| ที่มา | มติชนออนไลน์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
ชุมชนป้อมมหากาฬ ชานกำแพงพระนคร กรุงรัตนโกสินทร์ (ตรงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ ถนนราชดำเนินกลาง เชื่อมถนนมหาไชย) ถูกตั้งข้อพิศวงสงสัยว่า ชุมชนป้อมมหากาฬ ประวัติศาสตร์ยาวนาน หรือเพิ่งสร้าง?
1.ชุมชนป้อมมหากาฬ มีประวัติศาสตร์ยาวนาน อยู่ชานกำแพงพระนคร ก่อนสมัย ร.5 โดยมีรูปถ่ายเก่าหน้าวิกลิเกพระยาเพชรปาณี เป็นพยานว่าลิเกมีกำเนิดบริเวณป้อมมหากาฬ ชานกำแพงพระนคร แล้วปิดวิกเก็บค่าดูครั้งแรกในสยามประเทศ แต่น่าจะมีชุมชนก่อนนั้นนานแล้วอย่างน้อยตั้งแต่ ร.3 เป็นหลักแหล่งรากหญ้าของข้าพระเลกวัดโยมสงฆ์
นับแต่นั้นก็มีคนโยกย้ายเข้าไปอยู่สืบเนื่องยาวนานไม่ขาดสายจนปัจจุบัน ล้วนเป็นสามัญชนชาวบ้านมีอาชีพหลากหลาย ซึ่งไม่ใช่เรื่องราวของครอบครัว หรือบุคคล แต่เป็นชื่อที่รับรู้ทั่วไปเป็นสาธารณะว่าประกอบด้วยพื้นที่ชุมชนบริเวณรอบนอกป้อมมหากาฬ และตรอกพระยาเพชร นอกกำแพงเมือง
2.ประวัติศาสตร์เพิ่งสร้างของชุมชนป้อมมหากาฬ ถ้ามีจริงก็ไม่ได้สร้างโดยคนในชุมชนป้อมมหากาฬ แต่เพิ่งสร้างอย่างเสกสรรปั้นแต่งขึ้นโดยคณะทำงานของผู้มีอำนาจของ กทม. (กรุงเทพมหานคร) เพื่อทำให้ชุมชนแตกแยกกระจัดกระจายเป็นครอบครัว เป็นบุคคล แล้วกล่าวร้ายป้ายสีชุมชน
ทั้งนี้ จะได้ใช้เป็นข้ออ้างไล่รื้อชุมชนป้อมมหากาฬ ชานกำแพงพระนคร กรุงรัตนโกสินทร์ ที่หลงเหลือเป็นหลักฐานประวัติศาสตร์สังคมแห่งเดียวในกรุงเทพฯ แล้วเอาที่ดินทำอย่างอื่นที่ไม่น่าศรัทธา
ประวัติศาสตร์เพิ่งสร้าง เป็นงานถนัดของทางการ “แห่งชาติ” มีประจักษ์พยานสำคัญ ได้แก่ ประวัติศาสตร์แห่งชาติของไทย ซึ่งเป็นนิยายเพิ่งสร้างอย่างมีศักยภาพครอบงำและหล่อหลอมสังคม (รวมทั้งสื่อมวลชน) ให้เคลิ้มแล้วคล้อยตามจนพากันเชื่อถืออย่างงมงาย ใช้ทำลายประวัติศาสตร์สังคมและทำลายชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ
