ตั้งแต่เมื่อวาน 17 ตุลาคม 2562 ไปถึงวันที่ 18-19 ตุลาคม 2562 หรือตั้งแต่วันพฤหัสบดีถึงวันเสาร์นี้ สภาผู้แทนราษฎรเปิดประชุมสมัยวิสามัญ ให้รัฐบาล โดยพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี นำรายจ่ายงบประมาณแผ่นดิน ประจำปี 2563 เข้าไปให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพิจารณาในวาระแรก
หวังว่าคอการเมืองทั้งหลายจะเปิดโทรทัศน์ชมและฟังถ่ายทอดการนำเสนองบประมาณครั้งนี้พร้อมเพรียงกัน โดยเฉพาะในวันสุดท้ายที่มีการลงมติในวาระแรกว่า “รับหรือไม่รับ” งบประมาณรายจ่ายแผ่นดินประจำปีงบประมาณ 2563
เท่าที่ติดตามข่าวสารการเมืองจากฟากรัฐบาล เห็นยืนยันเป็นมั่นเป็นเหมาะว่าเสียงที่ “โหวต” ครั้งนี้ในวาระแรก แม้เสียงของรัฐบาลที่วิตกว่า “ปริ่มน้ำ” จะผ่านแน่นอน
ส่วนวาระสองหลังจากแปรญัตติแล้ว น่าจะผ่านไปถึงวาระสาม สุดท้าย
หากไม่รับงบประมาณในวาระนี้ ย่อมเป็นเหตุ “สองประการ” คือ รัฐบาลลาออก หรือยุบสภาเลือกตั้งใหม่ แต่ส่วนใหญ่ หลังจากผ่านวาระแรกแล้ว วาระที่สามไม่ควรมีเหตุไม่ผ่าน ด้วยการแปรญัตติควรเป็นที่น่าพอใจของสมาชิกราษฎรฝ่ายค้าน และฝ่ายค้านอิสระ
นับแต่ก่อนแปรญัตติในวาระแรก ข่าวที่เกิดขึ้นแทบทุกวันคือ รัฐบาลไม่หวั่นเรื่องเสียงปริ่มน้ำหรือไม่ ทั้งยังมั่นใจว่า คะแนนเสียงที่ “โหวต” ผ่านวาระแรกแน่นอน-ขอให้เชื่อใจแป๊ะ
การอภิปรายงบประมาณในวาระแรกนี้ เชื่อว่าฝ่ายค้านจะหยิบยกเหตุผลค้านงบประมาณบางประเภท อาทิ งบประมาณของกระทรวงกลาโหม ที่สมควรให้ลดลงและงดจัดซื้ออาวุธบางอย่าง ขณะที่สมาชิกจะอภิปรายงบบางกระทรวง บางหน่วยงานยังได้งบประมาณน้อย ขอให้จัดเพิ่ม เช่น งบประมาณด้านการศึกษา และด้านดิจิทัล เพื่อให้ก้าวหน้าก้าวทันอย่างน้อยประเทศในกลุ่มเพื่อนบ้าน เช่น สิงคโปร์ เวียดนาม
วันนี้ เป็นที่ทราบดีว่า ระบบดิจิทัลก้าวไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว เช่น ความเร็วของระบบสื่อสารด้านโทรศัพท์ที่พัฒนาจากระบบ 4G เป็นระบบ 5G ดังมีการใช้แล้วหลายพื้นที่เช่น ในสาธารณรัฐประชาชนจีน ทั้งเชื่อว่าในประเทศไทยจะมีการนำมาใช้ในเร็ววันนี้ น่าจะก่อนปี 2563 ด้วยซ้ำ
ว่ากันว่า เมื่อระบบ 5G กระจายเข้ามาในกรุงเทพมหานคร แล้วขยายตัวออกไปยังพื้นที่ใกล้เคียง หรือในจังหวัดที่มีความเจริญไม่น้อยกว่ากรุงเทพฯ แม้ว่าการใช้งานยังไม่คล่องตัวเท่าที่ควร น่าเชื่อได้ว่าการนำโทรศัพท์มือถือ ระบบ 5G รุ่นแรกมาใช้ นักธุรกิจไทยทั้งรุ่นใหม่รุ่นเก่า และเด็กใหม่วัยรุ่นต้องมีติดตัว
มาว่าถึงงบประมาณรายจ่ายแผ่นดินประจำปี 2563 โปรดพิจารณาว่า มีงบประมาณหน่วยงานไหนบ้างที่ควรลด ที่ควรเพิ่ม เพราะไม่ว่างบประมาณปีนี้จะมากน้อยเพียงใด การอภิปรายเพิ่มหรือลดย่อมไม่ทำให้ตัวเลขงบประมาณทั้งหมดเพิ่มหรือลดจากนี้ไปได้
ด้วยเมื่อลดหน่วยงานนี้ ต้องไปเพิ่มหน่วยงานอื่น หรือตัดไว้เป็นงบประมาณรายจ่ายส่วนกลาง เพื่อเป็นงบฉุกเฉินที่ต้องมีไว้เสมอ
งบประมาณรายจ่ายจำนวนหนึ่งของหน่วยงาน คือค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อจัดจ้าง (เรียกอย่างนั้น) ยานพาหนะประจำตัวหัวหน้าใหญ่ของหน่วยงาน เช่น นายกรัฐมนตรี และคณะรัฐมนตรี
เหตุที่เป็นเช่นนั้น เนื่องจากการใช้จ่ายงบประมาณจำนวนนี้คือการจัดซื้อ ไม่ใช่ขายยานพาหนะนั้นแล้วจัดซื้อขึ้นมาใหม่ ใช้ตัวเลขค่าใช้จ่ายหักกลบลบหนี้ เหมือนกับภาคเอกชน
เรื่องที่พวกเราประชาชนต้องรับฟังเป็นพิเศษ คือการใช้งบประมาณพิเศษที่เรียกว่าให้เป็นงบประมาณรายจ่ายข้ามปี หรือค้างปี เพื่อให้อนุมัติจัดซื้อแล้วจัดแบ่งงบประมาณใช้จ่ายเป็นงวด ค้างไว้เป็นงบประมาณ
รายจ่ายปีหน้า
การับฟังอภิปรายงบประมาณรายจ่ายประจำปี เริ่มแรกต้องรับฟังการนำเสนอจากนายกรัฐมนตรีแล้วฟังการค้านจากผู้นำฝ่ายค้าน มีเหตุผลพอจะคัดค้าน หรือโน้มน้าวให้พวกเราเห็นดีเห็นงามไปตามเจ้าหรือไม่
