ประเด็นที่โรงงานในปัจจุบันให้ความสนใจมากเป็นพิเศษ ก็คือ “โรงงานไม่ต้องต่ออายุใบอนุญาตอีกต่อไปแล้ว” ก็เป็นเรื่องจริงจนได้ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมได้ประกาศไว้หลายเดือนแล้ว เพราะมีพระราชกฤษฎีกาประกาศใช้ “พระราชบัญญัติโรงงาน” 2 ฉบับใหม่ (ฉบับที่ 2 และ 3) เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2562 ที่ผ่านมา โดยจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 28 ตุลาคม 2562 นี้
เหตุผลในการประกาศใช้ “กฎหมาย (ว่าด้วย) โรงงาน” ฉบับใหม่ (พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2562) ก็คือ กฎหมายโรงงานฉบับที่ใช้อยู่ (ตั้งแต่ พ.ศ.2535) ได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานานแล้ว ทำให้บทบัญญัติบางประการไม่เหมาะสมและไม่สอดคล้องกับสภาพการณ์ปัจจุบัน โดยเฉพาะหลักเกณฑ์การควบคุมการประกอบกิจการโรงงานที่มีความเข้มงวดและล่าช้า อันสร้างปัญหาและอุปสรรคต่อการประกอบกิจการโรงงาน
ดังนั้นหลักเกณฑ์ของการควบคุมการประกอบกิจการโรงงานตามกฎหมายใหม่ จะควบคุมการประกอบกิจการโรงงานเพียงเท่าที่จำเป็น เกิดความรวดเร็ว ประหยัด และลดภาระแก่ผู้ประกอบกิจการโรงงาน โดยเฉพาะผู้ประกอบกิจการโรงงานขนาดเล็ก ด้วยการปรับปรุงขั้นตอน และระยะเวลาการพิจารณาของผู้อนุญาตและพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายให้มีความชัดเจน ลดการใช้ดุลพินิจ ยกเลิกการกำหนดให้มีการต่ออายุใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน และแก้ไขเพิ่มเติมบทกำหนดโทษ รวมทั้ง ปรับปรุงอัตราค่าธรรมเนียม เพื่อให้เหมาะสมยิ่งขึ้นและสอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมปัจจุบัน
ส่วนเหตุผลในการประกาศใช้ พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2562 เป็นการแก้ไขเพิ่มเติมเพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถดำเนินการในฐานะพนักงานเจ้าหน้าที่ ภายใต้การกำกับดูแลของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และกำหนดกลไกเพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีรายได้จากการดำเนินการตามภารกิจที่ถ่ายโอนให้ด้วย
กฎหมายโรงงานฉบับใหม่ ได้ให้คำนิยามความหมายของคำต่างๆ ขึ้นใหม่หลายคำ อาทิ
(1) “โรงงาน” หมายความว่า อาคาร สถานที่ หรือยานพาหนะที่ใช้เครื่องจักรมีกำลังรวมตั้งแต่ห้าสิบแรงม้าหรือกำลังเทียบเท่าตั้งแต่ห้าสิบแรงม้า หรือใช้คนงานตั้งแต่ห้าสิบคนขึ้นไปโดยใช้เครื่องจักรหรือไม่ก็ตามเพื่อประกอบกิจการโรงงาน ทั้งนี้ ตามประเภทหรือชนิดของโรงงานที่กำหนดในกฎกระทรวง
(2) “ตั้งโรงงาน” หมายความว่า การนำเครื่องจักรสำหรับประกอบกิจการโรงงานมาติดตั้งในอาคาร สถานที่ หรือยานพาหนะที่จะประกอบกิจการโรงงาน หรือนำคนงานมาประกอบกิจการโรงงานในกรณีที่ไม่มีการใช้เครื่องจักร
(3) “ประกอบกิจการโรงงาน” หมายความว่า การทำ ผลิต ประกอบ บรรจุ ซ่อม ซ่อมบำรุง ทดสอบ ปรับปรุง แปรสภาพ ลำเลียง เก็บรักษา หรือทำลายสิ่งใดๆ ตามลักษณะกิจการของโรงงานแต่ไม่รวมถึงการทดลองเดินเครื่องจักร
กฎหมายโรงงานฉบับใหม่นี้ จะทำให้การประกอบกิจการเล็กๆ ไม่เข้าข่ายเป็น “โรงงาน” (เหมือนแต่ก่อน) ทำให้ไม่ต้องขออนุญาต เท่ากับเป็นการส่งเสริมให้กิจการประเภท SMEs มีโอกาสเกิด พัฒนาและเติบใหญ่ต่อไปได้
ดังนั้นหากเราคิดบวกทำบวกแล้ว ทุกครั้งที่มีกฎหมายออกมาใหม่ เกิดเทคโนโลยีใหม่ และนวัตกรรมใหม่ๆ ก็จะมี “โอกาสใหม่ๆ” เกิดขึ้นเสมอ ซึ่งทำให้พวกเรามีโอกาสแจ้งเกิดด้วย ครับผม !
วิฑูรย์ สิมะโชคดี
