| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สมหมาย ปาริจฉัตต์ |
| เผยแพร่ |
ร่างรัฐธรรมนูญ หมวด 16 ว่าด้วยการปฏิรูปประเทศ มาตรา 258 ให้ดำเนินการปฏิรูปประเทศอย่างน้อยในด้านต่างๆ ให้เกิดผลดังต่อไปนี้
จ.ด้านการศึกษา 1 ให้สามารถเริ่มดำเนินการให้เด็กเล็กได้รับการดูแลและพัฒนาก่อนเข้ารับการศึกษาตามมาตรา 54 วรรคสอง เพื่อให้เด็กเล็กได้รับการพัฒนาร่างกาย จิตใจ วินัย อารมณ์สังคมและสติปัญญาให้สมกับวัยโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย
2 ให้ดำเนินการตรากฎหมายเพื่อจัดตั้งกองทุนตามมาตรา 54 วรรคหกให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งปีนับแต่วันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้
3 ให้มีกลไกและระบบการผลิต คัดกรองและพัฒนาผู้ประกอบวิชาชีพครูและอาจารย์ให้ได้ผู้มีจิตวิญญาณของความเป็นครู มีความรู้ ความสามารถอย่างแท้จริง ได้รับค่าตอบแทนที่เหมาะสมกับความสามารถและประสิทธิภาพในการสอน รวมทั้งมีกลไกสร้างระบบคุณธรรมในการบริหารงานบุคคลของผู้ประกอบวิชาชีพครู
4 ปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนทุกระดับเพื่อให้ผู้เรียนสามารถเรียนได้ตามความถนัดและปรับปรุงโครงสร้างของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อบรรลุเป้าหมายดังกล่าว โดยสอดคล้องกันทั้งในระดับชาติและระดับพื้นที่
ร่างรัฐธรรมนูญให้ความสำคัญเป็นพิเศษ เน้นย้ำการปฏิรูป 2 ด้าน ด้านกระบวนการยุติธรรม กับด้านการศึกษา ถึงกับเขียนเพิ่มเติมไว้เป็นการเฉพาะแยกออกมาต่างหาก ในมาตรา 260 กับมาตรา 261 ตามลำดับ
มาตรา 261 ในการปฏิรูปตามมาตรา 258 จ.ด้านการศึกษา ให้มีคณะกรรมการที่มีความเป็นอิสระคณะหนึ่งที่คณะรัฐมนตรีแต่งตั้ง ดำเนินการศึกษาและจัดทำข้อเสนอแนะและร่างกฎหมายที่เกี่ยวข้องในการดำเนินการให้บรรลุเป้าหมายเพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีดำเนินการต่อไป
ให้คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งคณะกรรมการตามวรรคหนึ่งให้แล้วเสร็จภายในหกสิบวันนับแต่วันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ และให้คณะกรรมการดำเนินการศึกษาและจัดทำข้อเสนอแนะและร่างกฎหมายให้แล้วเสร็จและเสนอต่อคณะรัฐมนตรีภายในสองปีนับแต่วันที่ได้รับการแต่งตั้ง
ผมหยิบเรื่องนี้ขึ้นมาฉายซ้ำ เพราะต้องการลำดับเวลาความเป็นไปว่าสิ่งที่เขียนไว้ในรัฐธรรมนูญทั้งสองเรื่องนี้จะเกิดขึ้นในช่วงเวลาไหน
เริ่มนับตั้งแต่วันประกาศใช้รัฐธรรมนูญ ราวเดือนพฤศจิกายน 2559 ภายในหกสิบวันก็ตกราวเดือนมกราคม 2560 ขณะที่โรดแมปการเลือกตั้งหลังรอทำคลอดกฎหมายลูกจะมีขึ้นปลายปี 2560 ฉะนั้นคณะกรรมการด้านการศึกษาที่มีความเป็นอิสระ ตามมาตรา 261 จะเกิดขึ้นก่อนการเลือกตั้ง
สรุปคือ เกิดในยุครัฐบาล คสช.แน่นอน
แต่กฎหมายกำหนดให้จัดทำข้อเสนอแนะและร่างกฎหมายให้แล้วเสร็จและเสนอต่อคณะรัฐมนตรีภายในสองปีนับแต่วันที่ได้รับการแต่งตั้ง
นับวันเวลาแล้ว การจัดทำข้อเสนอและร่างกฎหมายดังกล่าว จะเสร็จหลังการเลือกตั้ง เป็นช่วงของรัฐบาลใหม่แน่นอน
ประเด็นมีว่า รัฐบาลใหม่ที่มาจากการเลือกตั้ง จะเห็นด้วยหรือไม่กับตัวบุคคลที่เป็นกรรมการอิสระ และข้อเสนอแนะต่างๆ
ห้วงเวลาตรงรอยต่อระหว่างลากตั้งกับเลือกตั้งนี่แหละครับ บทเรียนมีมาแล้ว เกิดปัญหาความไม่ต่อเนื่องทางนโยบาย คนใหม่ คณะใหม่ก็อยากจะมีผลงานเป็นของตัวเอง ต้องการโชว์วิสัยทัศน์ ความแตกต่างที่คมเฉียบ เพื่อไม่ให้ได้ชื่อว่าก๊อบปี้ของเก่าของใครมา อ้างไปเรื่อยว่าไม่เชื่อว่าของเก่าที่คณะเดิมคิดไว้จะเป็นคำตอบที่ถูกต้อง
จากประสบการณ์ที่ผ่านมาเช่นนี้เอง จะทำให้การศึกษาไทยที่วาดไว้พาไปสู่ไทยแลนด์ 4.0 นั้นเป็นไปตามฝันหรือไม่ แค่ไหน หรือจะกลับสู่สภาพปัญหาเดิมๆ คือความไม่ต่อเนื่อง กับการแทรกแซงทางการเมืองต่อการศึกษา เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา
อย่างไรก็ตาม สิ่งที่แน่นอนและต้องอยู่ต่อไป คือ นักเรียน ครู อาจารย์ ผู้บริหาร ซึ่งเป็นผู้สัมผัส สัมพันธ์กับนักเรียนโดยตรง
การพัฒนาคุณสมบัติความสามารถ การเร่งฟื้นจิตวิญญาณความเป็นครูจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงแล้วมีความเสถียรมากกว่า ถาวร วัตถุ เทคโนโลยี ต่างๆ
ฉะนั้น ภายในเวลาที่เหลืออยู่ สิ่งที่ต้องเปลี่ยนแปลงก่อนคือ ครู จากครูยุค 2 3 เป็น 4.0 ให้ได้
โครงการประชารัฐทั้งหลายทั้งปวงที่กำลังขับเคลื่อนผลักดันกันขณะนี้ จึงควรเน้นการลงทุนไปที่พัฒนาคน เพราะติดตัวครูและส่งผลถึงนักเรียนไปตลอด
จากแนวทางการดำเนินงานของโครงการประชารัฐซึ่งวางไว้นับสิบประเด็นนั้นต้องเน้นข้อ 6 ส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพความเป็นผู้นำและธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษา และพัฒนาครูผู้สอนให้เป็นผู้แนะนำและอำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ (High Quality Principles Teachers Leadership) เป็นหลักให้มากที่สุด
วิธีการ รูปแบบ กระบวนการ โมเดลมีให้เลือกมากมาย ที่สำเร็จชัดเจนอยากให้คณะทำงานประชารัฐด้านการศึกษาได้รับรู้ เช่น โครงการหรือกระบวนการเพาะพันธุ์ปัญญา ซึ่งส่งผลให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทั้งครูและนักเรียนอย่างชัดเจน
ภาคเอกชนที่มีบทบาทส่งเสริมการปฏิรูปการศึกษามายาวนาน คือ ธนาคารกสิกรไทย ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ดำเนินการมาแล้วกว่า 3 ปีมีครูพันธุ์ใหม่เกิดขึ้นแล้ว ครูที่จะทำให้เด็กไทย การศึกษาไทยและประเทศไทยก้าวสู่ไทยแลนด์ 4.0 ได้อย่างแน่นอน
ที่ไหนบ้าง ติดตามถามไถ่กันเองนะครับ
