ประเทศที่พัฒนาแล้ว มักจะใช้ “นโยบายด้านการผลิต” เป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญที่ก่อให้เกิดรายได้ และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในชาติ
เพราะการผลิต คือ การทำหรือการสร้างสิ่งต่างๆ ให้เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น ปัจจัยสี่ของชีวิต ปัจจัยการผลิต ผลิตภัณฑ์ สิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ รวมตลอดถึง เครื่องจักร เทคโนโลยี และศิลปวัฒนธรรม โดยเฉพาะสิ่งปลูกสร้างทางประวัติศาสตร์ เช่น นครวัดนครธม กำแพงเมืองจีน และวัดวาอารามต่างๆ ของไทย ซึ่งล้วนแต่เกิดจากหยาดเหงื่อแรงงานและเทคโนโลยีที่ทำ “การผลิต” ทั้งนั้น
การผลิต (Production/Manufacturing) จึงเป็น “Makes” ที่เป็นปัจจัยสำคัญของการสร้างงานและการสร้างโลก
การบริหารจัดการการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพ จึงมีความสำคัญยิ่งต่อความเจริญก้าวหน้าและพัฒนาการของธุรกิจอุตสาหกรรมและสังคม โดยเฉพาะความสามารถในการแข่งขันของประเทศต่างๆ
คุณภาพของสินค้าหรือบริการ จึงเป็นตัวตัดสินถึงความยั่งยืนของกิจการ ซึ่งเกิดจากการบริหารจัดการการผลิตที่มีประสิทธิภาพเท่านั้น
การควบคุมและการบริหารจัดการที่ “หน้างาน” (ที่ซึ่งพนักงานปฏิบัติงาน) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเป็นหลักประกันของการบรรลุเป้าหมาย
ในการควบคุมและการบริหารจัดการหน้างานนั้น “กิจกรรม 5 ส” จึงเป็นพื้นฐานที่สำคัญที่สุด
5 ส (5S) มาจาก ตัวอักษรแรกของภาษาญี่ปุ่น (Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu, Shitsuke) ที่อ่านเป็นภาษาไทย ได้แก่ สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ สร้างนิสัย
สถานที่ทำงานใดที่ไม่สามารถทำ “3 ส” (สะสาง สะดวก สะอาด) ได้ ก็คงไม่สามารถผลิตสินค้าที่มีคุณภาพที่ดีได้ (ปกติจะเริ่มทำเพียง 3 ส ก่อน เมื่อทำบ่อยครั้งเข้าจะได้เพิ่มอีก 2 ส เอง จึงได้ครบ 5 ส)
เพราะ “สะสาง” (Seiri) เป็นการแยกกลุ่มสิ่งของที่จำเป็นกับสิ่งของที่ไม่จำเป็น สิ่งที่ไม่จำเป็นจะอยู่ที่ที่ทำงานไม่ได้ จะต้องกำจัดทิ้ง “สะดวก” (Seiton) เป็นการจัดระเบียบสิ่งที่จำเป็น เพื่อให้หยิบใช้ได้ง่าย และ “สะอาด” (Seiso) เป็นการทำความสะอาด ดูแลรักษาเครื่องจักร เครื่องมือต่างๆ ให้สะอาด รวมถึงการทำให้ผม มือ เครื่องแบบ รองเท้าต่างๆ ให้สะอาดอยู่เสมอด้วย
ดังนั้น เราจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทำความเข้าใจในความหมายของ 5 ส ในสถานที่ทำงาน ซึ่งมีแต่ “การลงมือทำ” เท่านั้น ที่จะทำให้เข้าใจและเก็บเกี่ยวผลลัพธ์ ที่เกิดจากกิจกรรม 5 ส อย่างแท้จริง เพื่อปรับ “หน้างาน” ของการผลิตให้พร้อมสำหรับ “Thailand 4.0” ครับผม!
วิฑูรย์ สิมะโชคดี
