต้องดำเนินการ ได้แก่ 1 แก้จน 2 แก้เหลื่อมล้ำ 3 แก้โกง 4 ปฏิรูปราชการ 5 สร้างการมีส่วนร่วม 6 สร้างอนาคต เสนอเป็นจุดขายด้วยวลีว่า สร้างไทยไปด้วยกัน (Reform Together)
ประเด็นหลักอยู่ที่ว่า สร้างไทยไปด้วยกัน (Reform Together) 6 จุดขายนี้ ขายได้หรือไม่ เพียงไร เป็นที่ต้องการของตลาด ตอบสนองและรับซื้อ แค่ไหน
ปรากฏการณ์ในเวทีเพื่อนำไปสู่การเลือกตั้งวันไหนยังไม่ชัดเจน เป็นคำตอบได้อย่างดีที่สุด ตลาดยังไม่รับซื้ออย่างมีนัยสำคัญ ตัวชี้วัดที่ชัดเจนที่สุดคือความสนใจ มีส่วนร่วมของพรรคการเมือง กลุ่มการเมือง กลุ่มองค์กรภาคประชาชน และแม้แต่ภาคราชการเอง ยังรู้สึกเฉยๆ ไม่ตื่นเต้น ไม่คึกคัก มีชีวิตชีวากับเรื่องใหญ่ขนาดนี้ เท่าที่ควร องค์กรภาครัฐที่ทำไปก็เพราะนายสั่งเสียมากกว่า
โดยเฉพาะพรรคการเมือง ยังคงมุ่งแข่งขันกันที่การเสนอขายตัวบุคคล ดึงและดูด อดีต ส.ส. อดีต ส.ว. สนช. สปช. ผู้นำท้องถิ่น ทุกระดับ ที่มีแววว่าจะเข้ามาเป็นฐานของกลุ่มตน เพื่อเข้าสู่ อำนาจสูงสุดของฝ่ายบริหารเป็นหลักมากกว่าการเสนอขายแนวทางนโยบาย ไม่ว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับสิ่งที่แม่น้ำห้าสายทำคลอดออกมาและจะผลักดันต่อไป
สาเหตุหนึ่งที่พรรคการเมืองยกขึ้นมาเป็นคำอธิบายต่อความไม่ใส่ใจ นอกจากความไม่เชื่อมั่นแล้ว เพราะถูกปิดกั้น จำกัดกรอบ จากคำสั่งห้ามมั่วสุม ชุมนุมทางการเมืองและเรียกร้องให้ยกเลิกมาจนถึงขณะนี้ ทำให้ไม่สามารถประชุมปรึกษาหารืออย่างเป็นทางการเพื่อหาบทสรุปและประกาศจุดยืนต่อสาธารณะได้ว่า คณะพรรคนั้นๆ มีท่าทีต่อเรื่องนี้อย่างไร และมีข้อเสนอแนวทางนโยบายใหม่ที่ดีกว่า เป็นรูปธรรม จับต้องได้มากกว่า คืออะไร
สภาพการณ์ที่ดำรงอยู่จึงทำให้เกิดการเสียโอกาสของทุกฝ่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสังคมไทย
บทสรุปของเรื่องนี้ จึงอยู่ที่หยุดการจำกัดสิทธิ เสรีภาพ เปิดโอกาส และเปิดเวทีการแสดงออกอย่างสันติ ยอมรับฟังความเห็นต่างด้วยความอดทน และปฏิบัติอย่างมีมาตรฐานเดียว
ขณะที่เดียวกัน ทำให้ข้อเสนอต่างๆ มีความเป็นรูปธรรม จับต้องได้ มองเห็นภาพชัดเจน วิธีการก็ด้วยการเผยแพร่ นำเสนอ ข้อมูล ข่าวสาร ไม่ว่าทางออนไลน์ ออฟไลน์ ผ่านทุกช่องทาง ทุกรูปแบบ ทั้งฉบับจริง ฉบับย่อ ในลักษณะของการรณรงค์ให้ผู้คนทุกระดับเข้าใจง่ายๆ พร้อมตอบทุกคำถามที่อยากรู้ จนเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของ อยากมีส่วนร่วม ก็เท่านั้นเอง
