สุจิตต์ วงษ์เทศ : คนแรกเริ่ม รากเหง้าคนปัจจุบัน

“คนแรกเริ่มบนแผ่นดินเรา” เป็นชื่อนิทรรศการพิเศษของกรมศิลปากร กำลังจัดแสดงขณะนี้ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร สนามหลวง

คนแรกเริ่มในนิทรรศการนี้ ไม่พบหลักฐานว่าเป็นชาติพันธุ์อะไร? ชาติภาษาอะไร? เรียกตัวเองว่าอะไร?

แต่คนเหล่านี้ล้วนเป็นบรรพชนคนสุวรรณภูมิในอุษาคเนย์ ซึ่งรวมทั้งคนไทย ดังมีข้อความในเอกสาร (ของกรมศิลปากร) จะคัดมาแบ่งปันไว้ ดังนี้

คนแรกเริ่มบนแผ่นดินเรา

หลักฐานทางโบราณคดีที่หลงเหลืออยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ เป็นประจักษ์พยานว่า คนก่อนประวัติศาสตร์บนผืนแผ่นดินนี้อยู่รวมกันเป็น “สังคม” มี “วัฒนธรรม” ซึ่งเป็นความเจริญด้านจิตใจและวัตถุมายาวนานแล้ว

คนหรือบรรพชนเหล่านี้เปรียบประดุจ “เหง้า” หรือ “ราก” ของต้นไม้ที่ค้ำชูลำต้นให้หยัดยืนเติบโตต่อไปได้ นับว่าเป็น “คนแรกเริ่ม” ผู้สร้างรากฐานของสังคมวัฒนธรรมให้แก่ คน บ้าน เมือง ประเทศชาติของเรา พัฒนาสืบมาจวบจนทุกวันนี้

ขวัญเอ๋ย ขวัญมา

ยังไม่ได้ไปดูนิทรรศการ แต่อ่านจากเอกสารและหนังสือเล่ม (200 หน้า) ก็เห็นว่ากรมศิลปากรเดินหน้าถูกทิศทางแล้ว หลังจากหลงทางไปนานมาก เสมือนขวัญหายแล้วเรียกขวัญคืนร่างเดิมสำเร็จ

ทำให้รู้สึกร่มเย็นเป็นสุขที่ประวัติศาสตร์ไทยกำลังจะลอยพ้นจากเพดานความคิด ว่าคนไทยมาจากเทือกเขาอัลไต และสุโขทัยเป็นราชธานีแห่งแรก ฯลฯ

เอกสารและหนังสือ ได้รับความกรุณาอย่างยิ่งจาก ท่านอเนก สีหามาตย์ (อดีตอธิบดีกรมศิลปากร) กับเจ้าหน้าที่ฝ่ายเผยแพร่ กรมศิลปากร จึงตั้งใจจะไปดูนิทรรศการฯ ในไม่ช้านี้ แล้วจะเก็บมาเขียนบอกเล่าอย่างรื่นรมย์ และนิยมยกย่องสูงยิ่ง