ผมโตมากับ “ลูกคิด” ที่พ่อผมใช้เพื่อ บวก ลบ คูณ หาร และคิดเงินในการค้าขาย จนมาถึงการใช้ Slide Rule เมื่อเข้าเรียนวิศวะปีหนึ่ง หลังจากนั้น ผมก็ได้เห็นการพัฒนาทางเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว ตั้งแต่เครื่องคิดเลข คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ จนถึงยุคของ IoT อย่างทุกวันนี้
จาก “ลูกคิด” ถึง “IoT” ใช้เวลาไม่ถึง 50 ปี ในขณะที่การใช้ลูกคิดของคนจีนแต่โบราณมีมาเป็นร้อยๆ ปีแล้ว ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ทุกวันนี้ พัฒนาการด้านเทคโนโลยี (โดยเฉพาะ ICT) เป็นแบบก้าวกระโดดอย่างคิดไม่ถึงและตามไม่ทันจริงๆ
ผมจึงเชื่อว่า ประเทศที่มีความสามารถในการคิดและสร้าง “ไมโครชิป” “AI” หรือ “หุ่นยนต์” ได้ ก็น่าจะเป็นประเทศมหาอำนาจต่อไปในอนาคต ดังที่ยอมรับกันในแวดวงอุตสาหกรรมโทรคมนาคมและนักวิทยาศาสตร์ทั่วโลก
โดยเฉพาะ “ระบบ 5G” ที่จะทำให้ข้อมูลต่างๆ สามารถมารวมกันได้และสามารถวิเคราะห์ประมวลผลได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพจนสามารถพยากรณ์อนาคตได้อย่างถูกต้องและแม่นยำสูง ดังที่ประเทศจีนกำลังพยายามแซงโค้งอยู่ทุกวันนี้
ปัจจุบัน ระบบคอมพิวเตอร์สามารถเชื่อมต่อกันได้โดย Internet ยิ่ง Internet มีความเร็วมากเท่าใด ก็จะสามารถรวบรวมข้อมูลจากคอมพิวเตอร์ทั่วโลกมาคำนวณประมวลผล และสามารถหา “คำตอบ” สำหรับเรื่องต่างๆ ได้อย่างรวดเร็วยิ่งขึ้น
ประสิทธิภาพและความเร็วที่เกิดขึ้นนี้ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงมหาศาลในยุค “เศรษฐกิจดิจิทัล” (Digital Economy) และทำให้เกิดนวัตกรรมในการพัฒนาความเชื่อมโยงข้อมูลข่าวสารด้วยการพัฒนาระบบ AI และ Deep Learning ที่ทำให้การผลิตแบบอัตโนมัติเกิดขึ้น เพื่อจะไปแก้ปัญหาต่างๆ ของมนุษยชาติอย่างมีประสิทธิภาพ
สิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ทำให้นักวิทยาศาสตร์กลุ่มหนึ่งเชื่อมั่นว่า อีกไม่กี่ปีข้างหน้าจะมีประเทศที่พัฒนาแล้วทำให้เกิดสังคมการทำงานแบบอยู่ที่ใดก็ได้ เวลาใดก็ได้ โดยไม่จำเป็นต้องไปสำนักงานหรือโรงงานอีกต่อไป คือ อยู่ที่ไหนก็สั่งการและบริหารจัดการงานได้
ยุคเศรษฐกิจดิจิทัล จึงเป็นเศรษฐกิจยุคที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) และระบบอัจฉริยะ (Smart) ที่มีลักษณะเฉพาะ ซึ่งมีการเติบโตแบบก้าวกระโดด และเป็นยุคสมัยที่วิธีการผลิตสินค้าแบบดั้งเดิมจากการผลิตที่มีจำนวนมากที่เน้นการประหยัดต่อหน่วยเป็นหลัก กลายเป็นความสามารถผลิตให้เป็นไปตามความต้องการของลูกค้าเฉพาะบุคคลด้วยราคาถูก (Customization)
ดังนั้น สิ่งที่เราต้องเร่งสร้างก็คือ การพัฒนาแรงงานที่มีทักษะแบบเดิมไปสู่แรงงานที่มีทักษะการทำงานในรูปแบบใหม่ที่ตามทันเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป
ทุกวันนี้ ระบบการศึกษาในปัจจุบันจึงถูกท้าทายอย่างมากมายด้วย คือ แทนที่จะพยายามสอนให้ต่อสู้แข่งขันกับระบบอัตโนมัติที่เกิดขึ้นแต่เพียงอย่างเดียว เราจะต้องเร่งพัฒนา “ความคิดสร้างสรรค์” จากมันสมองของมนุษย์ เพื่อจะได้เอาชนะหุ่นยนต์ และปัญญาประดิษฐ์ซึ่งไม่สามารถเลียนแบบความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ได้
ก้าวกระโดดของ “เทคโนโลยี” และ “นวัตกรรม” จึงเป็นเรื่องที่เราต้องตามให้ทัน ครับผม !
วิฑูรย์ สิมะโชคดี
